Hình minh họa bởi AI
Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu cá ngừ Việt Nam ghi nhận tín hiệu phục hồi trong tháng 5/2025, đạt giá trị hơn 91 triệu USD – mức cao nhất kể từ đầu năm. Con số này tăng 8% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, theo đánh giá của VASEP, thị trường vẫn tiềm ẩn nhiều thách thức khi phải đối mặt với các yếu tố bất ổn như chính sách thương mại thay đổi từ Mỹ và căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động xuất khẩu trong những tháng đầu năm.
Trong 5 tháng đầu năm 2025, Mỹ, EU và Thái Lan là ba thị trường nhập khẩu cá ngừ lớn nhất của Việt Nam , chiếm lần lượt 41%, 23% và 4% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Đồ họa: PL
Đáng chú ý, sau khi chững lại trong tháng 4 do lo ngại về khả năng Mỹ áp thuế đối ứng, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này đã tăng mạnh trở lại trong tháng 5, ghi nhận mức tăng 37%.
Diễn biến này cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam đã có phản ứng nhanh nhạy, chủ động đẩy mạnh giao hàng sang Mỹ nhằm tránh nguy cơ bị áp mức thuế cao hơn – có thể lên tới 46% – sau ngày 9/7/2025, khi kết thúc giai đoạn áp thuế tạm thời 90 ngày.
Ngược lại với thị trường Mỹ, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang EU đã ghi nhận xu hướng sụt giảm trong tháng 5/2025, với mức giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái.
Dù xuất khẩu sang hai thị trường lớn nhất trong khối là Hà Lan và Italy vẫn duy trì tăng trưởng, nhưng tốc độ đã chậm lại rõ rệt, lần lượt đạt mức tăng 11% và 15%. Cùng với đó, xuất khẩu sang thị trường Đức lại giảm sâu hơn so với cùng kỳ.
Tại khối thị trường Trung Đông, xuất khẩu sang khối thị trường này sụt giảm. Xuất khẩu cá ngừ sang Israel tiếp tục giảm sâu trong tháng 5 với mức giảm 42% so với cùng kỳ. Cùng với Israel, xuất khẩu sang Saudi Arabia và UAE cũng giảm sâu lần lượt là 89% và 52%.
Đáng chú ý trong tháng 5 là sự phục hồi mạnh mẽ của xuất khẩu cá ngừ sang các quốc gia thuộc Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Giá trị xuất khẩu sang khối CPTPP đã tăng trở lại với mức tăng ấn tượng 25% so với cùng kỳ. Đặc biệt, hai thị trường nhập khẩu chủ lực trong khối là Nhật Bản và Canada đều ghi nhận mức tăng trưởng cao.
Theo đánh giá của bà Nguyễn Hà, chuyên gia thị trường cá ngừ (VASEP), trong năm 2025, xuất khẩu cá ngừ sẽ duy trì đà tăng trưởng nhờ nhu cầu tiêu thụ tiếp tục tăng. Ngoài ra, sự đổi mới trong chính sách thuế quan của các thị trường quốc tế, đặc biệt tại Mỹ, sẽ là đòn bẩy cho xuất khẩu. Trong nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump, Việt Nam có thể tiếp tục hưởng lợi từ các biện pháp đánh thuế cao đối với các sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc.
Một trong những hướng đi mới cho xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam là tham gia sâu rộng vào thị trường Halal toàn cầu. Với hơn 2 tỷ người tiêu dùng theo đạo Hồi, đây là thị trường đang mở ra cơ hội lớn cho ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt là mặt hàng cá ngừ. Bởi lẽ, thị trường này tiêu thụ cá ngừ với số lượng lớn.
Đây là một thị trường tiềm năng nhưng việc thâm nhập vào không hề đơn giản bởi những quy định tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Chính vì vậy, để khai thác thị trường này hiệu quả, các doanh nghiệp Việt cần đầu tư vào hệ thống sản xuất đạt chuẩn Halal, đảm bảo toàn bộ quy trình từ nguyên liệu đến chế biến, đóng gói đều tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn Halal.
Ngoài ra, cần tìm hiểu kỹ lưỡng yêu cầu của từng thị trường bởi mỗi quốc gia Hồi giáo có thể có những quy định riêng về Halal. Bên cạnh đó, việc hợp tác với các tổ chức chứng nhận Halal được công nhận quốc tế sẽ giúp sản phẩm dễ dàng được chấp nhận tại các thị trường Hồi giáo.
"Năm 2025, nếu có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và ngư dân, dự báo xuất khẩu cá ngừ có thể tăng trưởng mạnh hơn", VASEP nhấn mạnh.
