Việt Nam đã đạt chuẩn nâng hạng, thị trường chỉ đang “tiêu hóa” thông tin
Trong tập 4 của chương trình Phở Side Chat, bà Wanming Du, Giám đốc Chính sách chỉ số FTSE, và ông Thomas Nguyễn, Giám đốc Thị trường nước ngoài SSI, đã dành phần lớn thời lượng để làm rõ những hiểu lầm liên quan đến quá trình nâng hạng của Việt Nam và các bước tiếp theo trong lộ trình triển khai.
Ông Thomas bắt đầu bằng nhận định rằng vẫn có một bộ phận nhà đầu tư cho rằng Việt Nam chưa thực sự được nâng hạng, do vẫn tồn tại giai đoạn chuyển tiếp trước khi chính thức đưa vào rổ chỉ số vào tháng 9/2026. Ông cho rằng những gì diễn ra sau khi nâng hạng chỉ là quá trình “tiêu hóa thông tin”, nhất là khi thị trường đã tăng mạnh trước đó và cần thời gian tái cân bằng.
Trả lời câu hỏi về mức độ “gần” của Việt Nam đối với chuẩn thị trường mới nổi, bà Wanming Du nhắc lại rằng 12 tháng trước FTSE ghi nhận Việt Nam đạt 7/9 tiêu chí; nhưng đến thời điểm công bố nâng hạng, Việt Nam đã hoàn tất cả 9 tiêu chí còn lại. Đây là điều kiện kỹ thuật quan trọng nhất để được công nhận là thị trường mới nổi thứ cấp (Secondary Emerging Market) trong hệ thống phân loại của FTSE.
Bà Du nhấn mạnh rằng về mặt kỹ thuật, Việt Nam đã hoàn toàn vượt chuẩn nâng hạng. Những băn khoăn phát sinh chủ yếu từ sự nhầm lẫn giữa “được nâng hạng” và “được thêm vào rổ chỉ số”, vốn là hai bước khác nhau trong quy trình vận hành của FTSE. Việc đưa vào rổ chỉ số vào tháng 9/2026 là giai đoạn triển khai, còn việc nâng hạng về mặt phân loại thị trường đã được xác nhận đầy đủ.
Ông Thomas cho rằng sự nhầm lẫn này khiến nhiều nhà đầu tư cảm giác thị trường chưa có “kết quả”. Tuy nhiên, theo cách ông mô tả, thị trường Việt Nam hiện chỉ đang điều chỉnh sau đà tăng mạnh trước đó và phản ánh hành vi thông thường của thị trường sau khi một thông tin lớn được hấp thụ.
Bà Wanming Du, Giám đốc Chính sách chỉ số FTSE trong buổi trò chuyện với ông Thomas Nguyễn,Giám đốc Thị trường nước ngoài Chứng khoán SSI. (Ảnh chụp màn hình).
12 tháng chuyển tiếp là thông lệ toàn cầu
Một câu hỏi quan trọng của nhà đầu tư là lý do vì sao FTSE cần một năm thông báo trước khi triển khai chính thức. Bà Wanming Du giải thích rằng đây là thông lệ được áp dụng cho tất cả thị trường chuyển từ cận biên (Frontier Market) sang mới nổi (Emerging Market), nhằm đảm bảo các quỹ theo dõi chỉ số có thời gian chuẩn bị.
Theo bà Du, quá trình này bao gồm nhiều khía cạnh. Thứ nhất, nhà đầu tư ở thị trường cận biên cần thời gian để rút dần vị thế và đóng các vị trí liên quan đến danh mục FM. Thứ hai, các quỹ EM phải thiết lập và điều chỉnh lại toàn bộ hệ thống giao dịch cho thị trường mới, bao gồm tài khoản giao dịch, mô hình vận hành, lưu ký và các quy trình nội bộ.
Một yếu tố kỹ thuật được nhắc đến trong chương trình là việc FTSE đang làm việc với các bên liên quan để duy trì mô hình nhà môi giới toàn cầu (Global Brokers).
Đây là cơ chế cho phép các quỹ mô phỏng chỉ số giao dịch Việt Nam thông qua mạng lưới môi giới quốc tế thay vì phải làm việc trực tiếp với môi giới nội địa ngay từ đầu. Bà Du cho biết đây là mô hình đã được áp dụng tại Indonesia, Đài Loan (Trung Quốc) và nhiều thị trường mới nổi, giúp việc triển khai diễn ra thuận lợi hơn.
Ở góc độ thực tế, bà Du cho biết giai đoạn một năm là cần thiết để đảm bảo thị trường vận hành trơn tru vào thời điểm chính thức triển khai. FTSE mong muốn tạo điều kiện để mọi nhà đầu tư đều có thể giao dịch theo đúng kỳ vọng, tránh tình trạng phải xử lý quá nhiều giấy tờ hoặc thay đổi quy trình trong thời gian ngắn.
Ông Thomas đồng quan điểm, cho rằng nhà đầu tư toàn cầu thường vận hành danh mục lớn, theo dõi hàng chục thị trường cùng lúc, nên họ sẽ ưu tiên những thị trường có quy trình đơn giản, rõ ràng và dễ thực thi. Việc chuẩn hóa quy trình giao dịch theo chuẩn Global Brokers giúp Việt Nam dễ tiếp cận hơn, thay vì buộc các quỹ phải thực hiện các yêu cầu riêng biệt.
Bà Du cũng đề cập tới bối cảnh Việt Nam đang được cộng đồng quốc tế chú ý nhiều hơn. Theo bà, ổn định chính trị, cải thiện hạ tầng, thanh khoản tăng mạnh, tăng trưởng GDP nổi bật và tác động tích cực từ dịch chuyển thương mại đều là những yếu tố giúp Việt Nam được xem là một “câu chuyện thị trường” hấp dẫn.
Tuy vậy, bà cũng thừa nhận phần lớn sự chú ý toàn cầu vẫn dồn vào Mỹ, Trung Quốc và châu Âu, vì vậy Việt Nam cần đẩy mạnh hơn nỗ lực truyền tải câu chuyện ra bên ngoài.
Ông Thomas Nguyễn, Giám đốc Thị trường nước ngoài SSI. (Ảnh chụp màn hình).
Dòng vốn EM có quy mô vượt trội, triển vọng rõ nét hơn vào tháng 3 và tháng 9/2026
Ở phần trao đổi về dòng vốn và kỳ vọng trong 12 tháng tới, cả hai chuyên gia đều dành nhiều thời gian nói về bản chất vận động của thị trường sau khi nâng hạng.
Ông Thomas cho rằng một thị trường khỏe mạnh thường phản ánh kỳ vọng tương lai từ sớm, vì vậy diễn biến đi ngang sau nâng hạng không phải tín hiệu tiêu cực mà chỉ là quá trình tự nhiên khi thị trường “tiêu hóa” các thông tin trước đó. Theo ông, thị trường đang vận hành đúng quy luật: sau một giai đoạn tăng mạnh, việc điều chỉnh hoặc tích lũy là cần thiết để tạo nền tảng cho chu kỳ tiếp theo.
Trong khi đó, bà Du mô tả nâng hạng là bước chuyển mang tính thế hệ. Bà nhấn mạnh quy mô dòng vốn theo dõi thị trường mới nổi (EM) lớn hơn rất nhiều so với thị trường cận biên (FM).
Ông Thomas dẫn các ước tính cho thấy dòng vốn EM có thể lớn gấp 15–20 lần FM. Điều này phản ánh một thay đổi chất thay vì chỉ là thay đổi lượng, khi Việt Nam bước vào một “hồ vốn” lớn hơn nhiều và có khả năng duy trì động lực đầu tư dài hạn.
Bức tranh triển khai trong 12 tháng tiếp theo cũng được mô tả rõ ràng. Theo đại diện FTSE, tháng 3/2026 sẽ là mốc kiểm tra tiến độ (interim checkpoint), trong đó FTSE xác nhận lại khả năng triển khai và đánh giá mức độ sẵn sàng của thị trường. Đến tháng 9/2026, Việt Nam sẽ được chính thức đưa vào rổ chỉ số trong kỳ rà soát theo chuẩn FTSE Global Benchmark.
Khoảng một tháng trước mốc tháng 9, FTSE sẽ công bố danh sách cổ phiếu Việt Nam được thêm vào rổ. Đây là thời điểm thị trường thường quan tâm mạnh hơn vì liên quan trực tiếp đến dòng vốn mô phỏng chỉ số. Bà Du cho biết danh sách này sẽ bám sát những báo cáo chỉ số dự kiến mà FTSE đã công bố trước đó, trừ khi thị trường có thay đổi lớn về thanh khoản hoặc vốn hóa.
Các chuyên gia cũng bàn đến việc thị trường Việt Nam có thể kỳ vọng nhiều hơn ở mặt sản phẩm khi nâng hạng. Bà Du cho biết FTSE không chỉ dừng lại ở nâng hạng, mà sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan quản lý và sở giao dịch để mở rộng khả năng tiếp cận, hoàn thiện hạ tầng và phát triển thêm các sản phẩm mới.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Thomas đề cập việc Việt Nam thời gian gần đây có những thương vụ IPO lớn trong ngành chứng khoán như TCBS, VPBankS và VPS, đồng thời kỳ vọng thị trường sẽ sớm xuất hiện thêm nhiều thương vụ từ các ngành mới.
Bà Du cho rằng thời điểm nâng hạng của Việt Nam diễn ra rất thuận lợi, nhất là khi năm 2025 đánh dấu nhiều cột mốc của thị trường: kỷ niệm 80 năm độc lập đất nước, 25 năm thị trường chứng khoán và sự cải thiện đồng thời của nhiều yếu tố nền tảng như thanh khoản, hạ tầng cũng niềm tin của nhà đầu tư.
