Một loạt trường nổi tiếng ‘tẩy chay’ vào bảng xếp hạng đại học, vì sao?

"Phát súng" đầu tiên nổ ra là từ Trường Luật của Đại học Yale và Trường Luật của Đại học Harvard vào ngày 17-11, khi chính thức tuyên bố sẽ không tham gia xếp hạng của US News & World Report (gọi tắt US News) vì nhiều bất đồng trong phương pháp đánh giá.

Điều đáng nói, trong bảng xếp hạng các trường luật tốt nhất tại Mỹ năm 2023 do US News công bố mới đây, Đại học Yale là quán quân còn Đại học Harvard xếp hạng 4. Việc hai trường đang giữ vị trí trong top 5 bỗng dưng bỏ "ngôi" khiến nhiều người không khỏi ngỡ ngàng.

Theo đại diện Trường Luật của Đại học Harvard, bảng xếp hạng của US News hiện có nhiều điểm bất hợp lý.

Một trong số đó là tính cả tiêu chí về các khoản vay của sinh viên đang phải gánh khi theo học tại trường. Điều này vô hình trung khuyến khích các trường nên tuyển những sinh viên khá giả bởi những các bạn vay nợ đi học có thể làm giảm điểm của trường.

Đại học Yale cũng đưa ra lý do tương tự. Ngoài ra, trường thường khuyến khích sinh viên tốt nghiệp mạnh dạn đi theo hướng cống hiến cho cộng đồng, bằng cách nhận những vị trí làm luật cho khu vực công dù tiền lương có thể thấp hơn nhiều so với khu vực tư.

Tuy nhiên, US News không đánh giá cao hướng tiếp cận này và cho điểm trừ với Đại học Yale.

Làn sóng "tẩy chay" bảng xếp hạng đại học từ đó ngày càng mạnh mẽ. Sau Yale và Harvard là các Trường Luật của Đại học California, Berkeley (hạng 9), Đại học Standford (hạng 2), Đại học Georgetown (hạng 14), Đại học Columbia (hạng 4), Đại học Michigan (hạng 10), đều chính thức tuyên bố rút khỏi US News.

Vậy là chỉ chưa đầy một tuần, 7 trong tổng số 14 - tức 50% - trường đại học dạy ngành luật tốt nhất ở Mỹ đã tẩy chay một trong những bảng xếp hạng đại học nổi tiếng nhất nước này.

Tiến sĩ William Treanor - hiệu trưởng Trường Luật của Đại học Georgetown - cho rằng nhiều năm qua, bảng xếp hạng US News đã sử dụng hệ thống tính điểm coi trọng một số tiêu chí khác biệt với ưu tiên của nhiều trường đại học hiện nay.

Theo ông, bảng xếp hạng không khuyến khích các trường dành nguồn lực để giúp sinh viên theo đuổi sự nghiệp vì lợi ích cộng đồng, ngoài ra cũng không ủng hộ trường hỗ trợ cho các bạn trẻ không có đủ tài lực theo học.

Tương tự, tiến sĩ John.F.Manning - hiệu trưởng Trường Luật của Đại học Harvard - cho rằng hiện trường không thể dung hòa các cam kết cho sinh viên với những tiêu chí đánh giá phía US News.

Việc chạy theo những tiêu chí này có thể làm ảnh hưởng đến các tôn chỉ đã được trường xây dựng nhiều năm qua.

Tiến sĩ Colin Diver - nguyên hiệu trưởng Trường Luật của Đại học Pennsylvania - cho biết những năm qua, dựa vào bộ tiêu chuẩn "khổng lồ" từ US News, nhiều trường đại học ở Mỹ sẵn sàng bỏ qua nhiều ưu tiên và nguyên tắc của mình để "thăng tiến" trên bảng xếp hạng, dù chỉ thêm một hoặc hai bậc.

Thậm chí, đã có một số vụ việc các trường đại học "thổi phồng", "làm đẹp" số liệu để ghi thêm điểm với US News, từ đó có xếp hạng tốt hơn.

Tiến sĩ Colin Diver cho rằng dù nhiều chuyên gia giáo dục tên tuổi thường khá "xem thường" các bảng xếp hạng nhưng việc các trường đại học chủ động rút lui khỏi các bảng xếp hạng này rất hiếm xảy ra.

"Các trường đại học đều sống với nỗi ám ảnh kinh hoàng là sẽ tuột hạng. Việc đơn phương rút khỏi các bảng xếp hạng này thường được xem như sự tự sát", tiến sĩ Colin Diver nói.

Tuy nhiên, tiến sĩ Colin Diver cho rằng tình hình lần này rất khác. "Chiến đấu" với US News là các đại học hàng đầu ở Mỹ. Khi đồng loạt thiếu vắng nhiều trường tinh hoa trong top đầu, giá trị của bảng xếp hạng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Vì vậy, phía US News cũng có dấu hiệu "xuống nước". Ông Eric J.Gertler - giám đốc điều hành của US News & World Report - cho rằng nhiệm vụ chính của bảng xếp hạng là giúp sinh viên đưa ra quyết định tốt nhất khi chọn lựa theo học.

Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận hiện có nhiều tiêu chí đánh giá của US News không phản ánh được toàn bộ chất lượng một trường, đặc biệt với những trường có những hướng đi riêng theo sứ mệnh của mình.