Kết quả nghiên cứu do IVY, mạng lưới truyền thông chuyên sâu trong lĩnh vực Fintech tại Việt Nam, công bố cuối tháng 7 dựa trên khảo sát 4.300 người tham gia đầu tư tiền số, kết hợp dữ liệu từ sàn giao dịch ByBit và công ty nghiên cứu thị trường web3 Tiger Research. Khảo sát được đánh giá mang đến những số liệu và góc nhìn tổng quan về hành vi, thói quen và kỳ vọng của người đang tham gia thị trường mới mẻ như tiền số.
Cụ thể, người trong nhóm đầu tư có thu nhập dưới 500 USD/tháng tại Việt Nam thường thua lỗ nhiều nhất khi tham gia lĩnh vực tài sản mã hóa, với tỷ lệ 47,3%. Số lượng hòa vốn chiếm 20,7%, trong khi số người kiếm được lợi nhuận chiếm 32%.
Một nhà đầu tư Việt đang theo dõi biến động giá của tiền mã hóa trên điện thoại. Ảnh: Khương Nha
Báo cáo lý giải, nhóm này dễ bị thu hút bởi những câu chuyện "nóng hổi" như AI và meme coin, trong đó người có sức ảnh hưởng (KOL) xếp thứ ba trong số các nguồn thông tin họ tìm đến. Bên cạnh tính minh bạch và nền tảng vững chắc, sự hiện diện trên phương tiện truyền thông là yếu tố then chốt tác động đến quyết định đầu tư của nhóm.
Trong khi đó, nhóm thu nhập 500-2.000 USD mỗi tháng có tỷ lệ thu về lợi nhuận 42,4%, hòa vốn 25,4%, còn thua lỗ chiếm 32,2%. Điểm chung của nhóm là theo dõi tin tức cộng đồng, khả năng phân tích thị trường cơ bản, chịu khó tìm hiểu thông tin về tiền số trên phương tiện truyền thông, không ưu tiên KOL như nhóm dưới 500 USD.
Nhóm có thu nhập trên 2.000 USD có tỷ lệ thu lợi nhuận và thua lỗ ngang nhau, cùng 41,8%, trong khi số lượng hòa vốn là 16,4%. Nhóm này không quan tâm nhiều đến meme coin và hơn 70% dựa vào cộng đồng, gồm các hội nhóm online và offline, để tìm kiếm thông tin.
"Kết quả khảo sát cho thấy nhà đầu tư vào tài sản mã hóa tại Việt Nam khá đa dạng. Họ đa phần là người trẻ, năng động, nhạy bén với các ứng dụng blockchain như tài chính phi tập trung (DeFi), NFT, GameFi... Hầu hết biết cách nắm bắt cơ hội và tiếp thu kiến thức về công nghệ mới rất nhanh", ông Nguyễn Duy Tín, Giám đốc điều hành IVY, nhận xét.
Tuy nhiên, theo ông, tài sản mã hóa không dành cho người thiếu kiến thức, nóng vội, "muốn tất tay để giàu nhanh". Blockchain và web3 nên được hiểu là công nghệ định hình tương lai của tài chính và Internet, thay vì xem như cơ hội làm giàu, đầu cơ ngắn hạn.
Nghiên cứu cũng chỉ ra hơn 60% người chi tiền cho tiền số tự nhận là holder - thuật ngữ chỉ việc đầu tư, nắm giữ tiền số dài hạn. Có 59% xác định tham gia thị trường tiền số là để tìm kiếm cơ hội tự do tài chính.
Đại diện IVY đánh giá tài sản số còn khá mới tại Việt Nam, nên vai trò của giáo dục và truyền thông về tài chính số rất quan trọng. Các kênh, cộng đồng, người có sức ảnh hưởng trên mạng cần lan tỏa kiến thức đúng đắn về ngành, thay vì tạo kỳ vọng ảo, tiếp tay cho những dự án lừa đảo, gây ảnh hưởng đến người dùng và sự phát triển chung của ngành.
Ông Ngô Tiến Vĩ, quản trị viên Upside - cộng đồng nhà đầu tư web3 có 120.000 thành viên trên Facebook tại Việt Nam, đánh giá khảo sát trên phản ánh đúng thực trạng của những nhà đầu tư còn non kinh nghiệm. "Những người tìm kiếm lợi nhuận nhanh thường là nhóm dễ thua lỗ nhất khi lao vào meme coin hay trào lưu ngắn hạn", ông nói. "Trái lại, người có vốn lớn hơn, điềm tĩnh và kiên nhẫn thường đạt lợi nhuận nhờ tập trung vào phân tích cơ bản và hiểu rõ giá trị cốt lõi của dự án".
Theo ông, nhà đầu tư trẻ cần rèn luyện tư duy kỷ luật và dài hạn, ưu tiên học cách đánh giá dự án dựa trên nền tảng, phân bổ vốn hợp lý với trọng tâm vào tài sản cốt lõi và chỉ dành một phần nhỏ cho khoản đầu tư mạo hiểm. Quan trọng hơn, tránh để cảm xúc chi phối mỗi khi thị trường biến động.
Theo một số chuyên gia, đầu tư tiền số hiện trở thành lựa chọn mới khi các quy định về loại hình này dần hoàn thiện ở trong nước và quốc tế. Tại Việt Nam giữa tháng 6, Quốc hội đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, trong đó công nhận tài sản số từ 1/1/2026. Điều này hứa hẹn giúp doanh nghiệp trong lĩnh vực blockchain cũng như người dùng, nhà đầu tư... được bảo vệ, tạo điều kiện hoạt động đúng luật.
Số liệu từ các công ty nghiên cứu Triple-A và Chainalysis cho thấy Việt Nam hiện đứng thứ 7 thế giới về tỷ lệ người dân sở hữu tiền số và đứng thứ 5 thế giới về mức độ phổ cập. Theo Google Trends, mối quan tâm về tài sản số đầu năm 2025 cũng rất lớn, khi lượng tìm kiếm vượt qua lĩnh vực bất động sản và chứng khoán.
