Kết luận tại Hội nghị trực tuyến đẩy mạnh tín dụng ngân hàng năm 2024, Phó Thống đốc thường trực Đào Minh Tú nhấn mạnh vấn đề tiếp tục giảm lãi suất cho vay của ngành ngân hàng.
Ông cho biết một trong những nhiệm vụ quan trọng của các ngân hàng là tiếp tục tiết giảm chi phí, đơn giản hóa thủ tục cho vay, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ nền kinh tế.
"Ngân hàng cần tiếp tục giảm lãi suất cho vay, quyền quyết định là ở phía các ngân hàng thương mại (NHTM) nhưng tinh thần là không để chênh lệch lãi suất đầu vào - đầu ra quá lớn. Những khoản cho vay cũ trước đây khi lãi suất tiền gửi đã giảm thì cho vay cũng phải giảm tương ứng.", Phó Thống đốc nói.
Từ đầu năm 2024, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành nhằm tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp để góp phần hỗ trợ nền kinh tế.
Đến 31/1/2024, mặt bằng lãi suất tiền gửi và cho vay tiếp tục có xu hướng giảm; lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân các giao dịch phát sinh mới của các NHTM giảm lần lượt khoảng 0,15%/năm và 0,25%/năm so với cuối năm 2023.
Đáng chú ý, NHNN cũng đã có Công văn số 117 ngày 7/2/2024 yêu cầu TCTD tiếp tục thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, của NHNN về vấn đề lãi suất và báo cáo tình hình công bố lãi suất cho vay bình quân, chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân.
Ngân hàng không muốn công khai lãi suất nhóm KHDN
Việc công bố lãi suất cho vay bình quân này nhận được nhiều quan điểm trái chiều từ các lãnh đạo cấp cao các ngân hàng. Phần lớn mong muốn chỉ công bố lãi suất với khách hàng cá nhân và không công bố với nhóm khách hàng doanh nghiệp.
Tổng Giám đốc Vietcombank cho rằng việccông bố lãi suất chỉ phù hợp đối với khách hàng cá nhân còn với khách hàng tổ chức, mức lãi suất được đưa ra dựa trên tổng thể lợi ích mà khách hàng mang lại cho ngân hàng (bao gồm cả tín dụng, huy động, dịch vụ).
Do vậy, lãi suất cho vay không phản ánh hết toàn bộ chi phí của khách hàng doanh nghiệp và điều kiện ưu đãi mà ngân hàng dành cho họ. Ông đề xuất chỉ nên dừng lại ở mức công khai lãi suất bình quân với khách hàng cá nhân.
Đồng quan điểm, ông Trần Long, Phó tổng giám đốc BIDV, ông Phạm Quang Thắng - Phó Tổng Giám đốc Techcombank và ông Lê Quốc Long - Tổng Giám đốc SeABank cũng đều cho rằng việc công bố lãi suất với khách hàng cá nhân là phù hợp còn với khách hàng doanh nghiệp là chưa phù hợp do lãi suất của nhóm doanh nghiệp tùy vào mức độ rủi ro của từng khách hàng, việc công bố lãi suất cho vay bình quân sẽ có bất cập.
Ông Hồ Việt Nam Tiến, Tổng giám đốc LPBank, cho biết việc công bố lãi suất cho vay bình quân ngắn hạn đối với ngân hàng cũng không vấn đề gì. Bởi mức chênh lệch lãi suất đầu vào và đầu ra với khoản vay ngắn hạn không lớn, do đó khách hàng không phản ứng. Tuy nhiên, đối với các khoản cho vay trung và dài hạn, ngân hàng nhận được sự phản ứng của khách hàng hết thời gian ưu đãi.
Trong khi đó, Tổng Giám đốc MB cho rằng với ngành ngân hàng, xã hội sẽ chỉ hiểu ở một góc độ nhất định, và nếu công bố chung cùng mức lãi suất bình quân thì sẽ có nhiều những phản ứng tiêu cực. "Do đó có thể công bố theo từng phân khúc khác nhau: ngắn hạn - trung hạn - dài hạn; cá nhân - doanh nghiệp. Khi đó chúng ta sẽ có cái khung rộng hơn, và người dân họ sẽ so được mình nằm trong cái khung nào một cách tốt hơn", ông nói.
Lãnh đạo các ngân hàng đề nghị NHNN xem xét lại, hướng dẫn cách thức công bố hoặc định kỳ công bố những thông tin này cho phù hợp hơn đối với các tổ chức tín dụng.
Ngân hàng phải thực hiện công bố lãi suất bình quân cả cá nhân và doanh nghiệp
Nói vấn đề này, Phó thống đốc Đào Minh Tú cho rằng đây là chỉ đạo của Thủ tướng và NHNN nên các ngân hàng phải thực hiện nghiêm túc. Điều đó thể hiện kỷ cương điều hành. Nếu các ngân hàng không thực hiện công bố lãi suất cho vay bình quân, NHNN sẽ đánh giá và trước mắt chưa có chế tài, nhưng sẽ có biện pháp để xử lý.
Ông Tú cũng cho rằng, nếu không công khai lãi suất cho vay bình quân ở mức phù hợp sẽ khó thu hút được khách hàng vay vốn, nhất là đối với các doanh nghiệp.
"Mặc dù trước mắt NHNN chưa có chế tài, song tôi cho rằng, chế tài của dư luận mới là cái khó, để tạo sự cạnh tranh bình đẳng hơn trong thu hút người vay", ông nói.
Phó Thống đốc cũng nhấn mạnh và cho rằng việc công bố lãi suất cho vay bình quân (cả khách hàng tổ chức và cá nhân) không phải là vấn đề quá khó đối với ngân hàng. Vì lâu nay, các ngân hàng cũng luôn có tổng hợp gửi lên NHNN hàng tháng, hàng quý và NHNN đã công bố.
Để có sự công bằng và khách quan trong cạnh tranh thì các ngân hàng đều phải cố gắng thực hiện, việc công bố này không có gì phạm luật hay khó khăn. Đây là lãi suất bình quân, không phải lãi suất cho vay với từng đối tượng, từng doanh nghiệp hay từng loại hình thì không có gì vi phạm.
