Thành lập vào năm 2018, Trường Đại học VinUni đã có hành trình 5 năm bứt phá thần tốc, trở thành trường đại học trẻ nhất với tốc độ nhanh nhất thế giới đạt chứng nhận QS 5 Sao toàn diện.
Nhận vai trò Hiệu trưởng vào giai đoạn VinUni đặt ra mục tiêu lọt Top 100 trường đại học xuất sắc toàn cầu, Giáo sư Yap-Peng Tan được kỳ vọng sẽ dẫn dắt ngôi trường này phát triển mạnh mẽ, chinh phục mục tiêu chưa đại học nào tại Việt Nam làm được
Vị Giáo sư từng có 25 năm làm việc tại Đại học Công nghệ Nanyang (NTU) Singapore thuộc top 20 thế giới khẳng định: “ Tôi đến Việt Nam để cùng VinUni thúc đẩy sự bứt phá. Tôi hy vọng rằng VinUni sẽ trở thành một minh chứng cho sức mạnh của hợp tác toàn cầu, không chỉ đào tạo những công dân toàn cầu bản lĩnh, mà còn kiến tạo các giải pháp khoa học – công nghệ phục vụ phát triển bền vững của Việt Nam”.
Đòn bẩy để VinUni gia nhập cuộc đua đại học tinh hoa
VinUni đặt mục tiêu gia nhập nhóm đại học tinh hoa đẳng cấp quốc tế. Theo ông, những trụ cột nào sẽ quyết định khả năng bứt phá của VinUni trong thập kỷ tới?
Để tiến tới vị thế của một đại học tinh hoa, VinUni xác định ba trụ cột chủ đạo.
Thứ nhất là phát triển và quy tụ nhân tài. Chúng tôi hướng đến thu hút những sinh viên xuất sắc và đội ngũ giảng viên có trình độ chuyên môn cao, cùng chung khát vọng tạo dựng những giá trị có ý nghĩa cho xã hội.
Thứ hai là mở rộng và tăng cường hợp tác quốc tế chất lượng cao. VinUni thường xuyên phối hợp với các trường đại học và viện nghiên cứu hàng đầu trên thế giới, tận dụng tri thức và kinh nghiệm toàn cầu để giải quyết các vấn đề khoa học – xã hội phức tạp.
Thứ ba là định hướng nghiên cứu có tác động sâu rộng. Nhà trường tập trung vào các chủ đề liên ngành thuộc ba trụ cột Con người – Trái đất – Thịnh vượng (People – Planet – Prosperity), vốn mang ý nghĩa thiết thực đối với Việt Nam và có tầm ảnh hưởng toàn cầu. Hệ sinh thái của Vingroup cung cấp các living testbeds (môi trường kiểm thử) và nguồn dữ liệu đặc thù, tạo điều kiện để VinUni triển khai các nghiên cứu vừa nghiêm túc vừa gắn kết thực tiễn.
Giáo sư Yap-Peng Tan - Hiệu trưởng trường ĐH VinUni
VinUni áp dụng mô hình quản trị theo chuẩn quốc tế, khác biệt với phần lớn các trường trong khu vực. Ông có thể chia sẻ triết lý quản trị này?
Triết lý quản trị của VinUni được xây dựng trên quan điểm rằng đạt tới sự xuất sắc đòi hỏi quyền tự chủ đi đôi với trách nhiệm giải trình.
Trong giai đoạn 2025-2030, nhà sáng lập Vingroup đã cam kết tài trợ cho chúng tôi 9.300 tỷ đồng để chinh phục Top 100 các đại học xuất sắc nhất thế giới. Hội đồng trường của VinUni có quyền tự chủ về khoản tài trợ này, đi kèm với trách nhiệm giải trình của từng Viện trưởng, từng Giám đốc trung tâm nghiên cứu về việc sử dụng khoản tài trợ đó cho nghiên cứu, đào tạo, học bổng … một cách hiệu quả và liêm chính nhất.
Nhà trường vận dụng phương thức quản trị tinh gọn. Các tiêu chuẩn và mục tiêu của từng bộ phận và các lãnh đạo đều theo thông lệ quốc tế và được công bố công khai. Tiêu chuẩn, mục tiêu không phải áp đặt từ trên xuống mà có cả sự trao quyền và đồng thuận từ dưới lên. Chúng tôi tin rằng việc trao quyền này hết sức quan trọng vì nó tạo nên một môi trường học thuật đồng kiến tạo, năng động và cầu thị.
Tôi cũng đánh giá rất cao hệ thống hỗ trợ nội bộ của VinUni, tôi chưa thấy ở đâu mà các quy chế, quy trình lại ngắn gọn, đơn giản và dễ tìm như vậy.
Mô hình của chúng tôi được thiết kế để hướng tới kết quả cuối cùng. Hàng tháng chúng tôi có hệ dashboard để theo dõi và kịp thời điều chỉnh. VinUni áp dụng cơ chế đánh giá và đãi ngộ dựa trên thành tích, tạo môi trường làm việc có định hướng rõ ràng để giảng viên phát huy tối đa thế mạnh trong giảng dạy và nghiên cứu.
Không đại học nào có thể trở nên xuất sắc nếu đi một mình
Trước sự phát triển mạnh mẽ của AI, chuyển đổi số và khoa học liên ngành, mô hình hợp tác giữa các đại học Việt Nam và các trường hàng đầu thế giới cần được điều chỉnh như thế nào để mang lại giá trị thực chất cho nghiên cứu và đào tạo?
Tôi cho rằng chúng ta nên bắt đầu bằng việc xem lại trong hàng trăm biên bản hợp tác đã từng ký để xem cái gì thật sự đã được triển khai. Một mô hình hợp tác hiệu quả phải bảo đảm lợi ích chung và sự đóng góp có giá trị thiết thực của mỗi bên.
Các trường hàng đầu thế giới có tương đối nhiều lựa chọn để hợp tác. Có thể nói so với các đối tác khác, thì Việt Nam nổi bật lên nhờ nguồn sinh viên tài năng, và nguồn dữ liệu mới của các bài toán lớn với toàn cầu ví dụ như chuyển đổi số, biến đổi khí hậu, văn hóa và di sản. Đây là nguồn lực quý giá mà các đối tác quốc tế cần ở Việt Nam.
Ngược lại các trường đại học Việt Nam cũng có nhiều lựa chọn, và cũng cần làm rõ mục tiêu hợp tác. Theo tôi phụ thuộc vào mô hình của chúng ta là đại học tinh hoa, đại học khởi nghiệp, đại học nghiên cứu hay đại học giảng dạy mà sẽ xác định đối tác phù hợp, tốt nhất trong từng lĩnh vực.
Nhìn chung, không đại học nào có thể đạt tới sự xuất sắc nếu đi một mình. Khi hợp tác cùng nhau, kết hợp với các nền tảng AI, công nghệ số và chia sẻ dữ liệu, cộng đồng khoa học sẽ tạo ra các nghiên cứu và giải pháp mang lại tác động lâu dài, vượt xa khỏi ranh giới của một đại học, thậm chí một quốc gia.
Trong bối cảnh AI tạo sinh, kinh tế tri thức và mô hình việc làm thay đổi nhanh chóng, ông dự báo xu hướng nào sẽ định hình giáo dục đại học toàn cầu trong thập kỷ tới? Việt Nam có thể nắm bắt cơ hội gì để đi nhanh hơn các quốc gia đi trước?
Tôi cho rằng trong cuộc cách mạng công nghệ này, người chiến thắng cần làm chủ được nguồn lực trí tuệ và dữ liệu.
Mô hình truyền thống nơi trường đại học được hiểu là một Campus với giờ giảng dạy cố định, các chương trình văn bằng và số tín chỉ cố định, diễn ra bên trong giảng đường sẽ không thể tồn tại.
Mô hình mới hướng tới phát triển năng lực người học, linh hoạt về thời gian, không gian, phương pháp và cách đánh giá.
Việc thay đổi này trước tiên cần bắt đầu từ việc thay đổi nhận thức của lãnh đạo và toàn thể giảng viên. Những trường đại học trẻ như VinUni có lợi thế trong tốc độ thiết kế hệ thống mới mang tính thích ứng cao.
Việt Nam có cơ hội bứt phá nhờ tập trung vào các lĩnh vực như AI, công nghệ xanh, khoa học sức khỏe và chuyển đổi số; đồng thời tăng cường hợp tác công – tư và thu hút nhân lực chất lượng cao. Với cách tiếp cận phù hợp, Việt Nam có thể rút ngắn khoảng cách với các quốc gia đi trước và xây dựng một mô hình giáo dục đại học hiện đại, linh hoạt.
Chiến lược “săn” nhân tài toàn cầu bằng những bài toán lớn và thách thức thật
VinUni triển khai những chiến lược nào để thu hút sinh viên quốc tế?
Đối với sinh viên quốc tế, VinUni mang đến môi trường học tập theo chuẩn quốc tế. Chương trình đào tạo hoàn toàn bằng tiếng Anh, hệ thống học bổng cạnh tranh, đội ngũ giảng viên có kinh nghiệm quốc tế và đặc biệt tâm huyết.
Tôi nghĩ rằng các con số thực tế của cử nhân VinUni về kết quả việc làm, sự thăng tiến tại các tập đoàn uy tín và các lời mời nhập học sau đại học từ các đại học danh tiếng là chiến lược có sức mạnh nhất để thu hút sinh viên quốc tế. Hiện tại chúng tôi có sinh viên tài năng đến từ 33 quốc gia, chiếm khoảng 5% tổng sinh viên. VinUni có kế hoạch tăng tỷ lệ này lên 20% trong thời gian tới.
Sinh viên quốc tế trong lễ khai giảng của VinUni
Còn đội ngũ giảng viên chất lượng cao thì làm thế nào để thu hút được? Những lĩnh vực nghiên cứu nào đang được nhà trường ưu tiên?
Ưu tiên hàng đầu của VinUni là thu hút giảng viên và nhà khoa học tài năng theo chương trình VinUni500. Các lĩnh vực chính bao gồm: AI và Dữ liệu lớn, Khoa học sức khỏe, Công nghệ y sinh, Công nghệ sạch và Vật liệu tiên tiến, cùng Khoa học nhân văn số. Đây là những lĩnh vực nghiên cứu vừa mang giá trị quốc gia vừa phù hợp với xu thế toàn cầu.
Tài năng luôn bị hấp dẫn bởi các bài toán lớn, các dự án đặc biệt thách thức. VinUni có điều này.
VinUni mang tới một câu chuyện truyền cảm hứng về một trường đại học trẻ tuổi chinh phục đại học Top 100 thế giới trong một thời gian ngắn kỷ lục. VinUni cũng mang tới những bài toán lớn về chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, đô thị thông minh, giải mã gen, bảo tồn di sản số…
Bên cạnh đó, VinUni cung cấp chính sách đãi ngộ cạnh tranh, cơ sở vật chất hiện đại, gói hỗ trợ nghiên cứu ban đầu và các sinh viên tài năng, hiếu học. Bằng sự trân trọng nhất, chúng tôi mời tuyển giảng viên như những đồng đội cùng chí hướng, chứ không tuyển dụng họ như người lao động. Tôi nghĩ các giảng viên tài năng cảm nhận và đánh giá cao văn hóa này.
VinUni chuẩn bị cho sinh viên như thế nào để đáp ứng nhu cầu việc làm hiện tại và thích ứng với những ngành nghề có thể xuất hiện trong 10-15 năm tới?
Chúng tôi đã có 2 khóa cử nhân tốt nghiệp thành công, và các phản hồi từ các nhà tuyển dụng khá nhất quán. Họ cho rằng cử nhân của VinUni đều thành thạo công nghệ (tech savvy), tải được khối lượng việc lớn, rất chủ động giải quyết vấn đề và không ngần ngại nhận nhiệm vụ khó.
Chúng tôi sẽ phát huy những điểm mạnh này, bởi nó chứng tỏ chương trình đào tạo của chúng tôi đã thành công trong việc phát triển phẩm chất cá nhân và năng lực, thay vì chỉ cung cấp kiến thức.
Tuy nhiên, thế giới của tương lai là thế giới của toàn cầu, số hóa và liên ngành. Vì vậy, VinUni đang chủ động thiết kế một chiến lược cải cách mang tính đột phá từ phương pháp sư phạm, cách đánh giá sinh viên cho tới thiết kế văn bằng và tìm kiếm những giảng viên của tương lai.
Chiến lược này hướng đến đào tạo một thế hệ sinh viên có khát vọng, có đạo đức, có khả năng thích ứng cao và năng lực học tập suốt đời. Trong thế giới của tương lai, chiến thắng không thuộc về người có điểm số cao nhất, mà về người có khả năng kiến tạo cuộc chơi, và biết kết nối những người giỏi nhất cùng hợp tác. Đó cũng là những con người sẽ có thể làm chủ các ngành nghề của tương lai, những ngành nghề mà bây giờ còn chưa xuất hiện.
Cảm ơn ông đã chia sẻ!
