‘Sống’ trên sàn TMĐT ngày càng khó
Gần đây, các sàn thương mại điện tử (TMĐT) như Shopee, TikTok Shop hay Lazada đồng loạt tăng phí hoạt động, phí hoa hồng, nâng tỉ lệ doanh thu người bán phải chia cho sàn trong khi xóa bỏ hoặc giảm một số gói ưu đãi vận chuyển.
Thực tế này trùng khớp với nhận định của Shark Bình (tên thật là Nguyễn Hòa Bình) -nhà sáng lập kiêm Chủ tịch Tập đoàn NextTech, tại tọa đàm Đón làn sóng lớn thuộc khuôn khổ Shark Tank Forum 7 mới đây.
Với kinh nghiệm 20 năm hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT), ông Bình cho biết làn sóng chuyển đổi số mạnh mẽ như hiện nay đã thay đổi khái niệm về thương mại điện tử, tức từ khái niệm “ mua rẻ, bán đắt ” thành “ từ gốc đến ngọn ”. Chỉ trong vài năm qua, nhiều thương nhân Trung Quốc đẩy mạnh bán hàng trực tiếp đến tay người tiêu dùng Việt Nam.
Nhưng khi thị trường TMĐT dần được thiết lập bởi các sàn TMĐT lớn, chủ yếu là các sàn giao dịch có xuất xứ từ Trung Quốc, thì họ bắt đầu siết chặt chính sách “ ép người bán ”.
Thực tế, ông Bình cho biết ở Trung Quốc cũng vậy. Các sàn bắt đầu tung ra chính sách đổi trả hàng hóa không lý do. Tức người mua được yêu cầu hoàn tiền mà không cần trả lại hàng.
“Những chính sách thực sự rất khắc nghiệt đối với những cộng đồng người bán. Nó khiến cho tổng chi phí bán hàng trên thương mại điện tử có thể lên đến 40, thậm chí 45% doanh thu. Như vậy làm sao mà sống được!”, ông Bình nói.
Với những gì quan sát được ở thị trường tỷ dân, ông Bình dự báo kinh doanh trên thương mại điện tử sẽ ngày càng khốc liệt hơn. Vị “cá mập” lấy ví dụ từ bộ phim Upstream (Trung Quốc), trong đó có cảnh nói về sự áp lực của người giao hàng, chỉ chậm vài phút là bị đánh giá xấu.
Tương tự trên các sàn thương mại điện tử hiện nay đều giới hạn thời gian giao hàng, nếu nhà bán không kịp chuẩn bị hàng, khách hàng có quyền không nhận, bị hoàn trả và đánh giá không tốt.
Xu hướng giảm lệ thuộc vào sàn
Đa phần các nhà bán hàng hiện nay đều lệ thuộc vào một vài sàn thương mại điện tử.
Khi người bán bị sàn o ép một cách khắc nghiệt, Shark Bình dự báo sẽ xuất hiện xu hướng “ tách sản ”, tức người bán sẽ giảm phụ thuộc vào các sàn TMĐT.
“Ví dụ bán hàng trên Facebook hay trên các sàn giao dịch TMĐT, lúc còn bơm tiền quảng cáo thì còn có đơn, ngừng cái là mất đơn và thậm chí đến cái thông tin liên hệ, số điện thoại, tên và địa chỉ giao hàng của khách hàng chúng ta còn không có. Chúng ta sẽ thành nô lệ cả đời nên phải xây dựng được kênh bán hàng của mình”.
Ông Bình cho biết xu hướng trên ở Trung Quốc đang được gọi là Private Domain Traffic (tạm dịch: lưu lượng truy cập từ tên miền riêng). Bởi khi bán trên sàn, người bán không được chia sẻ dữ liệu thông tin của người mua. Nhưng khi xây dựng các kênh bán hàng riêng, họ sẽ quản lý được lưu lượng truy cập của khách hàng.
Theo tìm hiểu của vị này, các nhà bán hàng Trung Quốc đang hướng tới xây dựng WeChat Mini App, WeChat Mini Programs, tức các chương trình nhỏ gắn vào ứng dụng nhắn tin WeChat, thay vì xây website hay app riêng để bán hàng. Xu hướng này cũng đang manh nha đến Việt Nam.
“Phải sở hữu được cơ sở dữ liệu khách hàng của riêng mình thì chúng ta mới sống được. Hướng xây dựng các mini app trên Zalo cũng giống như Wechat sẽ là một cái xu hướng tiếp theo. Các bạn nên tìm kiếm về từ khóa đấy đi”, ông Bình nhấn mạnh.
Trước xu hướng hàng hóa bán lẻ trực tiếp từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng, dẫn đầu bởi các cái doanh nghiệp, thương nhân Trung Quốc, Chủ tịch NextTech khẳng định nền kinh tế trung gian sẽ lao đao. Những doanh nghiệp thương mại, nhà bán hàng truyền thống mang tính chất nhập hàng về để bán lại sẽ chết dần, chết mòn.
Lời khuyên của ông Bình là cần nhanh chóng chuyển đổi, R&D (nghiên cứu và phát triển) các sản phẩm, dịch vụ của người Việt, có “hồn Việt”. Sau đó có thể gia công tại Trung Quốc, Ấn Độ hay chính tại Việt Nam. Lúc đó mới có thể bám trụ lại với ngành hàng mình đang kinh doanh.
Ngoài ra, các doanh nghiệp kinh doanh TMĐT phải chạy đua với việc giao hàng, đặc biệt là với mạng lưới logistics từ Trung Quốc. Vì vậy nên sử dụng dịch vụ giao hàng từ bên thứ 3 để đảm bảo sự chuyên nghiệp.
