Tại Diễn đàn Nhịp đập Kinh tế Việt Nam, TS. Cấn Văn Lực, Kinh tế trưởng BIDV đề cập đến ba yếu tố bên ngoài sẽ ảnh hưởng mạnh đến kinh tế Việt Nam gồm lạm phát thế giới và lạm phát của Mỹ, khả năng kinh tế toàn cầu suy thoái và việc Fed tăng lãi suất.
Kinh tế thế giới sẽ suy thoái từ quý II/2023 đến hết quý I/2024
Kinh tế trưởng BIDV nêu nhận định lạm phát toàn cầu dường như đã qua đỉnh. Ông dẫn dự báo cho biết CPI toàn cầu năm nay bình quân khoảng 8,8%, năm 2023 ở mức 6,5 % và 2024 là 4,1%.
“Như vậy, lạm phát toàn cầu đang trong xu hướng giảm. Thực tế, giá cả hàng hóa, giá dầu đã bắt đầu giảm từ tháng 7 đến nay”, ông nói.
Về lạm phát chung và lạm phát lõi của Mỹ, ông nhận định hai chỉ số này cũng đã và đang giảm. Lạm phát chung của Mỹ tháng 6 là 9,1%, tháng 7 ở mức 8,5%, tháng 8 tăng 8,3% và hiện giảm xuống mức 7,7%.
Diễn đàn Nhịp đập Kinh tế Việt Nam diễn ra sáng 22/11 tại Hà Nội. (Ảnh: Hồng Hà).
TS. Cấn Văn Lực cũng đề cập đến các dự báo cho rằng Fed sẽ giảm dần mức độ và tốc độ tăng lãi suất. Về khả năng suy thoái kinh tế, ông dự báo năm tới suy thoái kinh tế sẽ xảy ra, xác suất 55 - 65%. Tuy nhiên ông nhấn mạnh kinh tế thế giới sẽ chỉ suy thoái nhẹ và ngắn hạn với mức tăng trưởng GDP khoảng 2,3 - 2,5%, kịch bản xấu nhất tăng trưởng 2%.
“Nếu như thông thường suy thoái kéo dài 10 tháng đến khoảng 2 năm, thì năm tới, dự báo kinh tế thế giới suy thoái nhưng chỉ trong khoảng 1 năm từ quý II/2023 đến hết quý I/2024”, ông nói.
Fed hiện vẫn tiếp tục tăng lãi suất nhưng sẽ giảm dần mức độ và tốc độ, lần tới có thể chỉ tăng ở mức 0,5 điểm % và dự báo đến hết quý I/2023 sẽ tạm dừng lại.
“Dự báo ECB, NHTW Anh sẽ tăng lãi suất đến hết quý III/2023, sau đó cũng sẽ dừng lại. Các nước châu Á cũng sẽ tăng theo đà của châu Âu, tức là tăng đến hết quý III năm sau rồi dừng lại", chuyên gia dự báo.
"Việt Nam nếu phải tăng lãi suất, nên tăng nhẹ và từ từ"
Chuyên gia Cấn Văn Lực nhận định trong bối cảnh thế giới như hiện nay, năm tới kinh tế Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn và thách thức, tăng trưởng chậm lại kèm lạm phát sẽ cao hơn. Theo kịch bản cơ sở do ông cùng nhóm nghiên cứu dự báo, tăng trưởng năm 2023 ở mức 6 - 6,5%, lạm phát đạt 4 - 4,5%.
Ông cho rằng Chính phủ về cơ bản đã nhận diện được những rủi ro này nên đặt mục tiêu tăng trưởng năm tới ở mức 6,5%, chấp nhận lạm phát 4,5%.
“Để đạt được tăng trưởng 6,5% năm tới chúng ta phải hết sức phấn đấu, đây là kịch bản khả quan nhất vì khó khăn rất nhiều. Xuất khẩu, đầu tư, du lịch quốc tế sẽ bị ảnh hưởng trong bối cảnh thế giới suy thoái nhẹ như vậy”, ông nói.
Bên cạnh đó, ông cũng đề cập đến FDI đã và đang bị ảnh hưởng, vốn đăng ký mới giảm hơn so với các năm trước do bối cảnh thế giới nhiều bất định, rủi ro nên dòng vốn có xu hướng thu về những chỗ ít rủi ro hơn.
Nói về vấn đề lãi suất và tỷ giá, TS. Cấn Văn Lực nhìn nhận lãi suất của Việt Nam tăng tương đối nhanh trong khoảng hai tháng qua. Theo ông, lãi suất không thể và không nên tăng nhanh và tăng mạnh quá trong thời gian tới, nếu buộc phải tăng thì nên tăng từ từ nếu không doanh nghiệp sẽ không thể chịu được.
"Khi áp lực lạm phát, áp lực tỷ giá toàn cầu giảm dần, chúng ta không phải tăng lãi suất mạnh và nhanh như vậy”, ông nói.
Bên cạnh lãi suất, chuyên gia cho rằng tỷ giá là vấn đề tương đối thách thức của Việt Nam. Đến nay, VND đã mất giá khoảng 9% và tỷ giá tiếp tục chịu áp lực trong những tháng cuối năm 2022 đến giữa năm 2023, tuy nhiên áp lực này sẽ giảm dần.
“Áp lực tỷ giá sẽ dịu dần và năm tới hy vọng mức độ mất giá của VND so với USD sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với năm nay”, ông nói.
Kiến nghị thêm về chính sách, TS. Cấn Văn Lực nhấn mạnh cần tiếp tục kiên trì ổn định kinh tế vĩ mô nhưng hết sức bình tĩnh.
“Yếu tố liều lượng, thời điểm vô cùng quan trọng. Với liều lượng, nên tìm điểm trung tính, cân bằng tốt hơn giữa bài toán giữa lãi suất và tỷ giá. Chúng ta ưu tiên hơn bài toán linh hoạt tỷ giá và cố gắng không tăng lãi suất, có tăng thì mức độ nhẹ nhàng”, ông nhấn mạnh.
