Sáng 4.12, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với các dự thảo luật và nghị quyết liên quan đến lĩnh vực giáo dục.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn thừa ủy quyền của Thủ tướng ký báo cáo tiếp thu, giải trình của Chính phủ đối với các ý kiến của đại biểu, trong đó có dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Giáo dục.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn
ẢNH: GIA HÂN
Kế thừa ưu điểm của các bộ sách giáo khoa hiện có
Nhiều ý kiến tán thành chủ trương Nhà nước ban hành một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc và thực hiện từ năm học 2026 - 2027. Song cần quy định rõ sách bắt buộc hay sách chuẩn để lựa chọn; đồng thời làm rõ chính sách miễn phí, tái sử dụng, thư viện sách giáo khoa dùng chung…
Chính phủ cho hay, thể chế hóa nhiệm vụ tại Nghị quyết số 71-NQ/TW, dự thảo luật quy định "Bộ GD-ĐT quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc".
Quy định này nhằm bảo đảm cho phép Bộ GD-ĐT lựa chọn phương án biên soạn một bộ sách mới hoặc lựa chọn, chỉnh lý từ các bộ sách hiện hành, tùy thuộc vào tình hình thực tiễn và quyết định của cấp có thẩm quyền.
Trong giai đoạn hiện nay, việc xác định ngay trong luật việc bộ sách thống nhất do Nhà nước trực tiếp biên soạn hay thực hiện theo phương thức xã hội hóa là chưa khả thi, do phương án cụ thể đang được cơ quan có thẩm quyền xem xét.
Quy định theo hướng mở như dự thảo sẽ bảo đảm tính ổn định của luật, không làm phát sinh các ràng buộc cứng trong khi chủ trương còn đang được nghiên cứu và đánh giá tác động.
Chính phủ cũng đã giao Bộ GD-ĐT xây dựng báo cáo phương án triển khai một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc từ năm học 2026 - 2027, bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, tiết kiệm, chống lãng phí; đồng thời kế thừa và phát huy ưu điểm của các bộ sách hiện có, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến giáo viên, học sinh và không gây xáo trộn hoạt động dạy học.
Sau khi có quyết định chủ trương của cấp có thẩm quyền, Chính phủ sẽ chỉ đạo rà soát, điều chỉnh các quy định hiện hành liên quan đến sách giáo khoa, quy định cụ thể cơ chế tái sử dụng, thư viện sách dùng chung tại nghị định của Chính phủ về miễn phí sách giáo khoa nhằm bảo đảm đầy đủ căn cứ pháp lý, phù hợp thực tiễn và đáp ứng yêu cầu công khai, minh bạch trong triển khai.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với các dự thảo luật và nghị quyết liên quan đến lĩnh vực giáo dục
ẢNH: GIA HÂN
Công khai quy trình, tiêu chí lựa chọn và phê duyệt sách giáo khoa
Nhiều ý kiến băn khoăn về lộ trình triển khai từ năm học 2026 - 2027 là rất gấp, khó bảo đảm tiến độ, nhất là trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Giải trình nội dung này, Chính phủ cho biết đã chỉ đạo Bộ GD-ĐT tổ chức lấy ý kiến rộng rãi các cơ quan, tổ chức, chuyên gia, nhà giáo và địa phương về phương án triển khai từ năm học 2026 - 2027, đồng thời xây dựng báo cáo trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định trên cơ sở đánh giá kỹ tác động, yêu cầu về tiến độ, năng lực triển khai của các địa phương trong điều kiện tổ chức chính quyền 2 cấp.
Một số ý kiến khác thì đề nghị Bộ GD-ĐT công khai quy trình, tiêu chí lựa chọn và phê duyệt sách giáo khoa, đồng thời tăng cường giám sát việc tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục địa phương, bảo đảm đúng định hướng, tránh thương mại hóa.
Chính phủ cho hay đã chỉ đạo Bộ GD-ĐT rà soát các quy định liên quan đến lựa chọn, biên soạn, thẩm định và phê duyệt sách giáo khoa, bảo đảm công khai tiêu chí, nâng cao trách nhiệm giải trình và phù hợp với phương án triển khai một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc từ năm học 2026 - 2027.
Đối với tài liệu giáo dục địa phương, tiếp thu ý kiến đại biểu, Chính phủ đã yêu cầu Bộ GD-ĐT tạo quy định chặt chẽ tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa và thẩm định, đồng thời tăng cường cơ chế giám sát để bảo đảm đúng định hướng và tránh thương mại hóa.
Chính phủ cũng đã chỉ đạo Bộ GD-ĐT rà soát và hoàn thiện các quy định về thẩm định và phê duyệt sách giáo khoa, trong đó tăng cường cơ chế bảo đảm tính độc lập của Hội đồng thẩm định, mở rộng sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học, giáo viên; đồng thời quy định rõ hơn yêu cầu cập nhật, chỉnh sửa định kỳ để bảo đảm sách giáo khoa phù hợp thực tiễn và yêu cầu đổi mới giáo dục.
