Khái niệm về ngày tận thế của vũ trụ luôn là một điều gì đó xa xôi và trừu tượng. Tuy nhiên, những tính toán mới từ một đội ngũ các nhà khoa học Hà Lan vừa công bố một thông tin đáng kinh ngạc: vũ trụ có thể đang "hấp hối" với tốc độ nhanh hơn rất nhiều so với những gì chúng ta từng hình dung. Ngày tàn của vũ trụ có thể đến trong khoảng 1078 năm nữa – một con số vẫn vô cùng lớn, nhưng lại là một sự rút ngắn đáng kể so với các ước tính trước đây, tựa như cái chết nhiệt của vũ trụ vừa được đẩy lên sớm hơn hàng nghìn tỷ lần.
Vũ trụ đang chết nhanh hơn chúng ta nghĩ.
Nghiên cứu đột phá này, được công bố trên tạp chí Journal of Cosmology and Astroparticle Physics, đã mang đến một góc nhìn mới dựa trên ý tưởng về Bức xạ Hawking, do nhà vật lý Stephen Hawking đề xuất năm 1975. Lý thuyết này cho rằng lỗ đen không hoàn toàn "đen" mà từ từ "bay hơi" do phát ra các hạt và bức xạ. Tuy nhiên, các nhà khoa học Hà Lan đã mở rộng khái niệm này, cho rằng quá trình bay hơi tương tự không chỉ giới hạn ở lỗ đen mà còn áp dụng cho cả sao neutron, sao lùn trắng, và thậm chí các vật thể quen thuộc như Mặt Trăng hay cơ thể con người.
Theo đó, yếu tố quyết định tốc độ phân rã không chỉ là lực hấp dẫn mà chính là mật độ của vật thể. Tính toán mới cho thấy, ngay cả những sao lùn trắng "kiên cố" nhất cũng sẽ biến mất sau khoảng 1078 năm, nhanh hơn hàng nghìn tỷ lần so với ước tính cũ là 101100 năm. Điều thú vị là sao neutron và lỗ đen có khối lượng sao dường như cũng mất khoảng thời gian tương tự để tàn phai, một phát hiện gây ngạc nhiên bởi lỗ đen có lực hấp dẫn mạnh hơn nhiều. Lời giải thích có thể nằm ở việc lỗ đen không có bề mặt vật lý, khiến chúng tái hấp thụ một phần bức xạ, làm chậm quá trình phân rã.
Dù những con số này vẫn thuộc về một tương lai vô cùng xa xôi – một cơ thể người cần tới 1090 năm để phân rã theo cách này – phát hiện này vẫn tạo ra một sự thay đổi lớn trong hiểu biết của chúng ta về tương lai vũ trụ. Nó đặt lại cách chúng ta nhìn nhận về entropy, thời gian và sự tàn lụi của vạn vật. Vũ trụ sẽ không kết thúc bằng một vụ nổ lớn, mà bằng một sự tan rã chậm chạp, lặng lẽ, tuân theo những quy luật vật lý sâu thẳm nhất.
Nghiên cứu này cũng khơi gợi những câu hỏi triết học quan trọng về số phận, nguồn gốc và hình dạng của vũ trụ nếu "hạn sử dụng" của nó đến sớm hơn dự kiến. Tuy nhiên, không có lý do gì để hoảng sợ. Nhân loại, nếu còn tồn tại, có lẽ đã rời xa Trái Đất từ rất lâu trước khi thời khắc đó đến.
