Giải ngân vẫn chậm
Phát biểu tại hội nghị với các bộ, ngành, địa phương về tình hình giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài các tháng cuối năm 2025 chiều 15/10, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương nhấn mạnh, hoàn thành giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ then chốt, góp phần quan trọng để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm 2025.
Giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt là vốn ODA, đang là mối quan tâm hàng đầu của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Hàng loạt nghị quyết, công điện, chỉ đạo, đôn đốc được ban hành, trong đó Bộ Tài chính cũng thường xuyên chỉ đạo, hướng dẫn. Tuy nhiên, kết quả đạt được vẫn còn khiêm tốn.
“Để đạt được mục tiêu hoàn thành giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025, chúng ta phải liên tục rà soát, đôn đốc và thúc đẩy tiến độ giải ngân, đặc biệt là đối với vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài”, lãnh đạo Bộ Tài chính nêu rõ.
Thứ trưởng yêu cầu các đơn vị phân loại giải pháp theo hai nhóm. Giải pháp ngắn hạn, cấp bách cần thực hiện ngay trong hơn 2 tháng còn lại của năm 2025, nhằm tăng tốc giải ngân trong quý IV. Giải pháp dài hạn, căn cơ áp dụng cho giai đoạn sau năm 2025, nhằm xử lý triệt để những tồn tại kéo dài, bảo đảm tiến độ giải ngân bền vững hơn.
Báo cáo tại hội nghị, ông Vũ Hoàng Nam, Phó cục trưởng Cục Quản lý nợ và kinh tế đối ngoại (Bộ Tài chính), cho biết, tỷ lệ giải ngân vốn nước ngoài đến giữa tháng 10/2025 mới đạt 18,68%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước (30,6%) và rất xa mục tiêu 100% theo chỉ đạo của Chính phủ.
Có 5 bộ, ngành, địa phương chưa giải ngân là Bộ Ngoại giao và các tỉnh Lai Châu, Hưng Yên, Đồng Nai, Tây Ninh. Nguyên nhân chủ yếu do chậm giải phóng mặt bằng, vướng thủ tục đấu thầu, điều chỉnh dự án, hiệp định vay, chậm phê duyệt của nhà tài trợ hoặc ảnh hưởng từ sáp nhập đơn vị hành chính và thiên tai.
Tính đến ngày 14/10, tổng kế hoạch vốn nước ngoài năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ giao là hơn 23.416 tỷ đồng, trong đó các bộ, ngành nhận 11.060 tỷ đồng và địa phương 12.356 tỷ đồng. Cùng với đó, hơn 2.178 tỷ đồng vốn năm 2024 được kéo dài sang năm 2025.
Đến nay, 85,63% kế hoạch vốn đã được các bộ, ngành, địa phương nhập chi tiết trên hệ thống Tabmis; trong đó, địa phương đạt 92,14%, bộ, ngành đạt 78,35%. Một số đơn vị như Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội, TPHCM, Hà Nội... đã phân bổ 100% kế hoạch vốn.
Địa phương cam kết, kiến nghị gì?
Tại Đồng Nai, đại diện địa phương cho biết, tiến độ giải ngân các dự án trong nước cơ bản được bảo đảm theo kế hoạch. Tuy nhiên, đối với phần vốn ODA, việc giải ngân vẫn bị chậm do thủ tục hiệp định vay vốn với đối tác nước ngoài chưa hoàn tất nên chưa thực hiện các bước tiếp theo.
Theo đại diện tỉnh này, toàn bộ hồ sơ và kế hoạch thực hiện đã được chuẩn bị đầy đủ, sẵn sàng triển khai ngay sau khi hoàn thiện thủ tục pháp lý. Đồng Nai cam kết sẽ hoàn thành toàn bộ kế hoạch giải ngân trước thời điểm tổng kết năm, đồng thời kiến nghị các cơ quan Trung ương hỗ trợ tháo gỡ khó khăn liên quan đến tiến độ phê duyệt hiệp định vay quốc tế.
Đối với Hưng Yên, khó khăn chủ yếu xuất phát từ khâu thẩm định và lựa chọn tư vấn quốc tế cho một số dự án ODA về phát triển hạ tầng sinh thái và bảo tồn tài nguyên môi trường. Do yêu cầu kỹ thuật cao, quá trình rà soát và phê duyệt hồ sơ phải tiến hành kỹ lưỡng, dẫn tới tiến độ bị chậm so với kế hoạch.
Đại diện tỉnh cho biết, Ban quản lý các dự án đang khẩn trương hoàn thiện các thủ tục còn lại, đồng thời đề nghị Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan xem xét điều chỉnh cơ cấu vốn cho phù hợp với tiến độ thực tế, tạo thuận lợi trong quá trình giải ngân.
Để tăng tốc giải ngân những tháng cuối năm, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh thủ tục đầu tư, hoàn thiện hồ sơ pháp lý dự án; chủ động phối hợp với nhà tài trợ tháo gỡ vướng mắc; kiểm soát chặt tiến độ, kịp thời báo cáo các vấn đề phát sinh và tập trung giải ngân dứt điểm các dự án đủ điều kiện, bảo đảm hoàn thành mục tiêu.
