Loại gỗ có khả năng đổi màu theo môi trường tiếp xúc
Loại gỗ đặc biệt có khả năng đổi màu này có tên gọi là Purple Heart (tên khoa học: Peltogyne spp) hay còn gọi gỗ trái tim màu tím. Tại Việt Nam, loại gỗ này được gọi là gỗ cẩm tím, hương tím. Theo báo An ninh Thủ đô, đây là loại gỗ đặc trưng của vùng Trung và Nam Mỹ, thường được tìm thấy nhiều ở các khu rừng mưa nhiệt đới ở Brazil, Suriname và Guyana…
Điểm đặc biệt của gỗ Purple Heart là khi mới cắt có màu nâu xám hoặc tím nhạt, sau khi tiếp xúc với không khí sẽ lên màu tím đậm hơn. Nếu càng để lâu trong môi trường và tiếp xúc với ánh sáng thì gỗ sẽ trở thành màu nâu sẫm xen lẫn một chút màu tím.
Gỗ Purple Heart nổi tiếng về độ dày và khả năng chịu nước, chống mối mọt, ẩm mốc rất tốt. Nó được xếp vào một trong những loại gỗ có độ cứng và độ bền bậc nhất trên thế giới.
Cây gỗ cẩm tím thuộc họ cánh bướm, nó là một trong số 23 loài thực vật có hoa từ trung bình đến rất lớn. Hoa nhỏ màu lam nhạt, quả hình đậu dẹt, hạt hình thận dẹt màu đen nhạt.
Cây gỗ cẩm tím có đặc điểm là thân to, tán rộng, cao từ 20-25m. Đường kính thân gỗ có thể lên đến gần 1m, thân cây có vỏ xơ, có các vết nứt nẻ. Tuy nhiên, gỗ cẩm tím có tốc độ sinh trưởng khá chậm, phải mất khoảng hơn 20 năm mới có thể tạo ra giá trị kinh tế.
Gỗ cẩm tím có trọng lượng khá nặng và chắc chắn. Trọng lượng trung bình của gỗ cẩm tím thường từ 800 đến 1,000 kg/m3, tùy thuộc vào độ ẩm và loại gỗ cụ thể.
Cây gỗ cẩm tím thường được trồng ở vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới, với nhiệt độ trung bình từ 20-35 độ C và độ ẩm từ 70-85%. Nếu điều kiện đất và khí hậu phù hợp, cây gỗ cẩm tím có thể phát triển tốt và đạt được chất lượng gỗ tốt nhất.
Ở Việt Nam, gỗ cẩm tím được trồng nhiều ở khu vực Tây Nguyên và khu vực Đông Nam Bộ như Gia Lai, Đăk Lăk, Kon Tum, Tây Ninh, Lâm Đồng, Đồng Nai…
Một trong số những cách nhận biết gỗ cẩm tím là nhờ mùi hương của nó. Loại gỗ này có mùi thum thủm khá giống mùi của cây tre bị ngâm trong nước lâu ngày. Mùi hương này có thể xua đuổi được nhiều loại côn trùng gây hại cho cây.
Theo Tạp chí Môi trường & Cuộc sống, trong bảng phân loại gỗ tại Việt Nam, gỗ cẩm tím được xếp vào nhóm I – nhóm gỗ quý và phân loại gỗ được khai thác và sử dụng. Nhóm I bao gồm các loại gỗ có giá trị kinh tế cao, ngoài ra còn có độ bền cao, độ cứng lớn, độ co ngót nhỏ và không bị mối mọt tấn công và đặc biệt rất khan hiếm. Ở Việt Nam các dòng gỗ cẩm lai đều được cấm khai thác nên các sản phẩm làm từ loại gỗ này trên thị trường hiện nay chủ yếu có xuất xứ từ Lào, Campuchia và Nam Phi. Cẩm tím thuộc vào nhóm 1 nên có giá thành khá cao.
Vì giá thành của gỗ cẩm tím đắt đỏ nên nó thường bị giả mạo bởi các sản phẩm gỗ khác do vân gỗ và màu sắc của loại gỗ này gần giống với nhiều loại gỗ khác trên thị trường. Giá của gỗ cẩm tím khoảng 11,99 USD/Board Feet (khoảng 5000 USD/1m3), tương đương 121 triệu đồng/1m3.
