13 đặc khu của Việt Nam: Vân Đồn - Đặc khu làm kinh tế

Khác với Cô Tô tuyến đầu vất vả, đặc khu Vân Đồn (Quảng Ninh) lại có rất nhiều thuận lợi để phát triển kinh tế, nhất là du lịch - dịch vụ.

Lãnh đạo tỉnh làm bí thư đặc khu

Ngày 16.6, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội ký ban hành Nghị quyết số 1679/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Quảng Ninh năm 2025. Theo đó, sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thị trấn Cái Rồng và các xã Bản Sen, Bình Dân, Đài Xuyên, Đoàn Kết, Đông Xá, Hạ Long, Minh Châu, Ngọc Vừng, Quan Lạn, Thắng Lợi, Vạn Yên thành đặc khu có tên gọi là đặc khu Vân Đồn.

Đặc khu Vân Đồn được thành lập trên cơ sở chuyển nguyên trạng huyện đảo Vân Đồn với 12 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 5 xã đảo.

Đặc khu - Ảnh 1. — Chủ tịch Hồ Chí Minh ra thăm đảo Ngọc Vừng (Vân Đồn), ngày 12.11.1962

Ngày 21.6, ông Vũ Đại Thắng (Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh) đã ký quyết định thành lập Đảng bộ đặc khu Vân Đồn trực thuộc Tỉnh ủy Quảng Ninh, với 86 tổ chức Đảng trực thuộc. Đảng bộ đặc khu Vân Đồn là cấp trên trực tiếp của các tổ chức cơ sở Đảng này, đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện và xuyên suốt của Đảng đối với mọi mặt hoạt động của đặc khu.

Đặc khu - Ảnh 2. — Bến cảng Cái Rồng, Vân Đồn, năm 2006

Trụ sở làm việc của đặc khu Vân Đồn là trụ sở làm việc của Huyện ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân huyện, khối Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội huyện Vân Đồn cũ (trước khi sắp xếp hành chính là khu 5, thị trấn Cái Rồng, huyện Vân Đồn, Quảng Ninh).

Đặc khu - Ảnh 3. — Vịnh Bái Tử Long, Vân Đồn

Cũng theo các quyết định nhân sự, Bí thư Đảng ủy đặc khu Vân Đồn là ông Cao Tường Huy (nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh). Chủ tịch UBND đặc khu Vân Đồn là ông Vũ Đức Hưởng (nguyên Phó bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Vân Đồn, Quảng Ninh).

Đặc khu - Ảnh 4. — Trụ sở tổ công tác Ngọc Vừng, thuộc đặc khu Vân Đồn

Đề xuất thí điểm cho người Việt Nam được tham gia casino tại Vân Đồn

Tính đến tháng 6.2025, địa bàn Vân Đồn thu hút hơn 60 dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách, tổng vốn đăng ký ước tính đạt 63.000 tỉ đồng. Trong số này, nhiều dự án đã hoàn thành và bước đầu phát huy hiệu quả, như: Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn - sân bay quốc tế đầu tiên do doanh nghiệp Việt Nam đầu tư theo hình thức BOT; tuyến cao tốc Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái khánh thành năm 2022, rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội đến Vân Đồn chỉ còn 2,5 - 3 giờ…

Ngoài ra, bến cảng quốc tế Ao Tiên, khách sạn Wyndham Garden Sonasea, Angsana Quan Lan Hạ Long Bay Resort... đang trở thành những điểm nhấn dịch vụ, du lịch cao cấp.

Trong bối cảnh Khu kinh tế Vân Đồn là 1/13 đặc khu, việc triển khai dự án khu dịch vụ du lịch phức hợp cao cấp tại Vân Đồn (casino Vân Đồn) được xem là bước đi bổ sung hoàn hảo cho kinh tế địa phương.

Dự án này dự kiến được đầu tư hơn 2 tỉ USD (tương đương 51.555 tỉ đồng), với quy mô 244 ha tại xã Vạn Yên (cũ). Mục tiêu dự án là xây dựng tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng, giải trí có thưởng, tổ chức sự kiện quốc tế và trở thành điểm đến hàng đầu khu vực châu Á.

Vừa qua, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét chủ trương thí điểm cho người Việt Nam được tham gia casino tại Vân Đồn.

Đặc khu Vân Đồn - Mũi nhọn du lịch

Nếu như đặc khu Cô Tô chỉ có đảo, thì Vân Đồn không chỉ rộng gấp 4 lần, mà ngoài 600 hòn đảo, còn có diện tích đất liền lên đến hơn 481 km².

Đặc khu - Ảnh 5. — Thị trấn Cái Rồng, Vân Đồn

Đặc khu Vân Đồn có diện tích khoảng 2.171,33 km² (diện tích đất tự nhiên là 583,92 km², vùng biển là 1.587,41 km²), dân số 53.904 người.

Đặc biệt, đặc khu Vân Đồn quản lý 600 hòn đảo lớn nhỏ thuộc 2 quần đảo Cái Bầu (đảo lớn nhất và tập trung đông dân nhất) và Vân Hải. Hầu hết các đảo đều thuận lợi cho phát triển du lịch - nghỉ dưỡng và là điểm đến của du khách từ nhiều năm nay, như: Quan Lạn, Minh Châu, Ngọc Vừng, Ba Mùn, Trà Bản, Sơn Hào, Thẻ Vàng, Vạn Cảnh...

Đặc khu - Ảnh 6. — Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, tháng 2.2024

Năm 2024, Vân Đồn đón trên 1,8 triệu lượt khách với doanh thu ước đạt 2.831 tỉ đồng. Năm 2025, Vân Đồn phấn đấu thu hút trên 2 triệu lượt du khách (trên 1,8 lượt khách nội địa, 200.000 khách quốc tế) với tổng thu dự kiến 3.500 tỉ đồng.

Thực tế, dịp 30.4 - 1.5.2025, Vân Đồn đã đón gần 60.000 lượt du khách với 230 chuyến tàu xuất phát từ cảng Ao Tiên.

Đặc khu - Ảnh 7. — Du khách tại cảng quốc tế Ao Tiên

Hiện tại, địa bàn Vân Đồn có khoảng 200 cơ sở lưu trú (khoảng 3.000 phòng nghỉ) và 100 nhà hàng, quán ăn phục vụ du khách.

Giao thông, hạ tầng đặc khu Vân Đồn

Đặc khu Vân Đồn rất thuận lợi về giao thông, với Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn; cao tốc Hạ Long Vân Đồn, Vân Đồn - Móng Cái; cảng biển Ao Tiên, Vạn Hoa, Quan Lạn, Cái Rồng… Bên cạnh đó là các tàu cao tốc hiện đại chạy từ đất liền ra đảo, tàu gỗ chở khách trong vịnh.

Đặc khu - Ảnh 8. — Cao tốc Vân Đồn - Móng Cái

Đặc khu có nhiều dự án du lịch, nghỉ dưỡng, casino, sân golf, giải trí, nhà ở thương mại (Tổ hợp khách sạn và nghỉ dưỡng cao cấp Ao Tiên - Cát Linh - Vân Đồn, Crystal Holidays Harbour Vân Đồn, Monbay Vân Đồn)…

Chính lợi thế về phát triển du lịch đã kéo theo sự xuất hiện nhiều loại hình bất động sản (phục vụ du lịch, nghỉ dưỡng, thương mại, an cư…), xây dựng khu công nghiệp… ở khu vực Vân Đồn, từ nhiều năm nay.

Đặc khu - Ảnh 9. — Cảng quốc tế Ao Tiên, Vân Đồn

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều dự án lớn tuy đã giảm giá nhưng không thu hút được người mua, các khu đô thị mới đã hoàn thiện hạ tầng nhưng vắng bóng người ở…

Ngay các khu nghỉ dưỡng - khách sạn lớn, lượng khách đến cũng rất ít, hiếm khi được lấp đầy. Trong khi đó thị trường đất nền hỗn loạn, giá đất tăng vọt từ 20 - 50% chứa đựng yếu tố rủi ro.

Lý do dẫn đến tình trạng này, chủ yếu là do tỷ lệ đầu tư cao, nhu cầu ở thực thấp (80% giao dịch bất động sản tại Vân Đồn là đầu tư) và đặc biệt là người dân chờ đợi các quyết định về đặc khu kinh tế và quy hoạch…

Đặc khu - Ảnh 10. — Tàu cao tốc tại cảng Ao Tiên (Vân Đồn)

Theo UBND huyện Vân Đồn, Quảng Ninh vào ngày 16.6, 6 tháng đầu năm 2025, ngành dịch vụ - du lịch tiếp tục đóng vai trò quan trọng, khai trương tuyến du lịch tham quan vịnh Bái Tử Long, tổ chức lễ hội du lịch biển Vân Đồn năm 2025, khách du lịch tăng 40% so với cùng kỳ (khách quốc tế đến Vân Đồn đạt 2.350% so với cùng kỳ); doanh thu du lịch tăng 22% so với cùng kỳ…

Bên cạnh đó vẫn còn một số việc chưa đạt tiến độ như: Giao khu vực biển thuộc thẩm quyền cấp tỉnh trên địa bàn huyện; bàn giao đưa vào sử dụng cụm công nghiệp Vân Đồn; giải phóng mặt bằng một số dự án...