Eric Yeo, Tổng giám đốc AWS Việt Nam
Một nghiên cứu mới công bố ngày 18/9/2025 của Amazon Web Services (AWS) cho thấy bức tranh sinh động về tốc độ lan tỏa trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam. Chỉ trong vòng một năm, số doanh nghiệp triển khai AI đã tăng từ 13% lên 18%, tương ứng gần 170.000 doanh nghiệp.
Riêng năm 2024, trung bình mỗi giờ có thêm năm doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng AI, đưa tốc độ tăng trưởng toàn thị trường lên 39% so với cùng kỳ. Đây là con số ấn tượng, phản ánh một làn sóng đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ được coi là “nhiên liệu” cho nền kinh tế số.
Tăng 16% doanh thu
Đi sâu vào cấu trúc, bức tranh hiện lên với hai thái cực rõ rệt. Ở phía các startup, AI đã trở thành mảnh đất thử nghiệm cho sáng tạo: 55% startup cho biết đang sử dụng AI ở mức độ nhất định, trong đó có tới 35% phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ hoàn toàn mới dựa trên nền tảng này.
Trái lại, các doanh nghiệp lớn – vốn sở hữu nguồn lực dồi dào – lại tỏ ra thận trọng hơn. Dù 41% cho biết đã triển khai AI, chỉ 11% đang đưa ra sản phẩm hoặc dịch vụ mới, và chỉ 12% xây dựng chiến lược AI toàn diện.
Khoảng cách này đang tạo nên một nền kinh tế AI “hai tầng”: sự linh hoạt và tốc độ của startup đối lập với sự thận trọng nhưng đầy tiềm lực của các tập đoàn. AWS và đơn vị nghiên cứu Strand Partners cảnh báo, nếu không kết nối được hai động lực này, Việt Nam có nguy cơ bỏ lỡ giá trị kinh tế to lớn mà AI hứa hẹn.
Những doanh nghiệp tiên phong trong ứng dụng AI đã bắt đầu thấy “trái ngọt”. Theo khảo sát, 61% đơn vị triển khai AI ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu trung bình 16%, trong khi 58% kỳ vọng tiết kiệm khoảng 20% chi phí vận hành. Đây là minh chứng cho thấy AI không chỉ là một “trào lưu công nghệ” mà đang trực tiếp đóng góp vào hiệu quả kinh doanh.
Tuy nhiên, chỉ 17% doanh nghiệp đạt đến mức ứng dụng trung cấp – phát triển sản phẩm tích hợp AI – và 9% bước vào giai đoạn chuyển đổi toàn diện, coi AI là trụ cột của mô hình kinh doanh. Phần lớn (74%) vẫn mới dừng lại ở các ứng dụng cơ bản như tự động hóa quy trình hay quản trị dữ liệu.
Mặc dù triển vọng tích cực, báo cáo AWS cũng chỉ ra một “nút thắt cổ chai” nghiêm trọng: thiếu hụt nhân lực. Có tới 55% doanh nghiệp cho rằng rào cản lớn nhất để mở rộng AI nằm ở việc không tìm được nhân sự đủ kỹ năng. Chỉ 24% doanh nghiệp tự tin vào năng lực đội ngũ hiện tại. Sự khan hiếm này khiến thị trường nhân sự AI trở nên nóng bỏng, nhiều doanh nghiệp sẵn sàng trả mức lương cao hơn tới 40% để thu hút ứng viên nổi bật.
Dự báo, kỹ năng AI sẽ trở thành yêu cầu bắt buộc trong 50% công việc trong tương lai gần, nghĩa là thách thức nhân lực không chỉ nằm ở hiện tại mà còn kéo dài nhiều năm tới.
Định hướng tương lai
Khi được hỏi về kỳ vọng, 69% doanh nghiệp mong muốn chính phủ đóng vai trò dẫn dắt trong việc thúc đẩy ứng dụng AI. Bên cạnh đó, 50% cho rằng khung pháp lý rõ ràng, minh bạch sẽ giúp tăng niềm tin nơi khách hàng, trong khi 47% nhấn mạnh tầm quan trọng của một môi trường pháp lý ổn định. Hiện tại, các doanh nghiệp ước tính đã chi khoảng 18% ngân sách cho tuân thủ pháp lý liên quan đến AI, và 71% dự đoán con số này sẽ tiếp tục tăng trong ba năm tới.
Theo AWS, ba ưu tiên cấp thiết để vượt qua rào cản hiện nay là: đầu tư mạnh vào đào tạo kỹ năng số, xây dựng khuôn khổ pháp lý minh bạch và ổn định, và ban hành chính sách công hỗ trợ đổi mới sáng tạo trong giáo dục, y tế và các ngành trụ cột khác.
Trong bối cảnh này, kể từ năm 2017, AWS đã đào tạo hơn 100.000 cá nhân tại Việt Nam về kỹ năng điện toán đám mây và AI. Năm 2022, hãng khai trương các Edge Location tại Hà Nội và TP.HCM; năm 2023, AWS tiếp tục ra mắt sáng kiến “AI Ready”, cung cấp hơn 30 khóa học miễn phí bằng tiếng Việt về AI và AI tạo sinh. Đây là nền tảng hỗ trợ để các doanh nghiệp và cá nhân Việt Nam bước nhanh hơn vào kỷ nguyên AI.
Eric Yeo, Tổng giám đốc AWS Việt Nam, nhấn mạnh: “Các doanh nghiệp Việt Nam đang cho thấy sự nhanh nhạy trong ứng dụng AI, phản ánh tiềm năng kinh tế đáng kể. Nhưng để duy trì năng lực cạnh tranh, cần sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa chính phủ và khu vực công nghiệp nhằm giải quyết những thách thức nhân lực và chính sách”.
