Ngày 24/5, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tiếp tục đưa ra quyết định giảm lãi suất điều hành thêm 0,5 điểm % cơ bản, tiếp nối sau chỉ đạo của Chính phủ sau phiên họp thường kỳ tháng 4.
Đây là lần giảm lãi suất điều hành lần thứ ba liên tiếp chỉ trong vòng hơn hai tháng với động cơ chính đằng sau là tăng trưởng kinh tế vẫn còn đang rất yếu, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết trong báo cáo cập nhật thị trường tiền tệ mới đây.
Theo VDSC, tác động tích cực của đợt giảm lãi suất điều hành lần này là do mặt bằng lãi suất huy động với kỳ hạn 3 tháng của các NHTM cổ phần Nhà nước và tư nhân hiện đang cao hơn trần lãi suất nên lãi suất huy động có thể giảm thêm từ 0,2-0,5 điểm %.
Mặt khác, vì động lực tăng trưởng tín dụng vẫn còn thấp, rủi ro nợ xấu đang gia tăng nên cơ chế truyền dẫn chính sách giảm lãi suất điều hành là không mạnh và mất thời gian mới có thể nhìn thấy kết quả.
Nguồn: VDSC.
Hiện tại, các lãi suất điều hành cơ bản đã giảm trung bình khoảng 1 điểm % so với hồi đầu năm. Xét ở góc độ điều hành chính sách tiền tệ thận trọng thì dư địa để giảm thêm lãi suất điều hành là hạn hẹp nếu nhìn trong tương quan lãi suất USD-VND.
Đặt trong tương quan chính sách tiền tệ là “cứu cánh” đối với tình hình kinh tế trong nước, các chuyên gia cho rằng vẫn có khả năng sẽ có thêm một đợt giảm lãi suất 0,5-1 điểm % trong quý III/2023, đưa lãi suất điều hành về gần mức trước đợt tăng mạnh vào tháng 10 năm ngoái.
Điều này đồng nghĩa với việc NHNN phải mạnh dạn đi thêm một bước nữa, dùng công cụ lãi suất điều hành để tạo áp lực giúp mặt bằng lãi suất trong nền kinh tế giảm thêm. Nếu điều này diễn ra, chuyên gia kỳ vọng bước đi này sẽ mang tính quyết định hơn, có tính đánh đổi cao hơn và có thể tạo tác động lan toả tốt hơn so với các đợt giảm đầu năm nay.
Thanh khoản dư thừa, tín dụng và huy động thấp nhất 10 năm
Các chuyên gia của VDSC cho biết trong tháng 6/2023, các ngân hàng hầu như không mặn mà với kênh cho vay của NHNN qua thị trường mở và lãi suất trên thị trường liên ngân hàng giảm sâu. Tính đến ngày 26/06/2023, NHNN đã bơm ròng khoảng 24.300 tỷ đồng, chủ yếu do lượng tín phiếu kỳ hạn 91 ngày đã phát hành trong giai đoạn tháng 3/2023 đáo hạn toàn bộ. Hiện tại, số dư trên thị trường mở đối với nghiệp vụ mua kỳ hạn còn rất ít, chỉ khoảng 294 tỷ đồng, sẽ đáo hạn vào cuối tháng 6.
Tính chung nửa đầu năm 2023, NHNN đã bơm ròng khoảng 61.500 tỷ đồng qua thị trường mở. Cùng với lượng tiền mua ngoại tệ, chuyên gia ước tính tổng lượng tiền bơm thêm của NHNN trong nửa đầu năm 2023 là xấp xỉ 200.000 tỷ đồng.
Trong tháng vừa qua, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng giảm mạnh trong tháng vừa qua, hiện đang giao dịch ở vùng thấp nhất kể từ tháng 5/2022. Tại ngày 22/6, lãi suất cho vay qua đêm là 0,91%/năm, giảm xấp xỉ 3 điểm % so với đầu tháng. Tương tự, lãi suất liên ngân hàng các kỳ hạn 1-2 tuần cũng giảm từ 2,5-3,1 điểm % so với cuối tháng trước.
Nguồn: VDSC.
Về tín dụng, số liệu chính thức từ website của NHNN cho thấy tăng trưởng tín dụng tính đến cuối tháng 4/2023 đạt 3% so với đầu năm, cao hơn mức ước tính 2,75% vào tháng trước.
Về số liệu ước tính, tăng trưởng tín dụng tính đến 15/6 đạt 3,36%, thấp hơn đáng kể so với mức tăng 8,2% của cùng kỳ năm 2022. Tăng trưởng tín dụng so với cùng kỳ chỉ đạt 8,94%, là mức thấp kỷ lục trong vòng 10 năm trở lại đây.
Tương tự như tín dụng, thống kê của NHNN cho thấy tăng trưởng huy động vốn toàn nền kinh tế trong quý I chỉ tăng 1,1% so với cuối năm 2022. Đây là mức tăng thấp nhất trong vòng 10 năm. Điều này cho thấy dù lãi suất huy động tăng trong quý đầu năm, khó khăn của doanh nghiệp dẫn đến một vòng xoáy huy động thấp và cho vay kém.
