Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 31 phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2023, trong đó Chính phủ yêu cầu cần giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tăng khả năng tiếp cận vốn của người dân, DN, bảo đảm lãi suất hợp lý, hiệu quả và phù hợp với yêu cầu kiểm soát lạm phát. Trong khi đó, ngày 6/3, các ngân hàng thương mại (NHTM) đã đồng loạt giảm lãi suất huy động tiền đồng từ 0,2 - 0,6%/năm ở các kỳ hạn, trong khi thị trường chờ đợi ngân hàng giảm lãi vay xuống nhanh hơn.
Theo như thỏa thuận trước đó giữa các ngân hàng, kể từ ngày 6/3, các NHTM cổ phần sẽ giảm toàn bộ 0,5%/năm lãi suất huy động so với bảng lãi suất hiện hành. Riêng nhóm 4 NHTM Nhà nước giảm lãi suất vào khoảng 0,2% so với mức lãi suất hiện hành tính từ ngày 27/2. Các kỳ hạn giảm áp dụng ở 6 - 12 tháng. Đây là "làn sóng" giảm lãi suất huy động lần 2 của các ngân hàng. Trước đó, các ngân hàng đưa ra mức lãi suất huy động tối đa không quá 9,5%/năm. So với cuối năm 2022, lãi suất huy động tiết kiệm của các ngân hàng hiện nay giảm từ 1 - 2%/năm.
So với cuối năm 2022, lãi suất huy động tiết kiệm của các ngân hàng hiện nay giảm từ 1 - 2%/năm. Ảnh minh họa: VnEconomy.
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng giám đốc Ngân hàng Vietcombank đánh giá, việc hạ lãi suất lần này căn cứ vào nhiều yếu tố khách quan, như mặt bằng lãi suất trên thế giới khá cao và lạm phát hiện nay khá lớn, chưa hết nhịp tăng, do vậy so với năm ngoái có tăng thêm vài % vẫn thấp hơn nhiều so với thế giới.
“Thị trường lãi suất hiện là thị trường cạnh tranh, khách hàng có thể chịu được mức lãi suất đó và đảm bảo các ngân hàng hoạt động có hiệu quả. Vì vậy, trong nửa đầu năm mức lãi suất có thể vẫn ở mức cao, đến cuối năm khi tình hình thế giới dịu bớt, lãi suất có thể bắt đầu giảm xuống”, ông Tùng cho biết.
Theo báo cáo của các NHTM, trong tháng 2/2023, mặt bằng lãi suất đã ổn định và thực tế lãi suất trên thị trường đã có xu hướng giảm, đã có 22 NHTM giảm lãi suất cho vay bình quân. Mặt bằng lãi suất giảm dần và lãi huy động có xu hướng đi xuống thế nhưng lãi cho vay hiện nay giảm khá chậm. Lãi suất cho vay phát sinh mới đã giảm bình quân khoảng 0,4%/năm so với cuối năm 2022, duy trì từ 10 - 15%/năm tùy theo khoản vay. Đặc biệt, những khách hàng vừa tính lại lãi suất cho vay từ đầu năm 2023 thì gần như bị "treo" ở mức 15 - 16%/năm.
Ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng Á Châu ACB cho rằng, lãi suất huy động và cho vay sẽ có xu hướng giảm trong quý I hoặc quý II năm nay. “Theo nhận định chung, lãi suất bắt đầu giảm từ quý I và quý II có thể sẽ nhiều hơn, tuy nhiên vẫn có những yếu tố bên ngoài bất ngờ sẽ ảnh hưởng đến tỷ giá và lãi suất huy động. Tuy nhiên các ngân hàng vẫn có niềm tin trong thời gian tới lãi suất huy động sẽ giảm, dẫn tới lãi suất cho vay sẽ giảm”, ông Phát nhận định.
Chứng khoán Vndirect phân tích, kỳ vọng lãi suất huy động sẽ đạt đỉnh trong quý I và sau đó giảm dần kể từ quý II, dựa trên những dự báo Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) sẽ ngừng tăng lãi suất điều hành sau quý II, theo đó áp lực lên tỷ giá đồng Việt Nam có thể hạ nhiệt đáng kể trong nửa sau của năm 2023. NHNN tích cực hỗ trợ thanh khoản thị trường thông qua các kênh thị trường mở, mua dự trữ ngoại hối, nhu cầu tín dụng chậm lại trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế giảm tốc và thị trường bất động sản ảm đạm.
Ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng giám đốc, Công ty CP Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam nhận định, trong thời gian tới, áp lực từ FED tăng lãi suất không còn quá lớn, kể từ quý II trở đi có thể mặt bằng lãi suất sẽ giảm dần. Thanh khoản trong hệ thống được cải thiện, hoạt động kinh doanh chung của các DN trong nước cũng như thế giới được phục hồi và đó sẽ là thời điểm để tình hình lãi suất giảm.
Theo các chuyên gia, lãi suất huy động có thể giảm nhẹ trong năm nay. Tuy nhiên, kinh tế, tiết kiệm vẫn là kênh đầu tư hấp dẫn nhất, ít nhất là cho hết quý I/2023. Bởi lẽ, với mức tăng trưởng tổng sản phẩm nội địa (GDP) hơn 8%, chỉ số giá tiêu dùng cả nước (CPI) kiểm soát dưới 4% trong năm 2022, trong khi lãi suất huy động có ngân hàng lên tới trên 9%/năm, người gửi tiết kiệm vẫn có lãi thực dương.
Tiến sĩ Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính, Tiền tệ quốc gia đánh giá, với những diễn biến trong nước và thế giới như hiện nay, các DN cần bình tĩnh, yên tâm hơn vì theo dự báo sắp tới FED tăng lãi suất nhưng sẽ dịu dần.
Cũng nhiều ý kiến cho rằng, lãi suất khó có thể giảm mạnh khi NHNN khả năng cao sẽ phải giữ nguyên lãi suất điều hành do áp lực tỷ giá và lạm phát vẫn hiện hữu, tăng trưởng tín dụng được định hướng ở mức cao 14% đòi hỏi các ngân hàng sẽ phải cân đối nguồn vốn./.
