Quanh vườn nhà tôi có nhiều cây lá lốt. Tôi theo dõi trên mạng khuyên dùng nước nấu từ lá lốt tốt cho tiêu hóa, bệnh xương khớp. Xin chuyên gia tư vấn công dụng và cách dùng như thế nào cho tốt? (Lê Ngọc Hà - Vân Đình, Hà Nội)
Lương y Đỗ Minh Tuấn - Hội Đông Y Hà Nội tư vấn:
Lá lốt là loại cây dân dã mọc nhiều ở vườn. Đây không chỉ là rau ăn kèm mà còn là vị thuốc quý trong Đông y. Với tính ấm, vị cay thơm, lá lốt quy vào kinh tỳ và vị, giúp khu phong, tán hàn, ôn trung, trừ thấp.
Ai không nên dùng
Loại cây này đặc biệt hiệu quả với các vấn đề sức khỏe phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm như đau nhức xương khớp, mề đay ngứa ngáy, lạnh bụng, tiêu hóa kém, hay ra mồ hôi tay chân.
Nhiều người vẫn dùng lá lốt nấu nước uống như một loại trà và đây là bài thuốc từ tự nhiên quý giá. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý các trường hợp không nên dùng:
- Không lạm dụng, đặc biệt với người thể nhiệt, dễ táo bón, hoặc có bệnh lý viêm loét dạ dày.
- Phụ nữ mang thai, người có bệnh mạn tính nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
- Tùy theo thể trạng, nên điều chỉnh liều lượng và cách dùng phù hợp.
Một số cách sử dụng lá lốt tốt cho sức khỏe
1. Uống nước lá lốt ấm hỗ trợ tiêu hóa, giảm mồ hôi tay chân
Những ai hay lạnh bụng, tiêu hóa chậm, ra mồ hôi tay chân nhiều do tỳ vị hư hàn có thể dùng nước lá lốt để cải thiện tiêu hóa và hạn chế mồ hôi do hư hàn.
Cách làm: Lấy 10-15g lá lốt tươi, rửa sạch, đun sôi với 300ml nước, sắc còn 200ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày, dùng liên tục 5-7 ngày và uống vào buổi tối để bụng ấm, ngủ ngon hơn.
Tuy nhiên, không dùng quá liều, đặc biệt với người có thể trạng nóng trong hoặc táo bón.
2. Ngâm chân với nước lá lốt giảm đau nhức xương khớp
Khi trời lạnh, nhiều người gặp tình trạng đau khớp, tê bì tay chân, đặc biệt vào chiều tối. Ngâm chân với nước lá lốt ấm là cách đơn giản để cải thiện tình trạng này. Nhiệt độ ấm kích thích lưu thông khí huyết, hoạt hóa các huyệt đạo ở bàn chân. Tinh dầu trong lá lốt có tính kháng viêm, giúp giảm đau nhức do lạnh và ẩm.
Bạn chỉ cần lấy một nắm lá lốt tươi (khoảng 30-50g), rửa sạch, đun với 1,5 lít nước trong 15 phút. Đổ ra thau, pha thêm nước lạnh để đạt nhiệt độ vừa ấm (khoảng 40-45 độ C). Ngâm chân đến mắt cá trong 15-20 phút trước khi đi ngủ.
Khi sử dụng, không ngâm quá lâu hoặc khi nước đã nguội để tránh phản tác dụng.
3. Chườm nóng lá lốt, nghệ, muối trị đau lưng, mỏi gối
Người lớn tuổi hoặc làm việc nặng thường bị nhức mỏi lưng, gối. Chườm nóng bằng lá lốt là một bài thuốc dân gian hiệu quả.
Bạn chuẩn bị một nắm lá lốt tươi, 1 củ nghệ thái lát, một muỗng muối hột. Sau đó, sao nóng hỗn hợp trên chảo cho thơm, gói vào túi vải sạch và chườm lên vùng lưng hoặc gối đau trong 15-20 phút, khi túi còn ấm.
Muối giữ nhiệt, nghệ chống viêm, lá lốt trừ phong thấp, giúp giảm đau, giãn cơ và tăng tuần hoàn máu. Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho người bị đau thần kinh tọa hoặc mỏi cơ do lao động nặng.
Lưu ý, bạn nên kiểm tra nhiệt độ túi chườm để tránh bỏng da.
4. Tắm nước lá lốt trị mề đay, dị ứng da
Nổi mề đay, mẩn ngứa do dị ứng hoặc thay đổi thời tiết là vấn đề phổ biến. Tắm nước lá lốt là cách an toàn, hiệu quả cho cả trẻ em và người lớn. Tinh dầu trong lá lốt có tính kháng khuẩn, làm dịu viêm đỏ, giảm ngứa mà không gây khô da, phù hợp với da nhạy cảm.
Dùng một nắm lá lốt tươi (khoảng 50g), có thể kết hợp thêm lá kinh giới hoặc tía tô, rửa sạch. Đun sôi với 2 lít nước, pha loãng để tắm hoặc dùng bã chà nhẹ lên vùng da ngứa.
Lưu ý: Kiểm tra nhiệt độ nước tắm để tránh kích ứng, đặc biệt với trẻ nhỏ.
5. Lá lốt nướng giảm đau bụng, đầy hơi do lạnh
Lá lốt nướng tăng tính ôn, giúp tiêu trừ hàn khí, giảm co thắt ruột, làm ấm tỳ vị, hỗ trợ điều trị đau bụng và tiêu chảy do lạnh.
Rửa sạch 5-7 lá lốt tươi, để ráo, nướng trên bếp than hoặc bếp ga đến khi thơm và ăn nóng hoặc có thể kèm cháo hoặc cơm trắng.
Tuy nhiên, bài thuốc này chỉ dùng khi có dấu hiệu lạnh bụng, tránh lạm dụng ở người thể nhiệt.
