Tháng 7, lá của cây ươi trong những cánh rừng phòng hộ dọc đường Trường Sơn Đông (tỉnh Quảng Ngãi) chuyển sang màu vàng. Đây là thời điểm trái ươi chín và bay theo gió đi khắp khu rừng.
Từ mờ sáng, người dân các xã Sơn Tây, Kon Plông rủ nhau vào những cánh rừng phòng hộ đầu nguồn Thạch Nham nhặt ươi. Sau một ngày lội rừng, một người có thể nhặt được 2-3kg ươi bán cho thương lái kiếm được hàng triệu đồng.

Cây ươi với lá màu vàng nằm xen kẽ trong những cánh rừng dọc đường Trường Sơn Đông (Ảnh: Quốc Triều).
Sau một ngày rong ruổi trong rừng, vợ chồng anh Đinh Văn Thơ (45 tuổi, trú tại xã Sơn Tây) nhặt được hơn 2kg ươi. Vợ anh lo việc nhặt ươi rụng xuống đất, còn anh dùng thang tre trèo lên các cây ươi để rung cho quả rụng.
“Ngày tối thì tôi thu được 2-3kg nhưng có ngày ít lắm. Có điều năm nay giá ươi được thương lái mua 500.000 đồng/kg, gấp đôi so với vụ trước. Mỗi ngày vợ chồng tôi cũng kiếm được hơn 1 triệu đồng”, anh Thơ nói.
Theo anh Thơ, cứ 4 năm cây ươi mới cho trái một lần. Trái ươi có cánh nên khi rụng sẽ xoay tròn và bay khắp rừng. Những người có sức khỏe sẽ trèo lên cây để rung cho những trái già rụng xuống đất.
“Chúng tôi chỉ trèo lên cây rung cho trái rụng chứ không chặt phá. Người dân giờ đã biết cách bảo vệ cây ươi để mùa sau còn thu hoạch”, anh Thơ chia sẻ.

Trái ươi có cánh, khi rụng sẽ xoay tròn và bay theo gió, phân tán khắp rừng (Ảnh: Quốc Triều).
Mùa ươi bắt đầu từ cuối tháng 6 đến tháng 8 hàng năm. Vào thời điểm này có hàng trăm người vào rừng nhặt ươi bán cho thương lái. Nhu cầu tiêu thụ ươi rất cao nên giá tăng đột biến.
Chị Nguyễn Thị Nga (trú tại xã Sơn Tây) cho biết cây ươi mọc nhiều nhất ở các cánh rừng phòng hộ thuộc xã Kon Plông. Cây ươi phải mất 20 năm sinh trưởng mới bắt đầu cho trái. Mỗi vụ ươi cách nhau đến 4 năm.
Theo chị Nga, thương lái đi dọc đường Trường Sơn Đông để mua ươi của người dân. Sản lượng ươi không nhiều trong khi nhu cầu tiêu thụ lớn nên giá tăng đột biến. Vụ trước giá ươi dao động 200.000-220.000 đồng/kg, vụ này giá tăng lên 500.000-550.000 đồng/kg.
"Hạt ươi sạch, rất tốt cho sức khỏe. Chỉ cần bỏ vài trái vào nước là ươi nở ra, sau đó thêm đường hoặc mật ong rồi uống. Trái ươi có tác dụng thanh nhiệt, giải độc nên nhiều người ưa thích", chị Nga chia sẻ.

Ươi đang được thương lái thu mua với giá 500.000-550.000 đồng/kg (Ảnh: Quốc Triều).
Mùa ươi, người dân ồ ạt vào rừng nhặt quả. Do đó, các đơn vị chức năng phải tăng cường lực lượng tuyên truyền, kiểm tra nhằm ngăn chặn tình trạng chặt phá ươi để hái quả.
Ông Phan Quốc Vũ, Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Thạch Nham, cho biết đơn vị tổ chức họp dân để tuyên truyền, cho người dân ký cam kết không chặt cành, đốn cây ươi để hái quả.
“Người dân rất ý thức trong việc bảo vệ rừng nói chung và cây ươi nói riêng. Điểm tích cực là người sống với rừng đã chung tay bảo vệ cây ươi để mùa sau tiếp tục thu hoạch”, ông Vũ nói.