Nguyên nhân làm tăng ung thư phổi bí ẩn ở người không hút thuốc

Ung thư phổi là loại ung thư gây tử vong lớn nhất thế giới, nổi tiếng là khó chẩn đoán và thường phát bệnh muộn khi không thể cứu chữa.

Điều đáng ngạc nhiên là mặc dù hút thuốc vẫn là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ung thư phổi, nhưng có đến 1 trong 5 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm là người chưa từng hút thuốc.

Một số nghiên cứu cho thấy số ca ung thư phổi ở người không hút thuốc đang gia tăng với tốc độ đáng báo động, theo trang tin khoa học Science News.

Đồng tác giả của nghiên cứu, Giáo sư Ludmil Alexandrov, chuyên gia về y học tế bào và phân tử tại Đại học California (Mỹ), cho biết: Xu hướng đáng lo ngại là ngày càng nhiều người chưa từng hút thuốc mắc ung thư phổi, nhưng chúng tôi chưa hiểu tại sao.

Ảnh minh họa: AI

Nghiên cứu của nhóm cho thấy ô nhiễm không khí có liên quan chặt chẽ với các loại đột biến ADN tương tự như khi hút thuốc.

Tiến sĩ Maria Teresa Landi, nhà dịch tễ học ung thư tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết: Đây là một vấn đề toàn cầu cấp bách và đang gia tăng mà chúng tôi đang nỗ lực tìm hiểu liên quan đến những người chưa từng hút thuốc. Nhóm đã thiết kế nghiên cứu gồm những người chưa từng hút thuốc và sử dụng hệ gien để truy tìm những yếu tố phơi nhiễm nào có thể gây ra loại ung thư này.

Các tác giả nghiên cứu đã phân tích mã di truyền của các khối u phổi được lấy từ 871 người chưa từng hút thuốc ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á.

Mức độ ô nhiễm không khí càng cao càng có nhiều đột biến gây ung thư 

Kết quả thật bất ngờ, họ đã phát hiện ra rằng cư dân ở khu vực có mức độ ô nhiễm không khí càng cao càng có nhiều đột biến gây ung thư hơn trong các khối u phổi.

Đáng chú ý, các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet (PM2.5) đặc biệt liên quan đến các đột biến gien, bao gồm gien TP53, vốn có liên quan đến việc hút thuốc lá.

Các nghiên cứu từ lâu đã chỉ ra rằng PM2.5 có thể xâm nhập vào máu, từ đó gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như bệnh tim.

PM2.5 được coi là chất gây ô nhiễm không khí nguy hiểm - có liên quan đến các đột biến trong gien TP33, chiếm phần lớn các trường hợp ung thư phổi. Những hạt này quá nhỏ để có thể được lọc qua mũi và phổi người - vốn có thể xử lý các hạt lớn hơn như phấn hoa.

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện những người tiếp xúc với ô nhiễm không khí nhiều hơn cũng có telomere ngắn hơn - cho thấy dấu hiệu của quá trình lão hóa nhanh chóng.

Các nhà nghiên cứu cho biết nồng độ tăng cao của PM2.5 có thể là do tổn thương ADN gia tăng ở những người sống ở các khu vực ô nhiễm hơn.

Họ cho biết thêm, các tế bào phổi cũng có thể phân chia tế bào nhiều hơn trong môi trường ô nhiễm.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từ lâu đã yêu cầu các quốc gia hành động mạnh mẽ hơn để chống lại ô nhiễm - thủ phạm giết chết 7 triệu người mỗi năm trên toàn cầu.

Một phân tích tổng hợp gần đây liên quan đến 17 nghiên cứu riêng biệt cũng đã phát hiện tiếp xúc với mức độ PM2.5 cao làm tăng nguy cơ ung thư phổi thêm 8% và tử vong do căn bệnh này thêm 11%, theo Science News.