Ảnh minh họa
Trong ba năm qua, Ấn Độ đã tăng mạnh nhập khẩu dầu thô từ Nga với mức giá chiết khấu 5–30 USD/thùng, nhằm tận dụng cơ hội sau khi châu Âu áp đặt lệnh trừng phạt lên năng lượng Nga. Theo Moneylife, lợi ích từ nguồn dầu giá rẻ này chủ yếu rơi vào tay các tập đoàn dầu mỏ và ngân sách chính phủ.
Cụ thể, các doanh nghiệp tư nhân như Reliance Industries, Nayara Energy và các công ty nhà nước như Indian Oil, Bharat Petroleum thu về khoảng 65% tổng lợi nhuận từ dầu chiết khấu, phần còn lại 35% thuộc về chính phủ. Lợi nhuận của một số doanh nghiệp tăng tới 25 lần so với trước đây.
Giá bán lẻ xăng dầu tại Ấn Độ vẫn chịu gánh nặng thuế cao. Tại Delhi, thuế tiêu thụ đặc biệt của chính quyền trung ương đang ở mức 21,90 rupee/lít xăng và 17,80 rupee/lít dầu diesel, cộng thêm thuế bang lần lượt 15,40 rupee và 12,83 rupee. Tổng cộng, thuế chiếm hơn 40% giá bán lẻ. Việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt thêm 2 rupee vào tháng 4/2025 giúp chính quyền trung ương thu thêm khoảng 32.000 crore rupee, nhưng đồng thời hạn chế việc giảm giá nhiên liệu tới tay người tiêu dùng.
Các nhà máy lọc dầu tư nhân cũng hưởng lợi lớn từ nguồn cung Nga. Trong nửa đầu 2025, Reliance và Nayara chiếm 45% tổng lượng 23,1 triệu thùng dầu Nga nhập vào Ấn Độ, với biên lợi nhuận lọc dầu đạt 12,5–15,2 USD/thùng. Một phần sản phẩm sau lọc được xuất khẩu sang châu Âu, Mỹ, UAE và Singapore, đem lại doanh thu đáng kể.
Tỷ trọng dầu Nga trong nhập khẩu dầu thô của Ấn Độ tăng từ 0,2% năm 2021 lên 35,1% năm 2025, tương đương khoảng 1,67 triệu thùng/ngày, đáp ứng gần 37% nhu cầu trong nước. Các hợp đồng dài hạn, như thỏa thuận 10 năm của Reliance ký cuối 2024 để nhập 500.000 thùng/ngày, khiến việc chuyển hướng nguồn cung đột ngột trở nên khó khăn.
Động thái này vấp phải phản ứng từ Mỹ. Chính quyền Tổng thống Donald Trump mới đây áp thuế 50% với dầu nhập khẩu từ Nga của Ấn Độ, cáo buộc các nhà máy lọc dầu nước này tái xuất sản phẩm sang châu Âu và các khu vực khác. New Delhi phản đối, cho rằng các mức thuế là "bất công" và nhấn mạnh việc mua dầu Nga nhằm đảm bảo an ninh năng lượng cho 1,4 tỷ dân.
Sau động thái áp thuế từ Mỹ, khoảng 2 triệu thùng dầu của Nigeria dự kiến cập cảng Ấn Độ trong giai đoạn tháng 9 – 10/2025. Trong đó, Tập đoàn Dầu khí Ấn Độ (IOC) đã mua một triệu thùng dầu Agbami thông qua đấu thầu, với nhà cung cấp là Trafigura. Bharat Petroleum Corporation Limited (BPCL) – công ty lọc dầu nhà nước lớn thứ hai – cũng hoàn tất các giao dịch mua tại chỗ và đang thương lượng thêm đơn hàng giao tháng 9.
Song song với Nigeria, Ấn Độ còn tăng mua dầu từ nhiều nguồn khác, gồm 1 triệu thùng Girassol của Angola, một triệu thùng Mars của Mỹ, 3 triệu thùng Murban của Abu Dhabi và thêm hai triệu thùng từ Nigeria.
