Thông tin trên được ông Ngô Xuân Nam - Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Môi trường - cho biết tại Hội nghị “Cập nhật các quy định và cam kết về an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS)”, do Văn phòng SPS Việt Nam phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hưng Yên tổ chức, ngày 21/10.
Ông Ngô Xuân Nam cho biết, Trung Quốc vừa ban hành quy định mới trong quản lý cơ sở sản xuất, chế biến và bảo quản thực phẩm xuất khẩu vào nước này (còn gọi là Lệnh 280) thay thế cho Lệnh 248 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/6/2026.
Quy định này tác động lớn đến hoạt động xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam . Bởi Lệnh 280 đặt ra nhiều thay đổi mạnh mẽ, nếu doanh nghiệp không nắm rõ, rất dễ bị động; ngược lại, nếu chuẩn bị kỹ, sẽ có cơ hội lớn để củng cố vị thế.
Cũng theo ông Ngô Xuân Nam, Lệnh 280 bổ sung 7 nội dung trọng yếu so với quy định cũ, trong đó, có ba điểm nhấn. Cụ thể, với danh mục sản phẩm được phép xuất khẩu, trước đây, phía Trung Quốc phê duyệt 18 nhóm mặt hàng cho Việt Nam và cho phép doanh nghiệp tự đăng ký thêm nếu đáp ứng yêu cầu. Từ 1/1/2026, Lệnh 280 quy định sẽ có danh sách bắt buộc các sản phẩm xuất khẩu phải có “thư giới thiệu” của cơ quan có thẩm quyền.
“Việc tự đăng ký mở rộng như trước sẽ không còn. Doanh nghiệp xuất khẩu nếu sản xuất hàng hóa nhưng không nằm trong danh mục này có thể bị từ chối thông quan”, ông Nam chia sẻ.
Ông Ngô Xuân Nam - Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam.
Với các doanh nghiệp xuất khẩu, lãnh đạo Văn phòng SPS cho hay, trong Lệnh 248 nếu thay đổi về địa chỉ sản xuất, người đứng đầu vẫn được thông báo lại và tiếp tục hoạt động. Theo Lệnh 280, việc thay đổi như trên sẽ bị đình chỉ mã xuất khẩu ngay lập tức và doanh nghiệp phải đăng ký lại hoàn toàn. Nhiều doanh nghiệp tại Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long đứng trước tình trạng bị động khi thay đổi thông tin mà chưa kịp đăng ký lại.
Ngoài ra, về thời hạn và gia hạn mã số xuất khẩu, quy định cũ yêu cầu mã xuất khẩu có hiệu lực 5 năm và doanh nghiệp phải nộp hồ sơ gia hạn trước 3‑6 tháng. So với Lệnh 280 sẽ cho phép tự động gia hạn đối với một số nhóm sản phẩm danh mục sẽ do Văn phòng SPS Việt Nam công bố.
Ngoài ba điểm trên, Lệnh 280 còn thay đổi thêm về biện pháp an toàn thực phẩm, kiểm dịch và cả bao bì sản phẩm - những yếu tố từng là “điểm nghẽn” trong xuất khẩu vào Trung Quốc.
“Việc thay đổi chính sách cho thấy phía Trung Quốc đang chuyển hướng từ kiểm tra hành chính sang phân loại rủi ro, ưu tiên những đối tác đáp ứng tốt tiêu chuẩn. Doanh nghiệp Việt nếu đáp ứng tốt các yêu cầu mới sẽ được hưởng lợi lớn hơn về thời gian, thủ tục và khả năng tiếp cận thị trường. Tuy nhiên, các doanh nghiệp phải sàng lọc lại từ sản phẩm, quy trình, hồ sơ đăng ký tới khả năng điều chỉnh khi thay đổi thông tin doanh nghiệp. Việc hiểu sai hoặc chậm chuẩn bị sẽ dẫn tới bị đình chỉ mã số, hàng hóa bị trả lại, hoặc mất thị trường”, ông Nam cho hay.
