10 thói quen có thể gây vô sinh nam

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tình trạng vô sinh hiếm muộn ngày càng gia tăng, trong đó nguyên nhân do nam giới chiếm 40%, tương đương nữ giới. Bác sĩ Đặng Tuấn Anh, Trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho hay ngoài yếu tố di truyền, môi trường, thói quen hàng ngày của nam giới có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, gây vô sinh.

Hút thuốc lá

Nicotine và hóa chất độc hại trong khói thuốc có thể gây tổn thương DNA tinh trùng, làm tăng tỷ lệ tinh binh bất thường về hình dạng. Những tổn thương này có thể dẫn đến vô sinh, tăng nguy cơ sảy thai khi thụ thai tự nhiên hoặc hỗ trợ sinh sản. Hút thuốc còn làm suy giảm nồng độ testosterone cũng như rối loạn nội tiết, từ đó giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương.

Lạm dụng rượu bia

Uống nhiều rượu trong thời gian ngắn gây suy yếu hệ thần kinh trung ương, làm chậm quá trình truyền thông tin giữa não và dương vật. Các chất có trong rượu bia cũng có thể tác động đến hoạt động của tế bào Leydig sản xuất testosterone, dẫn đến giảm chức năng tinh hoàn, ảnh hưởng số lượng tinh trùng.

Bác sĩ tư vấn điều trị vô sinh cho một cặp đôi. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Ăn uống thiếu khoa học

Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ dinh dưỡng không chỉ tăng cường sức khỏe sinh sản mà còn nâng cao sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống của nam giới. Chế độ dinh dưỡng giàu chất béo bão hòa, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn và ít rau xanh có thể tác động đáng kể đến số lượng, khả năng vận động của tinh trùng. Nam giới thiếu hụt các vi chất thiết yếu như kẽm, selen, axit folic, vitamin C và vitamin E tăng nguy cơ vô sinh.

Chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa như omega-3, polyphenol từ rau củ, vitamin A, C, E từ trái cây và hải sản giúp cải thiện số lượng, độ di động của tinh trùng cũng như tính toàn vẹn của ADN.

Căng thẳng kéo dài

Bác sĩ Tuấn Anh dẫn các nghiên cứu cho thấy căng thẳng cao độ gây nguy cơ đứt gãy ADN và làm tinh trùng bị biến dạng hoặc di chuyển chậm hơn. Stress kéo dài cũng là một trong những nguyên nhân chính gây rối loạn hormone sinh sản. Khi stress, cơ thể tăng sản xuất cortisol - một hormone ức chế testosterone. Lâu dài, điều này gây rối loạn cơ chế sinh sản, suy giảm số lượng và chất lượng tinh binh.

Ít vận động

Lối sống ít vận động, nhất là ngồi nhiều giờ liên tục, có thể cản trở lưu thông máu đến cơ quan sinh dục, làm suy giảm chức năng tinh hoàn. Ngồi lâu còn làm tăng nhiệt độ vùng bìu, ảnh hưởng quá trình sinh tinh. Tinh hoàn cần môi trường mát hơn nhiệt độ cơ thể để hoạt động tối ưu.

Bác sĩ Tuấn Anh khuyên nam giới đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp cải thiện tuần hoàn máu đến cơ quan sinh sản. Tập thể dục cường độ vừa phải như chạy bộ, đạp xe, bơi lội để cân bằng hormone sinh sản. Tránh ngồi liên tục quá một giờ, đứng dậy vận động nhẹ nhàng sau mỗi 45-60 phút làm việc.

Đặt laptop trên đùi

Đặt laptop trên đùi khi làm việc hoặc tiếp xúc thường xuyên với nhiệt độ cao ảnh hưởng đến chức năng tinh hoàn, số lượng, khả năng di động và chất lượng tinh trùng. Tắm nước nóng lâu và thường xuyên cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.

Nam giới khi làm việc có thể sử dụng bàn kê laptop hoặc giá đỡ để tạo khoảng cách giữa thiết bị và vùng bìu, tránh truyền nhiệt trực tiếp. Tránh tắm nước quá nóng thường xuyên và ưu tiên nhiệt độ nước dưới 37 độ C khi ngâm mình. Hạn chế ngồi lâu, nên đứng dậy và vận động để cải thiện lưu thông máu đến cơ quan sinh dục. Duy trì tư thế ngồi thẳng lưng, thường xuyên thay đổi tư thế để giảm áp lực lên vùng sinh dục.

Lạm dụng steroid

Steroid (testosterone, androgen ngoại sinh....) dùng trong tăng cơ bắp có thể làm teo tinh hoàn, giảm sản xuất tinh trùng. Một số loại thuốc an thần, trị trầm cảm cũng gây ảnh hưởng đến sinh sản. Do đó, nam giới nên tránh sử dụng steroid, được bác sĩ tư vấn trước khi dùng thuốc.

Thiếu ngủ

Nam giới ngủ không đủ khiến nồng độ hormone glucocorticoid tăng và giảm testosterone, ảnh hưởng đến quá trình trưởng thành của tinh trùng. Tinh binh mật độ thấp, vận động kém, nguy cơ cao dị dạng. Do đó, nam giới nên ngủ 7-8 giờ mỗi ngày, sinh hoạt điều độ.