Trung Quốc vừa thay đổi cách xác định xuất xứ đối với các sản phẩm mạch tích hợp (IC), trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ ngày càng gia tăng.
Động thái này được cho là có thể mang lại lợi thế đáng kể cho các công ty bán dẫn trong nước, đồng thời làm suy yếu nỗ lực tái công nghiệp hóa của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Cụ thể, ngày 11/4, Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Trung Quốc (CSIA) đã phát đi một “thông báo khẩn” tới các thành viên thông qua ứng dụng WeChat.
Trong đó, CSIA trích dẫn quy định mới từ cơ quan hải quan Trung Quốc, nêu rõ rằng kể từ nay, xuất xứ của chip sẽ được xác định dựa trên “vị trí nhà máy chế tạo wafer”.
Đây là một công đoạn quan trọng trong chuỗi cung ứng bán dẫn, bên cạnh thiết kế, đóng gói và kiểm thử. Theo quy định mới, bất kể chip đã được đóng gói hay chưa, khi làm thủ tục nhập khẩu, doanh nghiệp phải khai báo địa điểm chế tạo wafer làm xuất xứ hàng hóa.
Trước đó, cách xác định xuất xứ thường dựa vào “quy trình lắp ráp hoặc chuyển đổi cuối cùng”, tức quốc gia nơi sản phẩm hoàn thiện được lắp ráp sẽ được ghi nhận là nơi xuất xứ. Mỹ hiện cũng đang áp dụng cách tính này.
Ví dụ, một bộ nhớ IC được thiết kế ở Mỹ, chế tạo wafer tại Nhật Bản, nhưng đóng gói tại Trung Quốc, sẽ bị coi là hàng hóa có xuất xứ Trung Quốc và phải chịu mức thuế tương ứng.
Việc Trung Quốc điều chỉnh định nghĩa xuất xứ sản phẩm đối với chip bán dẫn được kỳ vọng sẽ khuyến khích các nhà phát triển bán dẫn ưu tiên xử lý sản phẩm tại các xưởng đúc trong nước như SMIC, Hua Hong, hoặc tại các cơ sở thuộc TSMC – đối tác gia công lớn đang có mặt tại Trung Quốc.
Khi được xác định là hàng hóa có xuất xứ Trung Quốc, các sản phẩm này sẽ được miễn trừ mức thuế 125% mà Bắc Kinh đang áp dụng với hàng nhập khẩu từ Mỹ.
Đây là tín hiệu tích cực đối với các hãng công nghệ lớn như Apple, AMD, Nvidia và Qualcomm – những công ty vốn phụ thuộc chủ yếu vào TSMC và Samsung Electronics trong khâu sản xuất chip.
Tuy nhiên, theo các nguồn tin từ Tom’s Hardware và South China Morning Post (SCMP), quy định mới có thể gây bất lợi cho các doanh nghiệp như Intel, Global Foundries và Texas Instruments – những hãng đang duy trì hoạt động sản xuất chip chủ yếu tại Mỹ.
Theo báo cáo từ công ty tư vấn ICWise, thay đổi này có thể tạo ra những tác động đáng kể đối với ngành bán dẫn Mỹ, trong bối cảnh Trung Quốc – thị trường tiêu thụ IC lớn nhất thế giới – có xu hướng hạn chế tiếp nhận các sản phẩm sản xuất tại Mỹ.
Điều này có thể thúc đẩy các nhà sản xuất bán dẫn toàn cầu đẩy mạnh việc xây dựng nhà máy ngoài lãnh thổ Mỹ nhằm duy trì khả năng tiếp cận thị trường Trung Quốc.
Hệ quả là mục tiêu “đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại” của Tổng thống Donald Trump – với trọng tâm là hồi phục sản xuất trong nước – có nguy cơ bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, theo ông He Hui – Giám đốc nghiên cứu mảng bán dẫn tại Omdia – tác động thực tế của quy định thuế quan có thể không quá nghiêm trọng, do phần lớn chip nhập khẩu vào Trung Quốc hiện không được sản xuất hoặc vận chuyển trực tiếp từ Mỹ.
Ông cũng nhấn mạnh rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục duy trì sự hỗ trợ mạnh mẽ đối với ngành công nghiệp bán dẫn trong nước, không chỉ ở khâu sản xuất mà còn trong các lĩnh vực then chốt như nguyên vật liệu và thiết bị công nghệ – vốn vẫn đang phụ thuộc vào nguồn cung từ nước ngoài.
Hiện tại, các biện pháp thuế quan đang làm gián đoạn chuỗi cung ứng chip toàn cầu. Nhà sản xuất Mỹ Micron Technology – với các nhà máy đặt tại Trung Quốc, Nhật Bản, Malaysia và Singapore – mới đây đã thông báo sẽ áp phụ phí với một số dòng sản phẩm để bù đắp chi phí phát sinh do tác động của thuế.
Theo thống kê từ cơ quan hải quan Trung Quốc, trong năm 2024, nước này đã nhập khẩu lượng mạch tích hợp (IC) trị giá 386 tỷ USD, tăng 10,4% so với cùng kỳ năm trước.
(Theo SCMP, Tom’s Hardware)
