Chiều 3/12, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường ký văn bản gửi Bộ Nông nghiệp & Môi trường, đề xuất hỗ trợ 10.000 tỷ đồng từ ngân sách trung ương cho các chương trình ứng phó biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Nguồn vốn này sẽ phục vụ Đề án chỉnh trang đô thị, di dời nhà trên và ven sông, kênh, rạch giai đoạn 2025–2030.
Theo UBND TP.HCM, hệ thống sông, kênh, rạch nhiều năm qua đóng vai trò quan trọng trong thoát nước, điều tiết mưa lũ và tạo không gian công cộng cho người dân.
Theo thống kê, TP.HCM còn khoảng 40.000 nhà ven kênh cần di dời, chỉnh trang đô thị.
Tuy nhiên, hiện TP.HCM vẫn còn hàng chục nghìn căn nhà trên và ven kênh rạch, chủ yếu nằm tại các lưu vực có áp lực thoát nước lớn. Thực trạng này tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, sạt lở, cản trở dòng chảy, gây ngập úng và ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến mỹ quan đô thị và chất lượng sống của người dân.
TP.HCM đã phê duyệt hai đề án lớn về chỉnh trang khu vực ven sông, ven kênh – trong đó có đề án riêng cho Quận 8 (cũ) tại các phường Chánh Hưng, Bình Đông và Phú Định. Các đề án tập trung nạo vét, khơi thông dòng chảy, chống sạt lở, xây dựng kè và đường ven kênh, cải thiện môi trường nước – không khí, chỉnh trang đô thị và phát triển công viên, không gian công cộng.
Tổng nhu cầu vốn cho hai đề án lên tới 105.000 tỷ đồng.
Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM nhiệm kỳ 2025 – 2030, TP phải hoàn thành di dời 20.000 căn, tương ứng 50% số nhà ven kênh rạch đến cuối 2030.
Trong bối cảnh TP.HCM đang ưu tiên nhiều nhiệm vụ trọng tâm như tăng trưởng kinh tế hai con số, hoàn thiện hạ tầng giao thông chiến lược, phát triển đường sắt đô thị và triển khai các dự án liên vùng, ngân sách gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
UBND TP.HCM đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét, hỗ trợ 10.000 tỷ đồng từ nguồn vốn biến đổi khí hậu và xử lý ô nhiễm môi trường, nhằm giúp thành phố sớm triển khai các mục tiêu chỉnh trang đô thị, bảo vệ môi trường hiệu quả trong giai đoạn 2025 - 2030.
Thống kê của Sở Xây dựng, TP.HCM còn gần 40.000 căn nhà lụp xụp ven kênh rạch cần di dời. Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM nhiệm kỳ 2025 – 2030, đến cuối năm 2030, TP phải hoàn thành di dời 20.000 căn, tương ứng 50% số nhà ven kênh rạch toàn thành phố.
Để di dời, giải phóng mặt bằng số nhà trên, ước tính cần tổng vốn hơn 221.000 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí đền bù, hỗ trợ, tái định cư cho trường hợp đủ điều kiện được hưởng chính sách khoảng 130.680 tỷ đồng.
Với những hộ không đủ điều kiện, thành phố sẽ xây dựng nhà ở xã hội với nguồn vốn ước tính gần 10.700 tỷ đồng. Riêng phần đầu tư hạ tầng, nạo vét, cải tạo các tuyến sông, kênh rạch sau đó cần khoảng 80.000 tỷ.
Từ năm 1993 đến nay, TP.HCM đã di dời được hơn 44.300 căn nhà ven kênh rạch, bố trí nơi ở mới cho hàng chục nghìn hộ dân, chỉnh trang đô thị, tạo diện mạo mới ở nhiều tuyến kênh như Nhiêu Lộc - Thị Nghè, Tàu Hủ - Bến Nghé, Tân Hóa - Lò Gốm...
