Ngày 19/8, chương trình đào tạo “Kinh doanh dài lâu - Bắt đầu từ luật”, do Trung tâm Phát triển Thương mại Điện tử và Công nghệ số (eComDX) thuộc Bộ Công thương và TikTok Shop phối hợp tổ chức đã diễn ra tại TP HCM.
Hiện tại, đã có rất nhiều cá nhân và tổ chức thực hiện kinh doanh TMĐT thông qua website tự làm, MXH như Facebook hay Zalo, sàn giao dịch TMĐT như TikoTok Shop…
Trong Chương trình, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc eComDX đã chia sẻ cụ thể từng quy định cho từng kênh bán hàng online và những lỗi hay mắc phải của các nhà bán hàng, kèm theo mức phạt cho từng vi phạm.
Ông cho biết, dự thảo Luật Thương mại điện tử đã được trình Chính phủ và hy vọng sẽ được bấm nút thông qua trong tháng 10 này. Nếu mọi chuyện xảy ra đúng như mong đợi, thì Luật Thương mại điện tử sẽ có hiệu lực từ 1/2026.
Những quy định khi nhà bán thành lập website TMĐT bán hàng
Về trách nhiệm của chủ sở hữu website TMĐT bán hàng, ở trên trang chủ, cần có logo “Đã thông báo Bộ Công Thương”, thông tin về người sở hữu website.
Ngoài ra, website cũng phải thể hiện đủ 6 hạng mục sau. Đầu tiên là thông tin về hàng hóa - dịch vụ, thông tin về giá cả; tiếp theo là thông tin về điều kiện giao dịch chung, thông tin về các phương thức thanh toán, chính sách bảo vệ thông tin cá nhân của người tiêu dùng.
“Theo luật, khi thành lập một website TMĐT bán hàng, cá nhân/doanh nghiệp cần đăng ký với Bộ Công thương. Việc đăng ký hoàn toàn online và rất dễ dàng, hoàn toàn miễn phí. Đã có một vài bên, dù chưa đăng ký nhưng lại dán logo lên website và khi bị phạt, thì giải thích là “do bên làm website tự đưa lên chứ tôi không biết”.”, ông cho biết.
(Ảnh: Quỳnh Như)
Mức phạt cho nhà bán hàng hàng thành lập website TMĐT mà không thông báo tới Bộ công thương là từ 10 đến 20 triệu đồng; còn mức cho website cung cấp dịch vụ TMĐT không đăng ký với Bộ Công thương là 20 triệu – 30 triệu.
Về giả mạo thông tin khi làm website TMĐT, giả mạo thông tin thông báo/đăng ký sẽ bị phạt 10 đến 30 triệu đồng, gian dối hoặc cung cấp thông tin sai sự thật khi đăng ký website hoặc giả mạo thông tin đăng ký bị phạt từ 10 đến 30 triệu; cung cấp thông tin không đầy đủ hoặc sai lệch khi thông báo website/app cũng bị phạt 5 triệu – 10 triệu.
Trong tất cả, “Thông tin về hàng hóa - dịch vụ” là hạng mục mà nhiều nhà bán hàng không thực hiện đầy đủ nhất.
Theo Điều 30, thông tin về hàng hóa công bố trên website phải bao gồm các nội dung bắt buộc thể hiện trên hàng hàng hóa theo quy định pháp luật về nhãn hàng hóa, trừ các thông tin có tính chất riêng biệt theo sản phẩm như: năm, tháng, ngày sản xuất, hạn sử dụng; số lô sản xuất, số khung, số máy…
Ví dụ, khi đưa một sản phẩm là thực phẩm bảo vệ sức khỏe lên website, cần phải ghi định lượng; thành phần – thành phần định lượng (không áp dụng ghi thành phần định lượng đối với phục gia thực phẩm và phục liệu); hướng dẫn sử dụng – bảo quản như công dụng, đối tượng sử dụng, cách dùng; công bố khuyến cáo về nguy cơ (nếu có)…
Hơn nữa, phải ghi cụm từ “Thực phẩm bảo vệ sức khỏe”, hay “Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”.
Theo luật, khi cá nhân không công bố đầy đủ hoặc công bố không chính xác thông tin sẽ bị phạt từ 1 đến 5 triệu đồng - doanh nghiệp sẽ bị phạt gấp đôi; cung cấp thông tin sai lệch về thương nhân, tổ chức, cá nhân sở hữu website TMĐT hoặc ứng dụng di động phạt từ 10 triệu – 20 triệu…
Theo Điều 32 “Thông tin về điều kiện giao dịch chung”, trên website phải có thông tin về quy định giao dịch chung, chích sách bảo hành, chính sách kiểm hàng, chính sách đổi trả hàng và hoàn tiền, quyền và trách nhiệm các bên trong giao dịch trên website.
Tức phải có cơ chế để khách hàng đọc và bày tỏ sự đồng ý riêng với các điều kiện giao dịch chung trước khi gửi đề nghị giao kết hợp đồng.
(Ảnh: Quỳnh Như)
“Trước năm 2020, rượu không được bán online nhưng bây giờ đã có thể. Về mặt hàng này, các nhà bán hàng cần chú ý thêm các điều sau. Thứ nhất, phải có hàng rào đầu tiên trên website, chỉ cho những người trên 18 tuổi được phép truy cập. Thứ hai, khi bán rượu online, chỉ được phép sử dụng các phương thức thanh toán kỹ thuật số, không dùng COD.
Thứ ba, khi giao hàng phải dặn người giao hàng không giao cho người nhận dưới 18 tuổi. Vì biết đâu đối thủ cạnh tranh của chúng ta phát hiện, thu thập bằng chứng và tố cáo chúng ta bán rượu cho trẻ vị thành niên, chúng ta sẽ bị phạt nặng.”, ông bổ sung thêm.
Về trách nhiệm của người bán trên sàn giao dịch TMĐT
Khi bán hàng trên các nền tảng như TikTok Shop hay Shopee, người bán cần cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin về người bán hàng cho sàn TMĐT, cung cấp đầy đủ thông tin về hàng hòa và các chính sách bán hàng. Nhà bán cũng phải đảm bảo tính chính xác, trung thực của thông tin về hàng hóa - dịch vụ cung cấp trên sàn; thực hiện các quy định về giao kết hợp đồng.
Bên cạnh đó, nhà bán cần cung cấp thông tin về tình hình kinh doanh cho cơ quan quản lý Nhà nước; tuân thủ quy định của pháp về thanh toán, quảng cáo, khuyến mại, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng…Cuối cùng, các nhà bán hàng phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật.
Về khía cạnh quảng cáo, có 16 hành vi bị cấm; trong đó có những điều luật đáng lưu ý như: nhà bán hàng không được sử dụng các từ ngữ như “nhất, “duy nhất”, “tốt nhất”, “số một” hoặc từ ngữ có ý nghĩa tương tự mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh theo quy định của Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch.
Luật cũng cấm những quảng cáo có nội dung cạnh tranh không lành mạnh theo quy định của pháp luật về cạnh tranh, cấm những quảng cáo vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ. Ví dụ: quảng báo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp về giá cả, chất lượng hiệu quả sử dụng sản phẩm – hàng hóa – dịch vụ của mình với tổ chức hoặc cá nhân khác…
