Mùa đông Hà Nội gắn liền với biết bao thức quà ngon lành từ quẩy rán, ốc luộc, chân gà nướng, bánh khoai, bánh chuối... Món nào cũng ấm nóng, ngon lành, kích thích vị giác những người qua đường. Thế nhưng, phía sau những món ăn giòn tan, thơm lừng đó lại ẩn chứa nhiều hiểm họa cho sức khỏe mà tất cả chúng ta đều cần phải thận trọng.
Những món ăn vặt được đánh giá là "bẩn nhất" trong các quán vỉa hè.
1. Những chiếc bánh khoai, bánh chuối bị chiên trong dầu ăn đen xì
Trên khắp đường phố, những xe bánh khoai, bánh chuối xuất hiện rất nhiều. Đáng nói, những xe bánh di động này không dùng dầu ăn đóng chai có thương hiệu để chiên thực phẩm mà thường mua những loại mỡ giá rẻ không rõ nguồn gốc.
Một cửa hàng chiên bánh khoai, bánh chuối trong phần dầu ăn đen xì.
Ngoài ra, việc sử dụng dầu ăn nhiều lần cho việc chiên bánh cũng để lại hiểm họa cho sức khỏe. Theo PGS Trần Hồng Côn (khoa Hóa học, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội): Dầu ăn chỉ được sử dụng một lần. Dầu ăn khi đã qua sử dụng thì không được phép dùng để chế biến thực phẩm. Nguyên nhân là vì khi tái chế ở nhiệt độ cao, các thành phần hóa học sẽ bị biến đổi, phân hủy thành nhiều chất gây hại, đặc biệt là trans-fat. Loại chất béo này khi vào trong cơ thể, sẽ làm tăng nguy cơ mắc ung thư, béo phì, tim mạch.
2. Cá viên chiên vỉa hè
Cá viên chiên có giá thành rất rẻ (chỉ từ 5-10 ngàn đồng/xiên), chúng có hương vị thơm ngon nhưng lại không hề đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Mới đây một tài khoản Tiktok có hơn 1 triệu follower đã thực hiện soi cá viên chiên dưới kính hiển vi. Khi được phóng đại gấp 80 lần dưới kính hiển vi thì có thể nhận ra một con ấu trùng đang sống rất khỏe mạnh. Ở mức phóng đại gấp 800 lần, nhiều người giật mình khi trông thấy vi khuẩn lúc nhúc hàng ngàn con chen chúc nhau di chuyển.
Hình ảnh soi cá viên chiên dưới kính hiển vi.
Với số lượng vi khuẩn như trên thì không dám tưởng tượng quy trình để tạo ra sản phẩm này sẽ mất vệ sinh đến mức nào.
Thực tế, trước đây báo chí cũng đã từng phanh phui về những sản phẩm cá viên chiên làm từ nguyên liệu không rõ nguồn gốc, được bổ sung thêm chất phụ gia bao gồm cả hàn the.
Đáng nói, hàn the là chất mà Bộ Y tế cấm sử dụng làm chất phụ gia trong chế biến thực phẩm. Nếu tiêu thụ thực phẩm chứa hàn the, cơ thể có thể dẫn đến rối loạn tiêu hoá, tiêu chảy, tổn thương da, suy thận, thậm chí có thể dẫn đến hôn mê và tử vong.
3. Hàu nướng
Vài năm gần đây, món hàu nướng đã dần phổ biến ở hầu hết các con đường. Dù chúng được chế biến rất bắt mắt xong các chuyên gia cảnh báo hãy thận trọng khi tiêu thụ món ăn này ở lề đường. Bởi hàu là thực phẩm được đánh giá là dễ gây ngộ độc cho người ăn nhất.
Nếu không được vệ sinh cẩn thận, sau đó nấu nướng thật kỹ thì hàu có thể chứa vi khuẩn vibrio gây nhiễm trùng và ngộ độc thực phẩm.
Nhưng quá trình xử lý hàu rất rắc rối, không phải quán nướng nào cũng có thời gian để làm sạch cẩn thận, nên dù nướng ở nhiệt độ cao cũng không thể đảm bảo tiêu diệt hết vi sinh vật, ký sinh trùng.
Theo CDC Hoa Kỳ, một con hàu có chứa vi khuẩn có hại hay không... không thể kiểm định bằng cách nhìn, ngửi. Chính vì vậy, cách duy nhất để diệt khuẩn khi ăn hàu đó là đảm bảo quá trình sơ chế cẩn thận, nấu chín hoàn toàn. Cơ quan này cảnh báo cần hạn chế ăn hàu nướng ở những quán ăn kém vệ sinh.
4. Chân gà nướng
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và Công nghệ thực phẩm (ĐH Bách Khoa Hà Nội), giới trẻ và dân nhậu thường rất hứng thú với món chân gà vì nó dai ngon, nhâm nhi rất tốt. Tuy nhiên, đây là một món ăn cần phải hạn chế vì đem lại ít dinh dưỡng, ăn nhiều có thể gây hại cho sức khỏe.
"Chân gà chủ yếu toàn da, có hàm lượng chất béo tùy vào kích cỡ của nó. Nếu ăn quá nhiều chân gà có thể làm gia tăng lượng mỡ máu ở những người có cholesterol máu cao ", PGS Thịnh cho biết.
Vị chuyên gia khuyên những người có mỡ máu cao hoặc bị bệnh cao huyết áp nên hạn chế ăn những món chế biến từ chân gà.
Hơn nữa, ông Thịnh cũng cảnh báo rằng chân gà nướng được tẩm ướp, chế biến ở nhiệt độ cao và trở thành những món ăn thơm ngon, tuy nhiên điều đó khiến người ăn khó kiểm tra độ tươi ngon của thực phẩm. Trước đây đã có rất nhiều vụ việc chân gà nhập lậu không có nguồn gốc, bốc mùi hôi thối, bị tẩy trắng bị cơ quan chức năng bắt quả tang.
Thêm vào đó, các món nướng bấy lâu nay đã được liệt kê là món ăn gây hại. Do quá trình chế biến bị nướng cháy, có thể phân hủy thành chất gây ung thư.
Ông Thịnh cũng cho rằng nếu muốn, mọi người vẫn có thể ăn chân gà nhưng hãy đảm bảo vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm. Riêng với món chân gà nướng, cánh gà nướng giá rẻ vỉa hè, không rõ nguồn gốc thì cần tuyệt đối tránh xa.
"Hãy hạn chế văn hóa ăn vặt vỉa hè"
PGS Thịnh nhấn mạnh, tốt nhất người Việt nên hạn chế văn hóa ăn vặt vỉa hè bởi ăn ở ngoài đường, ngoài chợ rất khó để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Các món ăn lề đường có thể tiếp xúc với bụi bặm, vi khuẩn từ bầu không khí ô nhiễm. Nếu muốn ăn, các gia đình có thể tự mua thực phẩm về nhà chế biến như vậy sẽ kiểm soát được chất lượng thực phẩm, cũng như nguồn dầu ăn, sẽ đảm bảo an toàn cho sức khỏe hơn.
