Ngày 17/3, Chính phủ đã có Nghị quyết số 38/NQ-CP ban hành Chương trình phòng, chống dịch Covid-19 với mục tiêu kiểm soát dịch hiệu quả, bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của người dân, hạn chế đến mức thấp nhất các ca bệnh nặng, tử vong do Covid-19 và khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội.
Chương trình đề ra 12 nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện các mục tiêu, trong đó có nội dung nghiên cứu, đánh giá, căn cứ tình hình dịch để chuyển biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang bệnh truyền nhiễm nhóm B .
Theo Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, nhóm A gồm các bệnh truyền nhiễm "đặc biệt nguy hiểm" có khả năng lây truyền rất nhanh, phát tán rộng và tỷ lệ tử vong cao hoặc chưa rõ tác nhân gây bệnh. Còn nhóm B gồm các bệnh truyền nhiễm "nguy hiểm" có khả năng lây truyền nhanh và có thể gây tử vong.
Nhiều người thắc mắc, khi chuyển Covid-19 từ nhóm bệnh truyền nhiễm "đặc biệt nguy hiểm" sang "nguy hiểm", công tác phòng, chống dịch sẽ như thế nào?
Chính phủ nghiên cứu đưa Covid-19 từ nhóm "đặc biệt nguy hiểm" sang "nguy hiểm" (Ảnh minh họa: Đặng Thủy)
PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) nhận định trong bối cảnh 2 năm tới khi Bộ Y tế chuyển Covid-19 từ nhóm bệnh truyền nhiễm A sang B, đây là một chuyển biến tốt, phù hợp với xu hướng trên thế giới.
Ông Nga phân tích, khi Covid-19 chuyển sang nhóm B, không có nghĩa là hết dịch. Bệnh chỉ chuyển từ nhóm "đặc biệt nguy hiểm" sang "nguy hiểm", nới lỏng các hoạt động kinh tế-xã hội nhưng vẫn phải chống dịch, tiếp tục chương trình tiêm chủng.
"Khi Covid-19 chuyển sang nhóm B, người dân vẫn tuân thủ các biện pháp bảo vệ như đeo khẩu trang, rửa tay", ông Nga nhấn mạnh phải bảo vệ nhóm đối tượng nguy cơ có bệnh nền, các bệnh viện vẫn sẵn sàng đáp ứng nhu cầu phòng chống dịch, thực hiện theo dõi bệnh nhân và đề phòng việc bệnh nhân Covid-19 vào ở chung với bệnh nhân thường.
PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam (Bộ Y tế) phân tích, để chuyển Covid-19 từ nhóm A sang nhóm B, cơ quan chuyên môn cần căn cứ nhiều yếu tố.
Thứ nhất, tình hình dịch bệnh trên thực tế: Chủng virus đang lưu hành có mức độ lây lan, gây bệnh nặng ra sao; hiệu quả của các loại thuốc điều trị và vaccine.
Thứ hai, khả năng đáp ứng của Việt Nam, gồm khả năng kiểm soát dịch, khả năng đáp ứng của hệ thống y tế và khả năng tài chính.
Theo ông Phu, khi chuyển nhóm bệnh, cơ quan chuyên môn phải ban hành các chính sách kèm theo để đáp ứng vừa phát triển kinh tế, vừa kiểm soát dịch bệnh, vừa đảm bảo an sinh xã hội cho người dân, nhất là người nghèo, nhóm người dễ bị tổn thương.
PGS.TS Trần Đắc Phu nhận định, khi Covid-19 được chuyển sang nhóm bệnh "nguy hiểm", các biện pháp ứng phó với dịch sẽ thay đổi rất nhiều, từ vấn đề giám sát, quản lý ca bệnh, xét nghiệm,…
"Ví dụ như bệnh cúm mùa, hiện chúng ta vẫn giám sát nhưng không công bố ca nhiễm hàng ngày. Việc giám sát chỉ mang tính chất "điểm" để đơn vị dịch tễ nắm được, từ đó tính toán, đánh giá tình hình. Chúng ta cũng không xét nghiệm tràn lan như với Covid-19 hiện nay nữa", ông Phu nói.
Công tác phòng, chống dịch như thế nào khi Covid-19 không còn là bệnh "đặc biệt nguy hiểm" (Ảnh minh họa: Đinh Huy)
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, cố vấn Khoa Nhiễm thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) nêu quan điểm cần sớm đưa Covid-19 ra khỏi danh sách bệnh truyền nhiễm nhóm A để phù hợp với tình hình thực tế và ổn định đời sống - xã hội, phát triển kinh tế.
Cũng theo chuyên gia này, nếu Covid-19 được đưa về bệnh nhiễm nhóm B, cũng như bệnh sốt xuất huyết hay tay chân miệng, cơ quan chuyên môn sẽ tập trung đối tượng nguy cơ, khuyến cáo tiêm vaccine trên tinh thần tự nguyện và nhu cầu của người dân.
Theo PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Trưởng khoa Y tế công cộng, Đại học Y Dược TP.HCM, việc nghiên cứu loại Covid-19 khỏi danh sách bệnh truyền nhiễm nhóm A là rất cần thiết, tuy nhiên tiềm ẩn 10% nguy cơ.
Theo ông Dũng, Covid-19 hiện lây lan nhanh so với các bệnh truyền nhiễm khác như cúm mùa, sốt xuất huyết. Dù chủng Omicron hạn chế nguy cơ diễn biến nặng và tử vong, nhưng tỷ lệ tử vong vẫn ở mức cao.
Ngoài ra, Việt Nam vẫn chưa thể đảm bảo tiêm phủ hết vaccine cho những đối tượng có nguy cơ cao. Không ít người cao tuổi, người có bệnh nền thuộc diện chống chỉ định nên vẫn chưa được vaccine bảo vệ.
"Nhiều người nghĩ đơn giản khi Covid-19 được hạ cấp độ, nhà nước ít kiểm soát hơn thì các hoạt động thường ngày, kinh doanh sẽ dễ dàng hơn, nhưng thực ra còn nhiều vấn đề phức tạp. Do đó, để thực hiện cần có lộ trình từng bước, không thể làm trong ngày một, ngày hai", ông Dũng nhấn mạnh.
