Nó không biết hót, không kêu, không vẫy đuôi. Nó cũng không nhặt đồ, không ôm ấp hay phản ứng khi được gọi tên. Thực tế, nó chẳng làm gì ngoài việc nằm yên lặng. Nhưng đối với nhiều bạn trẻ Trung Quốc, chính điều đó lại là điểm hấp dẫn của “chongwu shi”, hay còn gọi là “đá thú cưng”, theo Sixth Tone.
Lấy cảm hứng từ bộ phim hoạt hình “Minions: The Rise of Gru”, nơi nhân vật Otto trân trọng viên đá thú cưng của mình, giới trẻ đã tạo ra những phiên bản độc đáo, thường được trang trí bằng mắt nhựa, mũ và mang những nét cá tính riêng.
Năm nay, đá thú cưng trở thành xu hướng trên Taobao, nền tảng thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc. Doanh số trong tháng 8 tăng 246% so với tháng trước. Theo các báo cáo trong nước, hầu hết người mua là phụ nữ, chủ yếu thuộc thế hệ sinh sau năm 1995.
Trào lưu nuôi đá làm thú cưng. (Ảnh: Sixth Tone).
Giá trung bình mỗi viên đá khoảng 20 tệ (khoảng 3 USD). Đa số chỉ là những viên sỏi bình thường. Tuy nhiên, một số người mua rất tỉ mỉ, tự nhặt đá từ công viên hoặc ven đường, sau đó rửa sạch, tắm bằng tinh dầu và dưỡng ẩm để viên đá luôn bóng đẹp. Một chủ cửa hàng cho biết doanh thu tháng 9 đạt khoảng 20.000 tệ, với một số mẫu bán được hơn 1.000 sản phẩm.
Trên ứng dụng Xiaohongshu, các bài viết về đá thú cưng đã thu hút gần 3,1 triệu lượt xem. Người dùng chia sẻ hình ảnh, tìm kiếm tên gọi sáng tạo và mua các phụ kiện như nhãn dán kính, giường nhỏ hay mũ cho đá. Một số người còn tạo hẳn “Hướng dẫn chăm sóc đá thú cưng”.
Ý tưởng về đá thú cưng không phải mới. Nó xuất hiện lần đầu vào năm 1975, khi Gary Dahl, một Giám đốc quảng cáo người Mỹ, giới thiệu viên đá như một loại thú cưng không cần chăm sóc, không cần cho ăn, tắm rửa hay huấn luyện.
Ban đầu, sản phẩm được quảng bá như một món quà hài hước. Nhưng nhanh chóng, nó trở thành hiện tượng văn hóa, bán ra hàng triệu sản phẩm và giúp Dahl trở thành triệu phú. Sức hút của đá thú cưng nằm ở sự đơn giản và cách tiếp thị thông minh, nhấn mạnh sự hài hước và tiện lợi.
Ye Zi, lấy cảm hứng từ bộ phim “Minions”, cũng muốn có một viên đá thú cưng. “Tôi thấy nó rất thú vị và muốn có một cái cho riêng mình. Nhưng tôi không tìm được cửa hàng nào bán”, cô chia sẻ.
Không tìm thấy nơi mua, Ye quyết định tự làm đá thú cưng. Vào tháng 7/2023, cô mở một cửa hàng trên Taobao. Chỉ trong thời gian ngắn, Ye đã bán được hơn 1.200 viên đá, với giá 28,8 tệ mỗi viên.
Những viên đá được lấy từ một nhà sản xuất ở tỉnh Thiểm Tây, Tây Bắc Trung Quốc. Nhà sản xuất chọn lọc đá theo kích thước trước khi gửi cho Ye. Những viên đá có đường kính từ 2 đến 7 cm được Ye làm sạch, gắn mắt nhựa, đặt vào chiếc giường nhỏ giống tổ chim và chụp ảnh để bán.
Ye còn tạo thẻ ID cho mỗi viên đá, gồm ảnh, tên và loại tính cách MBTI. Cô dựa vào “biểu cảm” của viên đá sau khi gắn mắt để xác định tính cách. “Mỗi viên đá là độc nhất và sẽ bị gỡ khỏi cửa hàng ngay khi bán”, Ye nói.
Chủ sở hữu chăm sóc thú cưng đá của mình. (Ảnh: Xiaohongshu/Sixth Tone).
Xie Xuan, một giáo viên 25 tuổi ở Thiểm Tây, tự làm quần áo cho viên đá của mình và trang trí ngôi nhà của nó theo từng mùa. “Nó giống như chơi trò gia đình hồi nhỏ”, Xie chia sẻ. “Nó dễ thương, không cần cho ăn hay dọn dẹp, vừa tiện lợi vừa mang lại cảm giác an ủi tinh thần”.
Trong phần đánh giá cửa hàng của Ye, một khách hàng viết: “Viên đá thú cưng của tôi có MBTI giống tôi, là ISTP, vậy nên chúng tôi cùng nằm yên”. Người này ám chỉ xu hướng nghỉ việc, sống an phận. Một khách hàng khác bình luận: “Cuối cùng, tôi đã có một thú cưng chịu nghe tôi nói về vật lý cấp ba”.
Zhang Zhe, Phó Giáo sư marketing tại Trường Quản lý, Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải, cho biết xu hướng tiêu dùng hiện nay tập trung nhiều vào sự nhận thức bản thân và thỏa mãn cảm xúc. Điều này thúc đẩy sự phát triển của các sản phẩm mang tính trị liệu và theo sở thích. “Đá thú cưng đang trở thành lựa chọn mới, đặc biệt với giới trẻ tìm kiếm trải nghiệm độc đáo”, bà nhận định.
Zhang cũng nhấn mạnh rằng thế hệ Gen Z yêu thích các thiết kế mang tính cá nhân, giá cả hợp lý, như đồ chơi tuổi thơ có giá từ 10 đến 30 tệ. Điều này khiến sản phẩm trở nên hấp dẫn trong thị trường bán hàng trực tiếp tới người tiêu dùng.
Khi xu hướng đá thú cưng tiếp tục phát triển, Ye tin rằng chúng sẽ luôn có sức hút. “Ngay cả trước trào lưu này, đã có người nuôi đá thú cưng. Tôi tin cộng đồng này sẽ còn tồn tại”, cô chia sẻ.
