Phát biểu trên chương trình “State of the Union” của CNN ngày Chủ nhật, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Tổng thống Trump sẽ gửi thư chính thức đến các đối tác thương mại, cảnh báo rằng nếu tiến trình đàm phán không có chuyển biến, mức thuế công bố ngày 2/4 sẽ được khôi phục vào ngày 1/8.
Theo Bessent, đây không phải là một "hạn chót" mới, mà là mốc thời gian rõ ràng để các nước biết rằng họ cần phải hành động nếu không muốn bị áp lại mức thuế cũ. Thư cảnh báo sẽ nói rõ: "Nếu chưa đạt thỏa thuận, bạn sẽ quay trở lại mức thuế ngày 2/4."
Tuyên bố này cho thấy Mỹ đang gia tăng áp lực để các đối tác phải sớm nhượng bộ trong đàm phán, thay vì kéo dài tiến trình như hiện tại.
Vào đầu tháng 4, chính quyền Trump công bố các mức thuế cao đối với phần lớn các đối tác thương mại lớn, nhưng sau đó đã hoãn áp dụng trong vòng 90 ngày để dành thời gian cho đàm phán. Khoảng thời gian tạm hoãn này sẽ kết thúc vào thứ Tư tuần này.
Nếu các nước không đạt được thỏa thuận với Mỹ trước ngày 1/8, mức thuế cao sẽ chính thức được áp dụng trở lại – đúng như đã công bố từ ngày 2/4. Đây là cú “boomerang” mà Bessent nhắc đến.
Đối với các nhà đầu tư và doanh nghiệp, khả năng khôi phục mức thuế này là mối lo lớn vì nó sẽ làm tăng chi phí thương mại, gây rối loạn chuỗi cung ứng toàn cầu và tạo thêm sức ép lạm phát.
Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent phát biểu với các phóng viên
Liệu còn cơ hội đàm phán hay mọi thứ đã ngã ngũ?
Dù tuyên bố cứng rắn, ông Bessent để ngỏ khả năng các đối tác có thể tăng tốc đàm phán để tránh bị áp lại mức thuế cũ. "Chúng tôi nói rõ rằng: nếu muốn đẩy nhanh tiến trình, hãy hành động. Còn nếu chấp nhận quay lại mức thuế cũ thì đó là lựa chọn của bạn", ông nói.
Điều này cho thấy Mỹ vẫn để mở cánh cửa đối thoại, nhưng với điều kiện là các nước phải chủ động và nhanh chóng hơn trong tiến trình đàm phán.
Tuy nhiên, sự thiếu phản hồi từ Nhà Trắng trước yêu cầu bình luận từ CNBC cũng cho thấy chính quyền Trump đang chọn cách gây áp lực công khai, hơn là đàm phán kín đáo như trước.
Tác động của tuyên bố này đến thị trường tài chính và thương mại toàn cầu là gì?
Thông tin về khả năng khôi phục thuế suất từ ngày 1/8 khiến các nhà đầu tư lo ngại, đặc biệt khi thời điểm kết thúc thời gian tạm hoãn rơi đúng vào giữa tuần này. Bất kỳ tín hiệu tiêu cực nào cũng có thể ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, giá nguyên liệu và tỷ giá.
Các doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa từ các quốc gia bị ảnh hưởng sẽ đối mặt với chi phí cao hơn, buộc phải điều chỉnh kế hoạch kinh doanh và giá bán ra thị trường.
Ngoài ra, căng thẳng thương mại kéo dài cũng có thể làm suy yếu tăng trưởng kinh tế toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh nhiều nền kinh tế vẫn đang vật lộn phục hồi sau các cú sốc tài chính và chuỗi cung ứng giai đoạn hậu COVID-19.
Với thời gian đàm phán chỉ còn chưa đầy một tháng, các đối tác thương mại của Mỹ sẽ phải đẩy nhanh tiến trình thương lượng nếu muốn tránh bị áp thuế lại. Động thái này có thể khiến một số nước nhượng bộ nhiều hơn để đổi lấy ổn định thương mại.
Tuy nhiên, nhiều quốc gia cũng có thể phản ứng bằng các biện pháp đáp trả thương mại, làm leo thang căng thẳng. Điều này từng xảy ra trong các cuộc chiến thuế quan Mỹ-Trung những năm trước.
Dù Mỹ đang nắm “gậy điều khiển” nhờ thị trường nội địa lớn và khả năng áp thuế cao, nhưng sự phản ứng tiêu cực từ cộng đồng quốc tế cũng có thể khiến chiến lược này phản tác dụng.
