Thị trường xe hybrid tại Việt Nam, dù còn khá nhỏ bé, đang chứng kiến một đợt sóng ngầm mạnh mẽ. 9 tháng qua, gần 9.800 xe hybrid được bán ra, tăng vọt khoảng 70% so với cùng kỳ năm trước. Nắm bắt tín hiệu này, Toyota Motor đã quyết định đặt một "canh bạc" lớn, đó là đầu tư hơn 360 triệu USD để lần đầu tiên sản xuất xe hybrid ngay tại Việt Nam.
Nước cờ chiến lược và kỳ vọng bùng nổ
Theo kế hoạch, những chiếc xe hybrid đầu tiên của Toyota sẽ lăn bánh khỏi nhà máy tại tỉnh Phú Thọ sớm nhất vào năm 2027. Việt Nam sẽ trở thành quốc gia châu Á thứ 4, sau Thái Lan, Indonesia và Malaysia, có dây chuyền sản xuất xe hybrid của gã khổng lồ Nhật Bản.
Khoản đầu tư 360 triệu USD (tương đương gần 9.500 tỷ đồng) không chỉ là một con số, mà là sự cam kết cho một cuộc chơi dài hạn. Động thái này dựa trên một niềm tin vững chắc vào tương lai của thị trường ô tô Việt Nam.
Ông Keita Nakano, Chủ tịch Toyota Motor Việt Nam, dự báo doanh số ô tô mới tại Việt Nam có thể chạm mốc 1 triệu xe mỗi năm vào khoảng năm 2030, vượt qua cả những thị trường lớn trong khu vực như Thái Lan và Indonesia.
Một trong những "chất xúc tác" quan trọng mà Toyota đang kỳ vọng là chính sách ưu đãi từ Chính phủ. Hiện tại, có thông tin rằng Chính phủ đang xem xét giảm thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe hybrid tới 30 điểm phần trăm so với xe chạy xăng thuần túy. Nếu được thông qua, ông Nakano ước tính giá bán xe hybrid có thể giảm khoảng 10%, tạo ra một cú hích lớn về sức cạnh tranh.
Quyết định sản xuất xe hybrid của Toyota tại Việt Nam từ 2027 đang là canh bạc lớn, đặt cược vào thời điểm thị trường xe lai bùng nổ (Ảnh: Nikkei).
Thách thức từ "cơn bão" xe điện
Tuy nhiên, con đường không hoàn toàn trải hoa hồng. Thách thức lớn nhất, và cũng là rủi ro lớn nhất cho canh bạc này, đến từ ưu thế vượt trội của xe điện (EV), đặc biệt là từ đối thủ nội địa VinFast.
Trong khi xe du lịch (bao gồm cả hybrid) đang chịu mức thuế tiêu thụ đặc biệt tối thiểu 35%, thì xe điện chỉ phải chịu mức thuế ưu đãi từ 1-3%. Điều này giúp giá xe điện trở nên hấp dẫn hơn đáng kể. Mẫu xe cỡ nhỏ VF3 của VinFast, với mức giá chỉ khoảng 13.000 USD, là một minh chứng rõ nét cho lợi thế này.
Sức mạnh của VinFast trên thị trường là không thể xem thường. Chỉ trong 9 tháng qua, thương hiệu Việt đã bán ra tới hơn 103.800 xe, dẫn đầu toàn thị trường. Trong khi đó, dù tăng trưởng ấn tượng, xe hybrid hiện chỉ chiếm chưa đầy 3% tổng doanh số ô tô mới tại Việt Nam.
Hơn nữa, kế hoạch giảm thuế cho xe hybrid vẫn còn là "dự kiến". Các quy định đi kèm được cho là sẽ rất chặt chẽ, và không phải mẫu xe hybrid nào cũng sẽ đủ điều kiện hưởng ưu đãi. Đây là một yếu tố bất định mà Toyota phải tính đến.
Đứng trước những thách thức đó, tại sao Toyota vẫn quyết tâm theo đuổi chiến lược hybrid? Câu trả lời nằm ở triết lý "đa dạng hóa nguồn năng lượng" của hãng. Thay vì đặt cược tất cả vào xe điện, hãng này tin rằng mỗi loại động cơ (xăng, hybrid, pin nhiên liệu, xe điện) đều có vai trò riêng, tùy thuộc vào điều kiện của từng thị trường.
Tại Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng, nơi phần lớn điện năng vẫn sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch và hạ tầng trạm sạc chưa phủ rộng, xe hybrid được xem là giải pháp cân bằng nhất giữa giá thành, sự tiện dụng và lợi ích môi trường.
Người dùng không phải thay đổi thói quen sử dụng, không phải lo lắng về việc tìm trạm sạc, trong khi vẫn tiết kiệm nhiên liệu đáng kể và giảm phát thải so với xe xăng truyền thống.
Việc sản xuất hybrid tại Việt Nam là một nước cờ toan tính, một bước đi chiến lược nhằm củng cố vị thế dẫn đầu trong phân khúc này, đồng thời là một phép thử cho thấy liệu xe hybrid có thể trở thành một "bước đệm" vững chắc cho người tiêu dùng Việt Nam trên con đường tiến tới di chuyển xanh hay không.
