Không ít người dùng Android lâu năm, dù trung thành với hệ sinh thái của mình, vẫn giữ một chiếc iPad hoặc iPhone bên cạnh. Họ hài lòng với Material 3 Expressive, nhưng khi chứng kiến Apple giới thiệu ngôn ngữ thiết kế Liquid Glass mới và nhìn thấy cách nó thể hiện trên iPhone, cảm giác so sánh là điều khó tránh khỏi. Bởi dù thích hay không, tầm ảnh hưởng của Apple với toàn bộ ngành di động vẫn là điều không thể phủ nhận.
Không chỉ các hãng Android như Vivo hay Xiaomi nhanh chóng lấy cảm hứng từ Liquid Glass để tùy biến giao diện của riêng mình, mà ngày càng nhiều nhà phát triển ứng dụng cũng đang đưa phong cách này vào các phiên bản iOS mới. Điều đó khiến người dùng Android có phần hụt hẫng - dù Material 3 Expressive vẫn đang làm tốt vai trò của mình, dường như chẳng mấy ai quan tâm đến nó nữa.
Apple thiết kế, nhà phát triển làm theo
Hai ứng dụng nhắn tin lớn WhatsApp và Telegram đã sớm áp dụng các yếu tố của Liquid Glass vào bản cập nhật trên iOS. Telegram biến thanh menu phía dưới thành dải kính mờ trong suốt, hoạt động mượt mà với hiệu ứng chuyển đổi tinh tế giữa các biểu tượng, bất kể người dùng có đang chạy iOS 26 hay không. WhatsApp thậm chí còn đi xa hơn: giao diện của ứng dụng đã được làm mới gần như hoàn toàn cho một số người dùng - từ thanh tab, menu, biểu tượng cho đến cả bàn phím - tất cả đều mang diện mạo Liquid Glass đặc trưng.
Giao diện Telegram thay đổi theo Liquid Glass.
Một số ứng dụng khác như Insta360, AllTrails, Clue và Wanderlog tuy chưa áp dụng toàn bộ phong cách này, nhưng ít nhất cũng đã điều chỉnh biểu tượng để hòa hợp hơn với hệ thống biểu tượng trong suốt của iOS.
Về tổng thể, đây là tín hiệu tích cực cho những người yêu thích sự nhất quán trong thiết kế của Apple. Một giao diện liền mạch giữa các ứng dụng mang lại trải nghiệm thống nhất và dễ chịu hơn. Đặc điểm riêng của từng ứng dụng vẫn quan trọng, nhưng không ai muốn màn hình chính của mình trở nên lộn xộn với vài biểu tượng "lạc quẻ", hay phải trải nghiệm những cách bố trí, phông chữ và hiệu ứng khác biệt giữa các ứng dụng thường dùng. Điều đó chỉ khiến tổng thể trở nên rời rạc và khó chịu.
Ảnh hưởng của Apple lên toàn bộ ngành di động một lần nữa được thể hiện rõ ràng. Khi nhà Táo nói "Nhảy!", cả giới lập trình viên nhảy theo - không do dự, dù thiết kế mới có thể vẫn đang gây tranh cãi.
Dù Liquid Glass chỉ mới được công bố vào tháng 5 và phát hành đến người dùng vào giữa tháng 9, nhiều nhà phát triển đã nhanh chóng chạy theo, muốn trở thành người đầu tiên áp dụng hướng thiết kế mới của Apple. Ảnh hưởng đó mạnh đến mức Telegram thậm chí còn mang một vài chi tiết trong suốt đặc trưng của Liquid Glass sang bản beta trên Android – một minh chứng cho thấy sức lan tỏa của Apple lớn đến mức nào.
Vấn đề không nằm ở việc các nhà phát triển háo hức đưa Liquid Glass vào ứng dụng của họ, mà ở chỗ chính những người này lại chưa từng quan tâm đến việc cập nhật thiết kế theo phong cách Material You ra mắt từ năm 2021, chứ chưa nói đến Material 3 Expressive của năm 2025.
Google thiết kế, nhà phát triển ngó lơ
Trong khi Apple chỉ cần ra tín hiệu là cả ngành lập tức chuyển hướng, Google lại ở vào tình thế ngược lại: thiết kế ra, nhưng gần như bị các nhà phát triển phớt lờ. Những ứng dụng phổ biến như WhatsApp và Telegram - hai cái tên từng nhanh chóng học theo ngôn ngữ thiết kế Liquid Glass của Apple thậm chí chưa từng quan tâm đến việc cập nhật theo Material You, vốn đã được giới thiệu từ năm 2021. Cả hai vẫn trung thành với bảng màu nhận diện riêng (xanh lá của WhatsApp, xanh dương của Telegram), thay vì tận dụng tính năng đặc trưng của Material You là tự động đổi màu giao diện theo hình nền của người dùng.
Telegram (trái) và WhatsApp (phải) trông rất "lạc quẻ" trên Android.
Dĩ nhiên, việc giữ nguyên màu thương hiệu là điều dễ hiểu. Nhưng ngay cả khi bỏ qua yếu tố đó, không thể phủ nhận rằng phần lớn các biểu tượng và phong cách giao diện của những ứng dụng này vẫn mắc kẹt ở thời kỳ đầu của Material Design. Đặc biệt là Telegram với các nút chuyển đổi kiểu cũ, hình tròn lỗi thời, menu mang thiết kế cũ, và giao đính kèm tệp khó hiểu. WhatsApp ít ra cũng đã có nỗ lực cập nhật biểu tượng và nút bấm, nhưng bảng đính kèm của ứng dụng này vẫn là điểm trừ lớn.
Tình hình còn tệ hơn khi xét đến việc hỗ trợ biểu tượng đồng bộ theo chủ đề trên Android. Nhiều thương hiệu lớn vẫn chưa chịu cập nhật, dù họ đã nhanh chóng tuân theo các tiêu chuẩn đồ họa phân lớp mà Apple đặt ra cho giao diện tối. Có thể kể đến hàng loạt cái tên như Google Analytics, Bolt, Insta360, AllTrails, Clue, bộ ứng dụng DS của Synology, SwitchBot, và nhiều ứng dụng khác, tất cả đều đang tụt lại phía sau so với tiêu chuẩn thiết kế hiện đại mà chính Google đặt ra.
Các ứng dụng này có biểu tượng theo chủ đề trên iOS, nhưng lại không có trên Android.[Ảnh 4]
Tất cả những thay đổi mà Google hướng tới thực ra đã được khởi động từ năm 2021, với triết lý thiết kế Material You dành cho Android. Nghĩa là đã bốn năm trôi qua, một khoảng thời gian đủ dài để các nhà phát triển có thể thích ứng. Thế nhưng, vẫn còn không ít ứng dụng hoàn toàn phớt lờ. Vì vậy, chẳng có gì ngạc nhiên khi những nhà phát triển đó cũng chẳng mấy mặn mà với Material 3 Expressive ra mắt trong năm nay, dù ngôn ngữ thiết kế này mang tinh thần tươi sáng, sinh động và linh hoạt hơn bao giờ hết.
Phiên bản Material 3 Expressive chỉ vừa xuất hiện với nhóm người dùng thử Android 16 QPR1 Beta 1 vào tháng 5, rồi chính thức phổ biến vào đầu tháng 9, tức còn đi trước iOS 26 vài tuần. Nhưng nếu nhìn lại, Material You đã có lợi thế đi trước đến bốn năm, vậy mà vẫn chẳng khiến những ứng dụng lớn như Telegram mảy may quan tâm.
Google cũng muốn mang đến giao diện đồng nhất, nhưng các nhà phát triển không làm theo.
Chính điều đó khiến nhiều người dùng Android cảm thấy chán nản. Cảm giác rằng việc phát triển ứng dụng trên Android chỉ là phần phụ, rằng tính thống nhất trong trải nghiệm và thiết kế chẳng quan trọng bằng trên iPhone. Sau gần hai thập kỷ kể từ khi iOS và Android ra đời, người ta có quyền kỳ vọng rằng các công ty lớn sẽ có đội ngũ riêng cho từng nền tảng, tận dụng tối đa những API và tính năng mới nhất. Nhưng thực tế vẫn chưa như vậy.
Tất nhiên, có thể biện minh rằng việc duy trì một phong cách thiết kế thống nhất trên iOS dễ hơn, bởi Android tồn tại dưới nhiều biến thể giao diện khác nhau - đó vừa là nét hấp dẫn, vừa là thách thức lớn nhất của nền tảng này. Tuy nhiên, đến thời điểm này, việc đạt được một ngôn ngữ thiết kế "đậm chất Android", hoặc ít nhất là hài hòa với giao diện các ứng dụng của Google, lẽ ra đã phải khả thi, nhưng thay vào đó, chúng ta đang thấy giao diện giống Liquid Glass xuất hiện nhiều hơn ngay trên Android.
Tham khảo: AndroidAuthority, AndroidCentral
