Trong một động thái gây chú ý trên toàn cầu, Trung Quốc vừa công bố loại vũ khí mới có khả năng làm tê liệt lưới điện trên quy mô lớn – thứ được xem như “huyết mạch” của hạ tầng dân sự và quân sự hiện đại.
Được giới truyền thông phương Tây gọi là ‘graphite bomb’ - bom than chì, loại vũ khí này là minh chứng rõ ràng cho xu thế tác chiến phi sát thương nhưng hiệu quả cao trong tác chiến hiện đại.
Theo CCTV và các hãng thông tấn Defense Mirror (Anh), Lenta.ru (Nga), loại vũ khí này hoạt động bằng cách phát tán hàng chục đầu đạn con chứa sợi carbon mảnh (graphite filaments hoặc carbon fiber strands) xuống khu vực mục tiêu.
Khi những sợi này rơi vào trạm biến áp, đường dây truyền tải hoặc thiết bị điện công nghiệp, chúng gây chập mạch do dẫn điện tốt, dẫn đến hiện tượng đoản mạch và mất điện toàn bộ khu vực.
Vũ khí được thiết kế theo nguyên lý "bom chùm", trong đó đầu đạn chính sẽ tách ra thành khoảng 90 đầu đạn con khi đến gần mục tiêu. Mỗi đầu đạn con sẽ tiếp tục phát tán sợi carbon thành “màn sương dẫn điện” bao phủ rộng khắp.
Những sợi siêu mảnh này, khi rơi vào thiết bị điện đang vận hành, sẽ gây hiện tượng đánh lửa, cháy nổ hoặc làm hỏng hệ thống cách điện, từ đó dẫn đến mất điện dây chuyền.
Tê liệt không cần đổ máu
Theo thông tin từ China Aerospace Science and Technology Corporation (CASC), loại vũ khí mới này có thể làm tê liệt diện tích tới 10.000 mét vuông, tương đương một trung tâm công nghiệp cỡ trung hoặc một cụm đô thị quan trọng.
Đáng chú ý, phạm vi tấn công có thể đạt đến 290km, với khối lượng đầu đạn khoảng 490kg, phù hợp để triển khai từ máy bay ném bom tầm trung hoặc tên lửa hành trình.
Không giống các loại bom thông thường gây thiệt hại vật lý, bom than chì được thiết kế để “vô hình”, không gây thương vong trực tiếp nhưng tạo ra hậu quả nghiêm trọng về vận hành và kiểm soát.
Trong môi trường tác chiến hiện đại, nơi hệ thống điện điều hành mọi thứ từ liên lạc, chỉ huy đến phòng thủ tên lửa, thì chỉ cần vài phút mất điện cũng có thể gây ra sự sụp đổ dây chuyền về khả năng phản ứng.
Tính khả thi và tiền lệ quốc tế
Dù đây là lần đầu tiên Trung Quốc công bố loại vũ khí như vậy, ý tưởng không hoàn toàn mới. Mỹ từng sử dụng bom than chì trong cuộc chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 để tê liệt lưới điện Iraq.
Về bản chất, đây là loại vũ khí phi sát thương (non-lethal weapon), phù hợp với chiến lược “làm tê liệt hệ thống” thay vì “phá hủy hạ tầng”, một xu hướng ngày càng rõ trong chiến tranh thế kỷ 21.
Tuy nhiên, điều khiến vũ khí Trung Quốc gây lo ngại nằm ở tính tự chủ, độ chính xác cao, khả năng mang trên các nền tảng phóng đa dạng, và quy mô tấn công được mở rộng.
Nếu được tích hợp vào UAV tầm xa hoặc tên lửa hành trình, nó có thể trở thành mối đe dọa thường trực đối với các đô thị, nhà máy điện hạt nhân hoặc cơ sở quân sự được điện khí hóa cao.
Vũ khí của thời đại số
Việc Trung Quốc công bố loại vũ khí này, dù chưa rõ đã biên chế hay chỉ mới ở giai đoạn thử nghiệm, phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong triết lý quân sự: chiến tranh không chỉ là “nổ súng”, mà còn là tranh đoạt khả năng vận hành xã hội.
Vũ khí làm gián đoạn hạ tầng như bom than chì, vũ khí điện từ, và phần mềm phá hoại SCADA, đang dần thay thế bom đạn truyền thống trên mặt trận mở rộng của "chiến tranh kết hợp".
Bom than chì thế hệ mới của Trung Quốc không gây nổ lớn, không để lại vết sẹo đô thị, nhưng có thể “đưa cả thành phố trở về thời kỳ tiền điện”.
Trong kỷ nguyên số, nơi điện lực điều hành gần như toàn bộ sinh hoạt kinh tế, xã hội và quân sự, loại vũ khí này có thể là mảnh ghép chiến lược quyết định trong các cuộc đối đầu phi đối xứng.
Sự xuất hiện của vũ khí này báo hiệu một tương lai nơi lưới điện sẽ là mặt trận mới, và bảo vệ hệ thống điện trở thành một nhiệm vụ sống còn của mọi quốc gia.
