Vì sao xe máy xăng "độ" thành hybrid không được ủng hộ?

Sau khi đã "độ hybrid" thì chiếc xe máy có thể chạy bằng nguồn năng lượng điện, với động cơ dẫn động từ bánh trước mà không hề tốn xăng. Khi hết điện, xe có thể khởi động động cơ xăng và chạy bình thường. Điều này sẽ khắc phục được bất cập của xe điện là thiếu trạm sạc khi đi xa, đồng thời tiết kiệm chi phí đổ xăng... Tổng chi phí "độ hybrid" thời điểm đó được đưa ra là từ 3 - 5 triệu đồng tùy từng xe.

Chia sẻ kinh nghiệm, một số người đã "độ hybrid" cho biết, lắp động cơ điện rồi thì tắt máy xăng, chỉ chạy điện bánh trước. Chỉ khi nào đi xa, hết điện thì mới bật máy xăng lên chạy dự phòng. Tính trung bình, nếu chỉ đi trong thành phố thì một xe "độ hybrid" mỗi tháng chỉ tốn khoảng 50.000 đồng tiền xăng dự phòng mà chưa chắc phải dùng đến. Bình ắc quy đủ chạy 30 - 40 km, đáp ứng nhu cầu đi lại trong ngày. Một chiếc xe sau khi "độ" vẫn chở được 2 người và chạy tốc độ lên tới 70 km/ giờ.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia về xe đã lên tiếng cảnh báo việc "độ hybrid" như vậy sẽ làm tăng trọng lượng bánh trước, khi chạy tốc độ cao sẽ rất khó đổi hướng, do quán tính và lực li tâm. "Độ chế" kiểu này làm trọng tâm xe bị thay đổi, dễ dẫn đến tai nạn khi sử dụng.

Cụ thể, so với dẫn động bánh sau thì xe 2 bánh mà dùng bánh trước kéo có độ an toàn thấp hơn nhiều, nhất là các trong hợp phanh gấp, hoặc vào cua. Khi vào cua, bắt buộc bánh trước sẽ phải ngừng nhận động năng từ động cơ để kiểm soát góc lái. Còn vào cua mà bánh trước vẫn có lực kéo mạnh, nguy cơ dễ mất lái, đặc biệt là khi di chuyển ở tốc độ cao.

Cùng với đó, kết cấu xe và khung sườn không thay đổi để chịu lực, trong khi phải "gánh" thêm ắc quy, động cơ điện, gia tốc lớn sẽ tạo lực ép, lực xé khi phanh. Hệ thống giảm xóc trước không được thiết kế để dẫn động bằng bánh trước, ảnh hưởng tới độ cân bằng của xe, tăng quãng đường phanh, giảm độ bền cơ khí các chi tiết ở phần đầu xe. Đã "độ", "chế" thì không có tính toán hợp lý từ thiết kế ban đầu, chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới nhiều thông số kỹ thuật và lâu ngày sẽ ảnh hưởng tới an toàn.

Chưa kể, cốp xe máy sẽ phải hy sinh để chứa ắc quy. Với động cơ 1000W thì ắc quy cũng lớn. Để ắc quy trong cốp ngay dưới chỗ ngồi cũng đáng sợ, vì không gian đó ban đầu không được thiết kế dành cho việc này.

Dưới góc độ trải nghiệm của người tiêu dùng, anh Trần Thanh Tuân, chuyên viên kỹ thuật của một hãng xe máy tại Việt Nam (đại lý TP.HCM) khẳng định độ mượt về động cơ của xe hoán cải chưa chắc được đảm bảo vì thiết kế ban đầu của xe xăng không dành cho cấu hình đó. Từ khâu thiết kế đến sản xuất một chiếc xe xăng tùy thuộc vào nhà sản xuất đã có quy chuẩn, tiêu chuẩn đồng bộ chuẩn chỉnh ngay từ đầu. Việc hoán cải hàng trăm loại xe xăng về chung một quy chuẩn gần như là điều không thể. Đã không đồng bộ thì trải nghiệm máy móc, động cơ sẽ không "mượt mà" cộng thêm rủi ro cháy nổ, nhanh xuống cấp sau một thời gian. 

Cũng chính vì những bất cập trên, cùng với hành lang pháp lý không có nên trào lưu "độ hybrid" cho xe xăng "chưa nở đã vội tàn".

ẢNH: T.N

Gắn động cơ điện mà chạy xăng thì ai quản lý được?

Hoàn toàn không ủng hộ phương án hoán cải xe xăng thành xe hybrid, thạc sĩ Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (thuộc HIDS) khẳng định: Ý tưởng này không mới, nếu thật sự hay thì đã được ủng hộ từ lâu rồi.

Theo ông Lê Thanh Hải, giống như quan điểm mà doanh nghiệp đề xuất ý tưởng đã nêu, đây là giải pháp tình thế trong giai đoạn quá độ khi TP.HCM nói riêng cũng như Việt Nam nói chung đang chuyển đổi giao thông xanh, khuyến khích loại bỏ phương tiện sử dụng động cơ đốt trong. Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam đã qua giai đoạn quá độ rồi. Những chính sách cho giao thông xanh, cho xe điện đã được định hình rõ ràng. Trên thị trường thì xe điện ngày càng đa dạng về mẫu mã và giá thành, ngày càng rẻ, thông dụng và thuận tiện.

"Chỉ cần tiết kiệm tiền xăng 3 - 5 năm là một người đủ mua mới xe điện hoặc trả góp chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện mới, bất chấp việc có bán xe xăng cũ hay không. Hiện nay, một số doanh nghiệp bán xe điện đang thực hiện chương trình đổi xe cũ lấy xe mới. Có một số người chỉ cần bỏ ra 1 - 3 triệu đồng để đổi chiếc xe xăng đang chạy thành chiếc xe điện mới coóng. Chủ trương này được Chính phủ và TP.HCM ủng hộ mạnh mẽ. Vậy tội gì phải hoán cải xe xăng cũ thành xe điện mới tốn kém hơn mà suy cho cùng vẫn là chạy xe cũ?" - ông Lê Thanh Hải dẫn chứng.

Cũng theo ông Lê Thanh Hải, hiện tại Việt Nam chưa có quy định cụ thể về việc cải tạo/hoán cải mô tô, xe gắn máy chạy xăng sang động cơ điện. Mọi hoạt động thử nghiệm, đánh giá đang thiếu hành lang pháp lý để triển khai chính thức. Không một doanh nghiệp nào muốn theo đuổi hành trình xây dựng hồ sơ pháp lý rắc rối và tốn thời gian. Có thể chờ đến lúc hoàn thành thủ tục pháp lý cho loại phương tiện này thì xe máy điện để tiến thêm được bước nữa, người dung chuyển hết sang xe điện rồi. Như vậy, rõ ràng có sự "lệch pha" giữa chính sách và thực tiễn.

"Quan trọng nhất, xe máy hybrid là giải pháp nửa vời và không có tác dụng bền vững về kiểm soát khí thải. Nhà quản lý không biết khi nào xe chạy bằng xăng, khi nào xe chạy bằng điện. Người dùng gắn thêm động cơ điện nhưng chủ yếu vẫn chạy xăng thì sao? Ai kiểm soát được? Vì thế, cần thống nhất quan điểm ủng hộ người dân chuyển đổi xe 2 bánh từ xăng sang điện, không quá độ sang xe hybrid" - thạc sĩ Lê Thanh Hải nhấn mạnh.