Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân đối với dự thảo Nghị định quy định điều kiện tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu được thu giữ.
Dự thảo nghị định quy định, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu được thu giữ khi đáp ứng các điều kiện quy định tại điều 198a luật số 32/2024/QH15 được sửa đổi, bổ sung bởi luật số 96/2025/QH15 và các điều kiện sau: tài sản bảo đảm không phải là nhà ở duy nhất của bên bảo đảm; tài sản bảo đảm không phải là công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất của bên bảo đảm.
Thời gian qua, việc xử lý nợ xấu của các ngân hàng đối mặt với không ít khó khăn
ẢNH: NGỌC THẮNG
"Trên thực tế, mặc dù để thực hiện thu giữ theo quy định tại điều 198a luật số 32/2024/QH15 được sửa đổi, bổ sung bởi luật số 96/2025/QH15, tổ chức tín dụng, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu phải tuân thủ các điều kiện, trình tự, thủ tục rõ ràng, minh bạch.
Tuy nhiên, đối với một số trường hợp như tài sản bảo đảm là công cụ lao động duy nhất mang lại thu nhập tối thiểu cho bên bảo đảm, việc thu giữ tài sản bảo đảm có thể khiến bên bảo đảm càng khó khăn về tài chính cũng như không đảm bảo khả năng nuôi sống bản thân và gia đình.
Tương tự, việc thu giữ tài sản bảo đảm là nhà ở duy nhất cũng có thể khiến bên bảo đảm và gia đình không còn nơi ở", Ngân hàng Nhà nước lý giải.
Theo khuyến nghị của các chuyên gia, tài sản bảo đảm được thu giữ phải có giá trị không vượt quá một ngưỡng nhất định. Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước cho rằng, việc xác định ngưỡng giá trị tài sản để được thu giữ cũng không khả thi do mỗi khách hàng vay có năng lực tài chính khác nhau, có tài sản bảo đảm khác nhau; mục đích vay, giá trị khoản vay và tài sản bảo đảm tương ứng cũng vô cùng đa dạng.
Việc đưa ra ngưỡng chung về giá trị tài sản để được thu giữ áp dụng cho tất cả các khách hàng vay sẽ không đảm bảo tính khách quan và không khả thi trong thực tiễn.
Thế nào là nhà ở duy nhất?
Để đảm bảo quy định được thực thi thống nhất, dự thảo nghị định đưa ra 2 khái niệm "nhà ở duy nhất" và "công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất".
"Nhà ở duy nhất" là công trình xây dựng duy nhất thuộc quyền sở hữu của bên bảo đảm nơi bên bảo đảm ở và sinh sống ổn định, lâu dài hoặc thường xuyên sinh sống
ẢNH: ĐAN THANH
Trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc tế và các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành như luật Nhà ở, luật Cư trú, Ngân hàng Nhà nước đề xuất định nghĩa khái niệm "nhà ở duy nhất" là công trình xây dựng duy nhất thuộc quyền sở hữu của bên bảo đảm nơi bên bảo đảm ở và sinh sống ổn định, lâu dài hoặc thường xuyên sinh sống.
"Công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất" là phương tiện lao động mang lại thu nhập chủ yếu hoặc duy nhất cho bên bảo đảm. Thu nhập chủ yếu hoặc duy nhất của bên bảo đảm được xác định tương ứng với mức lương tối thiểu theo vùng nơi bên bảo đảm sinh sống và làm việc theo quy định của Chính phủ về mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.
Việc định lượng thu nhập chủ yếu hoặc duy nhất của bên bảo đảm dựa trên cơ sở bộ luật Lao động số 45/2019/QH14 và Nghị định số 74/2024/NĐ-CP quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 128/2025/NĐ-CP.
Nghị định quy định mức lương tối thiểu lần lượt là 4,96 triệu đồng/tháng (vùng 1); 4,41 triệu đồng/tháng (vùng 2); 3,86 triệu đồng/tháng (vùng 3); 3,45 triệu đồng/tháng (vùng 4).
Căn cứ các quy định trên, mức lương tối thiểu do Chính phủ quyết định và công bố trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia và được điều chỉnh dựa trên mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình, để đảm bảo có thể chi trả được các khoản phí cơ bản nhất về chi phí lương thực, thực phẩm... cần thiết.
Các chi phí đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng tối thiểu cho giáo dục, y tế, nhà ở, năng lượng, chất đốt, đồ dùng sinh hoạt hằng ngày, giao thông đi lại, giải trí, trang phục quần áo, thiết bị phục vụ sinh hoạt, các khoản đóng góp, chi khác.
Trường hợp dự thảo nghị định được thông qua, căn cứ trên mức lương tối thiểu được xác định tại nghị định của Chính phủ, bên bảo đảm sẽ xác nhận, cam kết tài sản bảo đảm có phải là công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất hay không trên cơ sở xác định tài sản bảo đảm đó có mang lại thu nhập tương ứng với mức lương tối thiểu theo vùng nơi bên bảo đảm sinh sống và làm việc hay không.
