Làn sóng chuyển hướng bắt đầu từ đầu năm nay, khi căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Canada leo thang dưới thời Tổng thống Donald Trump. Đáp lại, các nhà xuất khẩu Canada đã tìm cách mở rộng thị trường. Nhờ vào dự án mở rộng đường ống Trans Mountain, điều đó trở nên khả thi hơn bao giờ hết.
Sau khi được nâng công suất lên 890.000 thùng/ngày và chính thức đi vào hoạt động trong năm 2024, đường ống Trans Mountain đã góp phần thay đổi đáng kể dòng chảy dầu thô của Canada. Từ thời điểm đó đến mùa xuân năm nay, lượng dầu trung bình xuất sang Trung Quốc đạt 207.000 thùng/ngày, cao hơn mức 173.000 thùng/ngày sang Mỹ trong cùng kỳ. Từ mùa xuân đến nay, xu hướng này càng rõ rệt hơn.
Tháng 10 này, xuất khẩu dầu thô từ Canada sang Trung Quốc được dự báo lập kỷ lục mới khi nước này tiếp tục tích trữ dầu trong bối cảnh giá dầu thế giới giảm mạnh do lo ngại dư cung. Theo dữ liệu từ Vortexa, khoảng 70% lượng dầu rời cảng British Columbia trong tháng này đang hướng về Trung Quốc. Tính từ đầu tháng, tổng cộng 5 triệu thùng dầu đã được vận chuyển từ Vancouver, mức cao nhất từng ghi nhận trong giai đoạn nửa đầu tháng.
Thực tế, con số này có thể còn cao hơn 70%, bởi một phần các chuyến hàng được đưa tới bờ Tây Mỹ, khu vực Los Angeles, để chuyển sang tàu lớn hơn trước khi tiếp tục hành trình sang châu Á, mà điểm đến cuối cùng rất có thể vẫn là Trung Quốc.
Là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới, Trung Quốc đang tận dụng thời điểm giá dầu giảm để tăng dự trữ chiến lược. Dù ưu tiên dầu giá rẻ từ Nga và Iran, Trung Quốc cũng không bỏ qua dầu thô Canada - vốn đang trở nên hấp dẫn hơn nhờ nguồn cung ổn định và tuyến vận chuyển thuận lợi.
Theo Goldman Sachs, tốc độ tích trữ dầu của Trung Quốc trong năm nay đạt trung bình khoảng 990.000 thùng/ngày. Con số này có thể giảm về mức 500.000 thùng/ngày vào năm sau, nhưng vẫn có khả năng duy trì cao nếu giá dầu tiếp tục đi xuống. Đáng chú ý, Trung Quốc đang tăng tốc xây dựng hạ tầng lưu trữ với kế hoạch triển khai 11 cơ sở mới trong năm nay và năm sau, tổng sức chứa khoảng 169 triệu thùng, tương đương lượng nhập khẩu trong 2 tuần.
Giá dầu quốc tế có thể đang giảm, nhưng với dầu thô Canada, sự bùng nổ xuất khẩu sang Trung Quốc đã giúp giá Western Canadian Select tăng mạnh trong thời gian gần đây, đạt mức cao nhất kể từ tháng 7, diễn biến hiếm thấy vào quý IV, vốn là mùa thấp điểm.
Không có gì ngạc nhiên khi các nhà phân tích của S&P Global dự báo sản lượng khai thác từ cát dầu Canada sẽ đạt mức kỷ lục 3,5 triệu thùng/ngày trong năm nay và tiếp tục tăng lên 3,9 triệu thùng/ngày vào năm 2030.
Đường ống Trans Mountain được kỳ vọng sẽ đạt tỷ lệ sử dụng 84% trong năm nay, tăng từ mức 77% năm ngoái, chủ yếu nhờ nhu cầu từ châu Á - dẫn đầu là Trung Quốc. Đến năm 2027, tỷ lệ này có thể lên tới 92% nếu xu hướng hiện tại tiếp diễn.
Đáng chú ý, dù lượng dầu chảy xuống Mỹ qua đường ống Trans Mountain đang giảm, hai bên đang thảo luận về khả năng hồi sinh dự án Keystone XL - vốn bị dừng dưới thời Tổng thống Biden. Trong cuộc trả lời Financial Times tuần trước, Bộ trưởng Năng lượng Canada Tim Hidgson khẳng định Ottawa sẵn sàng đàm phán về an ninh năng lượng lục địa, nếu Mỹ cũng giải quyết các vấn đề tồn tại liên quan đến thép và nhôm.
Tham khảo Oilprice
