Trong bối cảnh thiếu hụt xe tăng nghiêm trọng, Nga bất ngờ điều mẫu xe tăng T-90MS từ triển lãm quốc phòng Dubai đến chiến trường Ukraine.
Với pháo 125mm, giáp phản ứng nổ và hệ thống chống drone tiên tiến, liệu ‘quái thú’ này có đủ sức xoay chuyển cục diện chiến trường Ukraine? Khám phá công nghệ đỉnh cao và những thách thức của T-90MS trong cuộc xung đột Nga-Ukraine khốc liệt.
Video: RT
Trong bối cảnh cuộc xung đột Nga-Ukraine kéo dài, xe tăng T-90MS - một phiên bản xuất khẩu hiện đại hóa của dòng xe tăng T-90, góp mặt tại triển lãm quốc phòng - đã trở thành tâm điểm chú ý khi Nga quyết định triển khai đến tiền tuyến.
Được thiết kế dựa trên nền tảng xe tăng T-72 thời Liên Xô, xe tăng T-90MS không chỉ đại diện cho nỗ lực nâng cấp công nghệ xe tăng của Nga mà còn phản ánh tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng về phương tiện bọc thép trong kho vũ khí của nước này.
Bài viết sẽ phân tích công nghệ cốt lõi của xe tăng T-90MS dựa trên các nguồn rianovosti, defence-blog.com, militarnyi.com, united24media.com, từ đặc điểm kỹ thuật công nghệ đến ứng dụng thực chiến…
Nguồn gốc và triển khai đặc biệt
Xe tăng T-90MS được giới thiệu lần đầu tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế IDEX 2025 ở Abu Dhabi, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), từ ngày 17-21/2/2025.
Mẫu xe triển lãm này ban đầu được sơn ngụy trang sa mạc để phù hợp với chủ đề triển lãm, nhưng sau đó đã được sơn lại màu xanh quân sự tiêu chuẩn và giao cho lực lượng Nga để sử dụng ở Ukraine.
Nhà sản xuất Uralvagonzavod (thuộc Tập đoàn Rostec) xác nhận rằng xe đã được điều chỉnh dựa trên kinh nghiệm chiến đấu thực tế từ ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’, và được triển khai gần như nguyên trạng từ triển lãm, chỉ thay đổi màu sắc.
Việc sử dụng mẫu triển lãm - thường dành cho khách hàng nước ngoài - là dấu hiệu rõ nét cho thấy Nga đang gặp khó khăn về nguồn cung xe tăng, với các báo cáo từ các nhóm tình báo nguồn mở (OSINT) cho biết Nga đã mất ít nhất 100 xe tăng và hơn 200 xe bọc thép trên mặt trận Pokrovsk trong 6 tháng qua.
Hơn nữa, ít nhất 123 xe tăng T-90M (phiên bản nội địa tương tự) đã bị phá hủy kể từ khi Nga thực hiện ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ tại Ukraine vào tháng 2/2022, chiếm gần một phần ba số lượng sản xuất mới.
Đặc điểm kỹ thuật và công nghệ nổi bật
Xe tăng T-90MS là phiên bản nâng cấp sâu của T-90, tập trung vào việc cải thiện khả năng sống sót, hỏa lực và hệ thống điều khiển.
Với trọng lượng khoảng 48 tấn, xe được trang bị động cơ diesel V-92S2 công suất 1.000 mã lực, cho phép tốc độ tối đa 60km/h trên đường nhựa và khả năng lội nước sâu 1,8m.
Pháo chính là loại 2A46M-5 cỡ nòng 125mm, có thể bắn đạn xuyên giáp động năng, đạn nổ mạnh phân mảnh và cả tên lửa chống tăng dẫn đường qua nòng (như 9M119M Refleks), với tầm bắn hiệu quả lên đến 5km.
Hệ thống ngắm bắn kỹ thuật số hiện đại bao gồm kính ngắm hồng ngoại nhiệt cho xạ thủ, kính ngắm toàn cảnh đa kênh cho chỉ huy, và hệ thống dự phòng, cho phép hoạt động hiệu quả trong điều kiện ban đêm hoặc thời tiết xấu.
Điểm mạnh nhất của xe tăng T-90MS nằm ở hệ thống bảo vệ đa tầng, được thiết kế để đối phó với các mối đe dọa hiện đại như tên lửa chống tăng, máy bay không người lái (UAV) và pháo binh dẫn đường chính xác.
Xe có giáp composite kết hợp với giáp phản ứng nổ (ERA) bao phủ toàn bộ thân xe và tháp pháo, bao gồm các container bảo vệ động bổ sung ở phần trước và sau thân xe.
Hệ thống bảo vệ chủ động (APS) như ‘Arena-E’ sử dụng radar để phát hiện và đánh chặn các mối đe dọa bằng đạn chùm, có thể lắp đặt tùy chọn.
Để chống Drone/UAV - một vấn đề lớn ở Ukraine - xe tăng T-90MS được trang bị lưới ‘Manezh’ trên tháp pháo để làm rối loạn UAV, màn chắn cao su-vải che khoang động cơ truyền động dễ bị tổn thương, và lưới kim loại gắn lò xo ở phía sau để bảo vệ mà không cản trở quay tháp pháo.
Ngoài ra, xe có thể tích hợp hệ thống chiến tranh điện tử (EW) để gây nhiễu drone, cùng với súng máy chống không quân để đối phó với UAV bay thấp.
Hệ thống kiểm soát và giao tiếp kỹ thuật số cho phép chỉ huy truyền dữ liệu mã hóa để nhắm mục tiêu và bắn đạn, tăng cường khả năng phối hợp trên chiến trường.
So với các phiên bản trước như T-90A, T-90MS cải thiện đáng kể về quang học và khả năng sống sót, nhưng vẫn dựa trên nền tảng cũ kỹ từ thời Liên Xô, dẫn đến hạn chế như dễ bị tổn thương trước vũ khí chống tăng hiện đại và drone tự sát.
Nga dự kiến sản xuất gần 250 xe tăng T-90M mới vào cuối năm 2025, nhưng các vấn đề logistics và trì hoãn trong phát triển xe thế hệ mới như T-14 Armata khiến T-90MS trở thành lựa chọn chính.
Ứng dụng thực chiến và thách thức
Trong chiến đấu, T-90MS đã chứng minh khả năng hỏa lực mạnh mẽ, như trong một trường hợp ở Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LNR), nơi một xe tăng T-90M từ Quân đoàn Tăng số 1 đã tiêu diệt nhóm lực lượng Ukraine chỉ trong 7 phút bằng 3 phát bắn pháo tiêu chuẩn, dựa trên tình báo về sự luân phiên nhân sự.
Kíp lái thường sử dụng gần hết đạn dược trong nhiệm vụ, chỉ giữ lại 3 quả để rút lui, và xe được hỗ trợ bởi đơn vị che chắn do drone địch hoạt động mạnh.
Tuy nhiên, dù có các nâng cấp chống drone, T-90MS vẫn gặp khó khăn ở Ukraine, nơi nó dễ bị phá hủy bởi các vũ khí chính xác, góp phần vào tình trạng thiếu hụt xe tăng của Nga.
Xe tăng T-90MS đại diện cho sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại hóa và nhu cầu cấp bách trên chiến trường, nhưng cũng lộ rõ hạn chế của Nga trong việc phát triển xe tăng thế hệ mới.
Việc triển khai mẫu từ triển lãm IDEX 2025 không chỉ là giải pháp tạm thời mà còn nhấn mạnh thách thức chiến lược lớn hơn trong cuộc xung đột Nga-Ukraine kéo dài.
