Giữa lúc cuộc đua trí tuệ nhân tạo đang nóng hơn bao giờ hết, Nvidia – gã khổng lồ chip đồ họa trị giá nghìn tỷ đô – đang âm thầm chuyển mình thành một “kiến trúc sư” hạ tầng AI toàn cầu.
Mới đây, hãng công bố khoản đầu tư 500 triệu bảng Anh vào Nscale, một startup còn khá nhỏ ở London, để xây dựng mạng lưới trung tâm dữ liệu AI quy mô lớn phục vụ cho OpenAI và nhiều đối tác tại Anh và châu Âu. Đằng sau con số tưởng chừng chỉ là một thương vụ đầu tư là một chiến lược tinh vi: Nvidia đang nhân bản mô hình thành công của CoreWeave, “kỳ lân” hạ tầng AI tại Mỹ, để tạo ra cả một thế hệ mới những đối tác chiến lược.
Theo Financial Times, Jensen Huang – CEO Nvidia – đích thân đến London để ký thỏa thuận đầu tư và tuyên bố rằng “Anh sẽ trở thành một cường quốc AI toàn cầu”. Ông mô tả Nscale như “hạt nhân” cho hạ tầng AI của quốc gia, cam kết triển khai hàng chục nghìn GPU dòng Grace Blackwell – thế hệ chip mạnh nhất hiện nay – để hỗ trợ các mô hình của OpenAI, Anthropic và nhiều phòng thí nghiệm châu Âu.
Nvidia không chỉ góp vốn, mà còn trực tiếp tham gia vào quá trình thiết kế, xây dựng và vận hành hệ thống trung tâm dữ liệu. Mục tiêu: đưa Anh và châu Âu trở thành một cực mới của hạ tầng AI – độc lập hơn với Mỹ, và tất nhiên, được vận hành trên nền công nghệ của Nvidia.
Với thương vụ này, Nscale từ một cái tên ít người biết đến đã trở thành “kỳ lân” mới của ngành hạ tầng AI. Theo Reuters, công ty vừa hoàn tất vòng gọi vốn trị giá 1,1 tỷ USD, với sự tham gia của Nvidia, Aker (Na Uy) và một số quỹ đầu tư năng lượng, nhằm phát triển “AI gigafactory” đầu tiên ở châu Âu – một siêu trung tâm dữ liệu chạy hoàn toàn bằng năng lượng tái tạo, dự kiến đặt tại Na Uy với hơn 100.000 GPU. Đây được xem là mô hình sao chép rõ ràng nhất của CoreWeave, startup từng được Nvidia rót vốn và biến thành đối tác chiến lược hàng đầu trong lĩnh vực điện toán AI tại Mỹ.
Câu chuyện của CoreWeave chính là khuôn mẫu mà Jensen Huang đang cố nhân rộng. Năm 2024, CoreWeave – một startup từng chỉ chuyên về khai thác tiền mã hóa – đã lột xác thành “đám mây chuyên biệt cho AI”, cung cấp năng lực tính toán GPU theo yêu cầu cho OpenAI và nhiều hãng công nghệ. Nvidia không chỉ đầu tư vốn, mà còn ký hợp đồng mua lại phần công suất chưa sử dụng trị giá 6,3 tỷ USD, đảm bảo doanh thu tối thiểu cho CoreWeave trong 7 năm tới.
Mối quan hệ này vừa giúp Nvidia tiêu thụ hàng chục nghìn GPU mới mỗi quý, vừa bảo đảm rằng các chip đắt đỏ của họ không bị bỏ phí. CoreWeave nhờ vậy từ một startup vô danh trở thành “kỳ lân” định giá hơn 19 tỷ USD, và quan trọng hơn, trở thành hình mẫu cho cả một mô hình kinh doanh mới – mô hình mà Nscale đang lặp lại.
Đây là bước tiến khôn ngoan của Nvidia trong chiến lược kiểm soát chuỗi giá trị AI. Khi nhu cầu huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và hệ thống AI đa phương thức bùng nổ, GPU của Nvidia trở thành “vàng mới” của thời đại số. Nhưng thay vì chỉ bán chip như một nhà cung cấp phần cứng, Jensen Huang nhận ra rằng tương lai của Nvidia nằm ở việc xây dựng một mạng lưới trung tâm dữ liệu toàn cầu – nơi mọi mô hình AI đều phải chạy qua hạ tầng của họ. Muốn vậy, hãng cần những “vệ tinh” chiến lược: các startup linh hoạt, sẵn sàng triển khai GPU ở quy mô lớn và có thể hoạt động địa phương hóa tại từng thị trường. CoreWeave là mắt xích ở Mỹ; còn ở châu Âu, vai trò đó đang thuộc về Nscale.
Điểm khác biệt của Nscale nằm ở tầm nhìn “AI xanh”. Khác với CoreWeave đặt trung tâm tại Mỹ, Nscale chọn các vùng khí hậu lạnh ở Bắc Âu, tận dụng năng lượng tái tạo để làm mát và vận hành hàng chục nghìn GPU hiệu suất cao. Theo The Times, hệ thống này có thể chạy liên tục 24/7 bằng điện gió và thủy điện, giúp giảm 70% chi phí năng lượng so với trung tâm dữ liệu thông thường. Đây cũng là chiến lược phù hợp với các quy định khắt khe về môi trường và dữ liệu của Liên minh châu Âu, vốn đang hạn chế các công ty Mỹ vận hành hạ tầng AI tại đây.
Tuy nhiên, đằng sau bức tranh hợp tác hoành tráng là không ít rủi ro. Mô hình “CoreWeave-style” dù hấp dẫn nhưng tiềm ẩn nguy cơ phụ thuộc. Với Nscale, việc dựa quá nhiều vào Nvidia – từ nguồn chip, thiết kế hạ tầng, đến hợp đồng khách hàng – khiến công ty có thể bị trói chặt vào chiến lược của gã khổng lồ Mỹ. Nếu Nvidia thay đổi chính sách hoặc gặp khủng hoảng nguồn cung GPU, Nscale sẽ khó duy trì hoạt động độc lập. Ngoài ra, chi phí xây dựng một trung tâm dữ liệu AI quy mô hàng chục nghìn GPU là cực kỳ tốn kém – lên tới hàng tỷ USD – trong khi lợi nhuận vẫn chưa rõ ràng.
Ở góc độ vĩ mô, việc Nvidia đầu tư trực tiếp vào hạ tầng AI tại các quốc gia như Anh, Na Uy hay UAE cho thấy hãng đang đi xa hơn vai trò truyền thống của một nhà sản xuất chip. Họ đang biến mình thành “xương sống” của nền kinh tế AI – nơi mọi ứng dụng, mọi công ty, và thậm chí là chính phủ đều phải dựa vào năng lực tính toán mà Nvidia kiểm soát.
Các nhà phân tích gọi đây là “mô hình thuộc địa công nghệ ngược”: thay vì các công ty châu Âu mở rộng sang Mỹ, giờ các tập đoàn Mỹ lại mang công nghệ, vốn và quyền kiểm soát dữ liệu đến châu Âu thông qua các startup bản địa. Chính phủ Anh, dù hoan nghênh khoản đầu tư 500 triệu bảng của Nvidia, cũng hiểu rằng sự hiện diện này đặt ra câu hỏi về chủ quyền công nghệ – đặc biệt trong bối cảnh AI ngày càng trở thành công cụ chiến lược quốc gia.
Không thể phủ nhận, nước cờ của Jensen Huang rất tinh tế. Khi các đối thủ như AMD hay Intel vẫn loay hoay với hiệu suất chip, Nvidia đã vượt lên bằng cách mua lại cả “không gian vận hành” của AI, chứ không chỉ phần cứng. Mỗi CoreWeave hay Nscale ra đời là thêm một “căn cứ” mới trong mạng lưới toàn cầu của Nvidia, nơi dòng GPU của họ được triển khai, tối ưu và tái đầu tư liên tục.
Theo: Forbes, Reuters, Financial Times
