Ông Trump làm rung chuyển các nhà máy lọc dầu: Ấn Độ phản ứng ra sao?

Tuyên bố mới nhất của ông Trump cho rằng Ấn Độ đang “phải trả giá” vì mua dầu từ Nga đã khiến các nhà máy lọc dầu lớn của nước này rúng động. Trong những năm gần đây, Nga trở thành nguồn cung dầu giá rẻ chủ lực của Ấn Độ, chiếm hơn một phần ba tổng lượng dầu nhập khẩu của quốc gia này.

Không chỉ chịu sức ép từ Mỹ, các công ty lọc dầu Ấn Độ còn đang bị châu Âu nhắm đến. Liên minh châu Âu (EU) đã lên kế hoạch cấm nhập khẩu diesel được sản xuất từ dầu thô Nga – một động thái gây ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp như Nayara Energy. Trong khi đó, các công ty như Indian Oil, Bharat Petroleum và Reliance đều đang tìm cách đối phó với biến động lớn này.

Ấn Độ phản ứng ra sao trước các đòn trừng phạt?

Trước nguy cơ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, các nhà máy lọc dầu Ấn Độ đã phải khẩn trương phát hành các gói thầu mua dầu từ Trung Đông và châu Phi, với lịch giao hàng sớm hơn bình thường. Ví dụ, Indian Oil đã phát hành liên tiếp hai gói thầu cho lô hàng đến vào cuối tháng 9 đến đầu tháng 10 – sớm hơn ít nhất vài tuần so với thông lệ.

Tuy nhiên, việc thay thế nguồn cung từ Nga không hề đơn giản. Nhiều nhà máy vẫn e dè đặt hàng dầu Urals của Nga vì lo ngại về khả năng giao hàng, đặc biệt trong bối cảnh Washington gia tăng sức ép và Moscow chưa có dấu hiệu nhượng bộ.

Sự im lặng từ phía các doanh nghiệp và Bộ Dầu mỏ Ấn Độ càng cho thấy mức độ nhạy cảm và khó khăn mà ngành năng lượng nước này đang đối mặt.

Chuyển hướng khỏi dầu Nga có khả thi?

Dù có nhiều nỗ lực tìm nguồn thay thế, các chuyên gia đều nhận định rằng việc Ấn Độ hoàn toàn từ bỏ dầu Nga là cực kỳ khó khăn. Theo dữ liệu của Bloomberg, Ấn Độ đã mua trung bình khoảng 1,63 triệu thùng dầu Nga mỗi ngày trong năm ngoái – con số khổng lồ mà thị trường thế giới khó có thể bù đắp nhanh chóng.

Goldman Sachs cho biết, thị trường dầu thô toàn cầu hiện đối mặt với năng lực dự phòng của OPEC sụt giảm và sự khác biệt về chất lượng dầu khiến việc chuyển hướng trở nên phức tạp. Dù có nguồn dầu thay thế, cái giá phải trả chắc chắn sẽ cao hơn.

R. Ramachandran – cựu giám đốc lọc dầu của Bharat Petroleum – cho rằng phải mất ít nhất 3 đến 6 tháng để Ấn Độ có thể điều chỉnh lại chuỗi cung ứng nếu muốn hạn chế phụ thuộc vào Nga.

Tác động từ phát ngôn của Trump lớn đến đâu?

Tác động từ tuyên bố của ông Trump không chỉ dừng ở chính sách mà đã ảnh hưởng rõ rệt đến thị trường tài chính. Cổ phiếu của các công ty lọc dầu lớn tại Ấn Độ đều lao dốc ngay sau thông báo, với Indian Oil giảm đến 3,2%, Bharat Petroleum giảm 4,1% và Reliance cũng sụt 2%.

Theo giới phân tích, mọi ánh mắt đang hướng về ngày 7/8 – thời hạn mà ông Trump đặt ra cho một lệnh ngừng bắn tại Ukraine. Nếu căng thẳng địa chính trị không hạ nhiệt, các đòn trừng phạt và chính sách thuế có thể trở nên hiện thực hơn, đẩy ngành năng lượng Ấn Độ vào tình thế càng thêm khó khăn.

Vandana Hari – sáng lập công ty tư vấn năng lượng Vanda Insights tại Singapore – nhận định rằng sự bất định sẽ tiếp diễn ít nhất đến đầu tháng 8, và có thể còn kéo dài hơn nếu Nga không có động thái xoa dịu căng thẳng.