Mới đây, doanh nghiệp đầu tiên ngành dệt may đã công bố kết quả kinh doanh quý 3/2022. Cụ thể, Dệt may TNG đã công bố doanh thu tiêu thụ quý 3 đạt 2.018 tỷ đồng, tăng 18% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức doanh thu kỷ lục tính theo quý của công ty. Trong đó, doanh thu xuất khẩu chiếm 97% với 1.964 tỷ đồng, thị trường chính gồm Mỹ, Pháp, Nga.
Lũy kế 9 tháng, doanh thu tiêu thụ đạt 5.247 tỷ đồng, tăng 29% so với cùng kỳ và hoàn thành tới 88% kế hoạch năm. Điều này mở ra kỳ vọng mua báo cáo kết quả kinh doanh ấn tượng của nhóm doanh nghiệp dệt may xuất khẩu. Tuy nhiên, thực tế đang cho thấy nhiều dấu hiệu bị ngấm đòn bởi lạm phát và suy thoái kinh tế toàn cầu của ngành dệt may, cục diện đã bắt đầu đảo chiều.
Theo số liệu mới được công bố bởi Tổng cục Thống kê, kim ngạch xuất khẩu ngành hàng dệt may Việt Nam (bao gồm xơ, sợi, vải các loại) trong 9 tháng đầu năm đạt 33 tỷ USD, tăng gần 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Song, nếu so với tháng 8 thì con số này đã giảm gần 1,2 tỷ USD.
Theo đánh giá của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), đây là dấu hiệu cho việc các đơn đặt hàng của khách hàng giảm đi đáng kể, và quý 4 năm nay có lẽ không còn là mùa cao điểm của các doanh nghiệp dệt may dưới tác động tiêu cực của vĩ mô. Ngoài việc nhu cầu giảm có thể tiếp diễn sang 2023 thì nỗi lo về hàng tồn kho cao từ phía khách hàng cũng đè nặng lên các doanh nghiệp dệt may trong cuối năm nay.
Thách thức trong nửa cuối năm 2022 và năm 2023 với nguy cơ đơn đặt hàng bị cắt giảm
Theo VDSC, đơn đặt hàng hàng may mặc có thể chậm lại do tác động tiêu cực của thị trường trong bối cảnh lạm phát cao ở các thị trường tiêu thụ dệt may lớn như Mỹ và EU, kết hợp với lượng hàng tồn kho cao từ phía khách hàng.
Cùng với đó, FIFA World Cup 2022 tại Qatar được cho là sẽ không tạo lên khởi sắc cho các doanh nghiệp sản xuất đồ thể thao hay giày dép trong nửa cuối năm nay. Bởi lẽ đây kỳ World Cup đầu tiên không được tổ chức trong kỳ nghỉ hè và dự kiến chỉ diễn ra trong thời gian ngắn.
Trong khi nhu cầu chậm lại, hàng tồn kho bán lẻ vẫn tăng. Do vậy, VDSC đánh giá nhu cầu giảm và chu kỳ tồn kho kéo dài sẽ làm lu mờ triển vọng đơn đặt hàng may mặc trong năm 2023, hoặc sẽ có ảnh hưởng ngay từ quý 4/2022.
Tỷ giá leo thang tác động đến các doanh nghiệp dệt may trong nước
Ngoài ra, yếu tố được xét đến là tỷ giá USD/VND đang trong xu hướng tăng. Tuy nhiên việc tỷ lệ mất giá của đồng thấp so với đà mất giá chung trong khu vực. Điều này lại trở thành ngưỡng cản, làm giảm khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam trên thị trường xuất khẩu so với các nước khác như Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia,...
Mặt khác, mặc dù nhiều doanh nghiệp dệt may có doanh thu bằng USD - đồng nghĩa sẽ ít chịu áp lực từ tỷ giá tăng - tuy nhiên VDSC cho biết, các doanh nghiệp vẫn phải chịu chi phí mua nguyên vật liệu đầu vào, chi phí logistics, và chi phí lãi vay cũng bằng đồng USD. Đặc biệt là chi phí trả lãi vay ngắn hạn bằng đồng USD sẽ tăng cao trong thời kỳ lãi suất tăng cao và nhiều biến động như hiện tại.
Do vậy, trong trường hợp doanh thu bằng đồng USD không đủ để bù đắp phần chi phí, các doanh nghiệp dệt may sẽ chịu tác động tiêu cực khi tỷ giá USD/VND leo thang. Ngoài ra, một số doanh nghiệp dệt may có thị trường tiêu thụ tại châu Âu cũng bị ảnh hưởng khi sức mua của khách hàng châu Âu suy yếu do đồng EUR đã suy giảm đáng kể.
