Nhiều gia đình có thói quen nấu canh xong để nguyên trong nồi inox, đậy kín vung rồi dùng tiếp cho bữa hôm sau. Nhìn thì tiện và tưởng như vô hại, nhưng theo các chuyên gia công nghệ thực phẩm, đây lại là một trong những sai lầm bảo quản phổ biến khiến món canh nhanh ôi thiu và tiềm ẩn nguy cơ thôi nhiễm kim loại, ảnh hưởng sức khỏe về lâu dài. Nồi inox vốn được thiết kế để nấu chín thức ăn chứ không phải để lưu trữ thực phẩm trong thời gian dài, đặc biệt là các món canh chua, canh mặn – những món xuất hiện gần như mỗi ngày trên mâm cơm Việt.
Canh chua “ăn mòn” nồi, kim loại âm thầm thôi nhiễm vào thức ăn
Bề mặt inox được bảo vệ bởi một lớp oxit crom rất mỏng có khả năng chống gỉ. Tuy nhiên, lớp bảo vệ này chỉ hoạt động hiệu quả trong môi trường trung tính và khi tiếp xúc với thực phẩm trong thời gian ngắn. Các món canh chua như canh sấu, canh me, dưa chua hay cà chua khi kết hợp với muối mặn sẽ tạo ra môi trường axit mạnh.
Nếu để nguyên trong nồi inox suốt nhiều giờ hoặc qua đêm, lớp bảo vệ bề mặt có thể bị suy yếu, làm tăng nguy cơ thôi nhiễm một lượng nhỏ kim loại như niken và crom vào thức ăn. Dù chưa gây ngộ độc cấp tính, sự tích tụ kéo dài có thể ảnh hưởng không tốt tới gan, thận và hệ miễn dịch.
“Vùng nhiệt nguy hiểm” – thiên đường cho vi khuẩn sinh sôi
Nồi inox giữ nhiệt khá lâu. Sau khi tắt bếp, canh thường bị “kẹt” lại trong khoảng nhiệt từ 20 đến 60 độ C, được xem là vùng nhiệt lý tưởng để vi khuẩn sinh sôi mạnh nhất. Điều này lý giải vì sao nồi canh để qua đêm thường nhanh bị đục nước, chua gắt và biến đổi mùi vị dù mới nấu từ tối hôm trước. Trong khi đó, các vật dụng bằng sứ hoặc thủy tinh giúp thức ăn nguội nhanh và đều hơn, hạn chế đáng kể nguy cơ vi sinh vật phát triển.
Hơi nước từ vung nồi – “đường vòng” đưa vi khuẩn quay lại nồi canh
Việc đậy kín vung nồi khi canh còn nóng vô tình tạo ra môi trường kín và ẩm. Hơi nước bốc lên ngưng tụ ở mặt dưới vung rồi nhỏ giọt ngược trở lại vào nồi, mang theo vi khuẩn từ không khí, tay cầm và các khe kẽ của vung nồi, khiến toàn bộ nồi canh nhanh ôi thiu hơn dù trông vẫn còn nguyên vẹn.
Bảo quản đúng để không “nuôi bệnh” trong bữa ăn
Để đảm bảo an toàn cho bữa cơm gia đình, các chuyên gia khuyến cáo sau khi nấu xong nên mở vung cho canh thoát hơi và hạ nhiệt bớt rồi múc ra bát sứ hoặc hộp thủy tinh. Khi canh nguội hẳn mới đậy nắp và cất vào tủ lạnh. Riêng các món canh rau xanh, canh cua, canh cá và những món giàu đạm nên nấu lượng vừa đủ cho một bữa vì việc hâm đi hâm lại không chỉ làm mất chất dinh dưỡng mà còn có thể sinh ra nitrit – chất tiền ung thư, đặc biệt nhiều trong rau xanh để qua đêm.
Một thay đổi nhỏ trong cách cất nồi canh có thể giúp cả gia đình tránh được nhiều rủi ro sức khỏe về lâu dài, bởi đôi khi chính thói quen “tiện tay” lại là nguyên nhân âm thầm làm bữa ăn kém an toàn mà ít người để ý.
