Quần thể kim tự tháp Giza ở Ai Cập - Ảnh: Dario Morandotti/Unsplash
Các nhà khoa học quốc tế đã phát hiện một nhánh sông Nile bị chôn vùi từ lâu, từng chảy dọc theo hơn 30 kim tự tháp ở Ai Cập.
Theo một nghiên cứu công bố ngày 16-5, nhánh sông này dài 64km, chảy qua khu phức hợp kim tự tháp Giza cùng các kỳ quan khác nhưng đã bị chôn vùi bên dưới sa mạc và đất nông nghiệp nhiều thiên niên kỷ.
Sự tồn tại của nhánh sông lớn này giúp giải thích vì sao 31 kim tự tháp được xây dựng thành một chuỗi dọc theo dải sa mạc khắc nghiệt ở Thung lũng sông Nile cách đây khoảng 4.700 - 3.700 năm.
Dải sa mạc nằm gần thủ đô Memphis của Ai Cập cổ đại bao gồm Đại kim tự tháp Giza - cấu trúc còn sót lại duy nhất của 7 kỳ quan thế giới cổ xưa - cũng như các kim tự tháp khác như Khafre, Cheops và Mykerinos. Khu vực này cách khá xa sông Nile ngày nay.
Nhánh sông Ahramat cổ xưa chảy dọc theo một loạt kim tự tháp ở Ai Cập - Ảnh: Eman Ghoneim
Các nhà khảo cổ học từ lâu đã nghĩ rằng người Ai Cập cổ đại hẳn đã sử dụng một tuyến đường thủy gần đó để chuyển những khối vật liệu xây dựng khổng lồ khi xây dựng các kim tự tháp.
"Nhưng không ai chắc về vị trí, hình dạng, kích cỡ hoặc khoảng cách của tuyến đường thủy khổng lồ này với địa điểm các kim tự tháp", trưởng nhóm nghiên cứu Eman Ghoneim, làm việc tại Đại học North Carolina Wilmington (Mỹ), nói.
Nhóm nghiên cứu quốc tế đã sử dụng hình ảnh vệ tinh radar để vẽ bản đồ nhánh sông mà họ đặt tên là Ahramat, có nghĩa là "kim tự tháp" trong tiếng Ả Rập, theo Hãng tin AFP. Các khảo sát tại hiện trường và trầm tích từ khu vực này đã xác nhận sự hiện diện của nhánh sông trên.
Nhóm cho rằng nhánh sông hùng vĩ một thời dần bị cát bao phủ, có khả năng bắt đầu từ một đợt hạn hán lớn khoảng 4.200 năm trước.
Các kim tự tháp Giza nằm trên một cao nguyên cách nhánh Ahramat của sông Nile khoảng 1km. Nhiều kim tự tháp có lối đi khi thực hiện nghi lễ dọc theo con sông trước khi kết thúc tại Valley Temples - hoạt động như một bến cảng. Điều này cho thấy con sông đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển nguyên vật liệu xây dựng và nhân công cần thiết xây kim tự tháp.
Con sông cũng chỉ ra lý do vì sao các kim tự tháp được xây dựng ở những vị trí khác nhau. Dòng nước và khối lượng nước của sông sẽ thay đổi theo thời gian, vì vậy các vị vua của các triều đại khác nhau sẽ có những lựa chọn khác nhau.
Cho đến nay, chính xác làm thế nào người Ai Cập cổ đại có thể xây dựng những kiến trúc kim tự tháp khổng lồ và lâu đời như vậy vẫn là một trong những bí ẩn lớn của lịch sử loài người.
