Năm 2025 đang dần khép lại và thị trường tài chính chắc chắn sẽ ghi dấu đây là một năm "điên rồ" theo đúng nghĩa đen. Vàng và bạc liên tiếp phá vỡ các kỷ lục lịch sử, trở thành hầm trú ẩn an toàn trước những biến động địa chính trị.
Tuy nhiên, nếu chỉ nhìn vào đà tăng của kim loại quý, nhà đầu tư đã bỏ lỡ một nửa bức tranh lợi nhuận hấp dẫn nhất năm nay.
Thực tế, dòng tiền thông minh không chỉ chảy vào két sắt để trú ẩn. Nó đang đổ mạnh vào những công trường, nhà máy và hạ tầng công nghệ, nơi các kim loại công nghiệp như đồng, thép, nhôm và lithium đang có một năm bùng nổ không kém gì vàng.
Không chỉ vàng lấp lánh, nhóm kim loại công nghiệp như đồng, lithium, nhôm và thép đang âm thầm trở thành "ngôi sao" lợi nhuận của năm 2025 nhờ lực đẩy từ hạ tầng AI và năng lượng xanh (Ảnh: Market Watch).
4 "ngựa chiến" và cơn khát của nền kinh tế số
Khác với vàng hay bạc tăng giá do nhu cầu tích trữ phòng thủ, đà tăng phi mã của nhóm kim loại công nghiệp trong năm 2025 đến từ chính xương sống của nền kinh tế thực: Công nghệ AI và chuyển đổi năng lượng.
Theo dữ liệu từ Trading Economics, tính từ đầu năm, giá đồng đã tăng hơn 34%, thép cán nóng (HRC) tăng 27%, nhôm tăng 14% và lithium - "trái tim" của pin xe điện - cũng bật tăng tới 30%. Hầu hết các ngành công nghiệp mũi nhọn hiện nay đều cần sự kết hợp của các kim loại này, tạo nên một lực cầu bền bỉ đẩy giá đi lên.
Hãy nhìn vào bản chất của sự tăng trưởng này: Một thế giới đang chạy đua xây dựng hạ tầng cho trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ cần lượng dây dẫn đồng khổng lồ để truyền tải dữ liệu và điện năng. Những trung tâm dữ liệu (Data Center) mọc lên như nấm cần kết cấu thép vững chắc và hệ thống làm mát bằng nhôm. Trong khi đó, quá trình chuyển dịch sang xe điện và năng lượng tái tạo đang hút sạch lượng lithium có trên thị trường vào các hợp đồng dài hạn.
Ông Jim Wiederhold, Giám đốc sản phẩm chỉ số hàng hóa tại Bloomberg, đã ví von rất hình tượng rằng thế giới đang chuyển mình từ nền kinh tế dựa trên nhiên liệu hóa thạch sang nền kinh tế vận hành bằng các công nghệ cấu thành từ kim loại.
Theo vị chuyên gia này, tương lai chính là kim loại. Dây dẫn làm từ đồng, khung xương từ thép, giá đỡ từ nhôm và năng lượng từ pin lithium. Nhu cầu đối với tất cả các đầu vào vật chất này không chỉ dừng lại ở năm 2025 mà vẫn đang không ngừng tăng lên, biến chúng thành những kênh đầu tư hiệu suất cao ngang ngửa, thậm chí vượt trội so với các tài sản truyền thống.
Khi nguồn cung bị bóp nghẹt bởi thiên tai và chính sách
Dưới góc độ phân tích tài chính sâu hơn, giới chuyên gia chỉ ra rằng đà tăng giá năm qua không chỉ đến từ nhu cầu mua vào, mà còn xuất phát từ những đứt gãy nghiêm trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là yếu tố then chốt khiến thị trường rơi vào trạng thái căng thẳng.
Cú sốc từ thiên nhiên và năng lượng
Năm 2025 là một năm vận hạn với ngành khai khoáng. Hàng loạt thảm họa môi trường đã bóp nghẹt nguồn cung cấp đồng. Từ trận lụt lịch sử tại tổ hợp mỏ Kamoa-Kakula (Congo) hồi tháng 5, đến vụ sập hầm tại Chile và lở bùn tại mỏ Grasberg (Indonesia) của Freeport-McMoRan, tất cả đã khiến sản lượng toàn cầu sụt giảm đáng kể. Tương tự, tại Trung Quốc, việc chính phủ tạm đình chỉ một mỏ lớn của CATL cũng khiến giá lithium phản ứng ngay lập tức.
Song song đó, các chuyên gia từ Ngân hàng ING cũng lưu ý một thực tế đáng quan ngại: Trung Quốc đang tiến sát trần sản lượng nhôm. Việc tinh luyện nhôm và thép đòi hỏi nguồn điện năng giá rẻ khổng lồ. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của AI với nhu cầu điện năng vô tận đang cạnh tranh trực tiếp nguồn năng lượng này, bào mòn biên lợi nhuận của các nhà máy luyện kim và hạn chế khả năng mở rộng sản xuất.
Biến số từ chính sách thuế quan
Không chỉ thiên tai, "bàn tay vô hình" của chính sách cũng khuấy đảo thị trường. Việc Tổng thống Donald Trump áp thuế 50% lên thép, nhôm và các sản phẩm đồng nhập khẩu đã tạo ra những đợt sóng ngầm dữ dội.
Ông Adam Turnquist, Giám đốc chiến lược tại LPL Financial, phân tích rằng các chính sách này đã kích hoạt tâm lý lo ngại thiếu hụt. Hồi tháng 7, khi thông tin thuế vừa được công bố, giới thương buôn đã ồ ạt rút đồng vật chất từ các kho nước ngoài về Mỹ để né thuế, đẩy giá tăng vọt và làm trầm trọng thêm tình trạng khan hiếm tại các kho dự trữ của Sàn giao dịch kim loại London (LME).
Bà Jigna Gibb, Trưởng bộ phận sản phẩm chỉ số hàng hóa tại Bloomberg nhận định, dòng tiền trên các bàn giao dịch đang dịch chuyển mạnh sang nắm giữ hàng hóa vật chất. Giới đầu tư đang đặt cược lớn vào năng lượng và kim loại công nghiệp vì họ hiểu rằng các rủi ro địa chính trị hay lệnh cấm xuất khẩu sẽ là chất xúc tác trực tiếp đẩy giá lên cao hơn nữa.
Trước bối cảnh đó, các "cá mập" như tập đoàn Glencore đã bắt đầu chuẩn bị cho cuộc đua dài hạn bằng kế hoạch nâng sản lượng đồng lên gấp đôi vào năm 2035.
Tuy nhiên, đó là câu chuyện của tương lai xa. Còn ở hiện tại, kết lại một năm 2025 đầy biến động, lời cảnh báo của chuyên gia Jim Wiederhold có lẽ là đúc kết chính xác nhất cho bức tranh thị trường sắp tới: "Thế giới ngày càng được vận hành bởi công nghệ kim loại, nhưng chúng ta đơn giản là sẽ không có đủ nguồn cung để đáp ứng nhu cầu được dự báo".
