HSBC: Nâng hạng không chỉ là hình thức, mà còn ảnh hưởng đến phân bổ tài sản toàn cầu

Theo phân tích mới đây của ông Gary Harron, Giám đốc Khối Dịch vụ Chứng khoán HSBC Việt Nam, việc FTSE Russell chính thức công bố nâng hạng Việt Nam lên nhóm thị trường mới nổi thứ cấp cho thấy nền kinh tế Việt Nam đã vượt qua hoài nghi, khẳng định vị thế vượt trội trong nhóm thị trường cận biên và mới nổi.

Tốc độ tăng trưởng GDP quý III đạt 8,23%, mức cao nhất kể từ năm 2011 (ngoại trừ năm 2022, khi Việt Nam phục hồi sau đại dịch Covid-19).

FTSE Russell – đơn vị thuộc Tập đoàn Giao dịch Chứng khoán London – đã đưa Việt Nam vào danh sách chờ nâng hạng từ tháng 9/2018. Quyết định có hiệu lực từ tháng 9/2026, sau khi FTSE tiến hành rà soát giữa kỳ vào tháng 3/2026 để đánh giá tiến độ tạo điều kiện tham gia thị trường của các công ty môi giới quốc tế phục vụ mô phỏng chỉ số.

Nâng hạng phản ánh niềm tin toàn cầu và vị thế đi lên của Việt Nam

Theo HSBC, Việt Nam hiện chỉ còn cách nhóm thị trường đã phát triển hai bậc. Kết quả này là sự ghi nhận cho nỗ lực phối hợp giữa Chính phủ, các cơ quan quản lý và thành viên thị trường. Trong sáu tháng gần đây, tinh thần hợp tác giữa các bên được đẩy mạnh nhằm tháo gỡ những rào cản cuối cùng để Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng.

Song song với đó, Việt Nam cũng đã công bố kế hoạch hướng tới mục tiêu đạt phân hạng thị trường mới nổi theo tiêu chuẩn MSCI vào năm 2030.

HSBC cho rằng việc thay đổi phân hạng không chỉ mang tính hình thức, mà còn ảnh hưởng đến cách nhìn của giới phân tích, cũng như quyết định phân bổ tài sản của nhà đầu tư toàn cầu. Việc gỡ bỏ “mác” thị trường cận biên đồng nghĩa với sự khẳng định về năng lực, đồng thời giúp giảm sự phụ thuộc vào một số đối tác thương mại nhất định.

Cải cách đồng bộ, nâng chuẩn pháp lý và hạ tầng thị trường

Theo HSBC, vốn hóa thị trường và số lượng tài khoản giao dịch tại Việt Nam đã tăng hơn bảy lần trong một thập kỷ qua. Chỉ tính riêng năm nay, VN-Index đã tăng khoảng một phần ba, vượt mức đỉnh giai đoạn Covid.

HSBC là ngân hàng nước ngoài đầu tiên được cấp phép lưu ký tại Việt Nam và hiện đang cung cấp dịch vụ cho khoảng một nửa nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Những tổ chức này đã đồng hành cùng nhà hoạch định chính sách trong các nỗ lực cải thiện khả năng tiếp cận thị trường và công bố thông tin.

Các cơ quan chức năng Việt Nam thể hiện tinh thần cầu thị, lắng nghe góp ý và phản hồi nhanh chóng thông qua các kế hoạch cụ thể, như Thông tư 25 của Ngân hàng Nhà nước. Theo HSBC, sự phối hợp thống nhất giữa các bộ, ngành và tốc độ phản hồi nhanh giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào quyết tâm cải cách của Việt Nam.

Phát triển nền tảng vốn dài hạn và mở rộng nhà đầu tư tổ chức

HSBC cho rằng sự tham gia của các nhà đầu tư tổ chức dài hạn như quỹ hưu trí sẽ giúp thị trường Việt Nam ổn định hơn và nâng cao khả năng huy động vốn của doanh nghiệp.

Tháng 9 vừa qua, Bộ Tài chính đã công bố kế hoạch phát triển ngành quỹ đầu tư chứng khoán và tái cấu trúc nhà đầu tư, với các biện pháp như hoàn thiện hành lang pháp lý, đào tạo, phổ cập kiến thức và nâng cao năng lực giám sát để đảm bảo tính minh bạch của thị trường.

Dù hoạt động IPO thời gian gần đây có nhiều cải thiện, HSBC cho rằng thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn chưa phát huy hết vai trò là kênh huy động vốn của nền kinh tế.

Theo Ngân hàng Thế giới, thị trường vốn Việt Nam vẫn nhỏ so với quy mô nền kinh tế, khiến sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng còn lớn. Bộ phận Nghiên cứu Đầu tư Toàn cầu của HSBC cho biết quy mô tín dụng tư nhân tại Việt Nam hiện cao gấp hơn hai lần vốn hóa thị trường chứng khoán, khiến nền kinh tế nhạy cảm hơn với biến động lãi suất và lạm phát.

HSBC đánh giá tích cực việc Việt Nam ban hành quy định mới trong tháng 9 nhằm đơn giản hóa quy trình IPO và niêm yết, hướng tới cải thiện hiệu quả huy động vốn và tăng cường bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư.

Duy trì đà cải cách, hướng tới tiêu chuẩn quốc tế

Trong một năm qua, Việt Nam đã triển khai nhiều cải cách để đáp ứng tiêu chí nâng hạng, gồm gỡ bỏ yêu cầu ký quỹ, đơn giản hóa quy định gia nhập thị trường, nâng cấp hạ tầng giao dịch, bắt buộc công bố thông tin bằng tiếng Anh và thống nhất báo cáo song ngữ.

Sau kết quả đánh giá của FTSE, Việt Nam đang xây dựng đề xuất cải thiện khả năng tiếp cận của công ty môi giới quốc tế và phát triển cơ chế đối tác thanh toán trung tâm (CCP).

HSBC nhận định việc FTSE Russell công bố nâng hạng là một bước ngoặt quan trọng, nhưng không phải đích đến cuối cùng, bởi Việt Nam vẫn đang triển khai nhiều kế hoạch nhằm gia tăng số lượng doanh nghiệp niêm yết, hỗ trợ tổ chức trong nước và duy trì đà cải cách thị trường.

25 năm hình thành và giai đoạn phát triển mới của thị trường vốn Việt Nam

Theo HSBC, với nền tảng hình thành suốt 25 năm, thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới, được hỗ trợ bởi quyết tâm cải cách và niềm tin của nhà đầu tư toàn cầu. Mặc dù còn những biến động về thuế quan trong khu vực, Việt Nam vẫn thể hiện cam kết cải cách mạnh mẽ và bền bỉ.

Với sự đồng hành của các nhà đầu tư quốc tế, 25 năm tới sẽ là giai đoạn Việt Nam tiếp tục đạt được nhiều bước tiến mới, hướng tới thị trường vốn hiện đại, minh bạch và hội nhập sâu hơn với khu vực cũng như thế giới.