Ưu đãi nửa vời
Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Phạm Văn Học, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam, Tổng Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương cho biết: Khó khăn lớn nhất với các bệnh viện tư đó là về đất đai. Đa số các nhà đầu tư phải bỏ tiền ra mua, sau đó nhà nước mới giao, càng về sau càng khó.
“Như bây giờ giá cao muốn mua cũng không được, thủ tục phức tạp. Mà muốn có bệnh viện thì đầu tiên phải có được đất”, ông Học cho hay.
 |
Đơn vị Thận nhân tạo, khoa Nội thận - Lọc máu, với nhiều máy móc tại Bệnh viện Đa khoa Thiện Hạnh ở Tây Nguyên. Nguồn: BVĐK Thiện Hạnh |
Cái khó thứ hai là thuế. Dịch vụ cung cấp như nhau nhưng viện công thì chính sách thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp được ưu ái hơn rất nhiều, còn bệnh viện tư nhân vẫn phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Nói thuế giá trị gia tăng không phải nộp thì cũng chưa hoàn toàn đúng.
Ví dụ như một năm mua 100 tỷ tiền thuốc, tiền vật tư thì toàn bộ thuốc từ đó bản chất đã phải nộp thuế giá trị gia tăng rồi. Nói ưu đãi nhưng thực ra là ưu đãi nửa vời! Điều đó khiến cho các nhà đầu tư thấy chưa đủ can đảm để bước chân vào.
Cũng theo ông Học, sau mấy chục năm, đến thời điểm này thống kê cũng chỉ có khoảng dưới 400 bệnh viện tư hoạt động trên cả nước trong đó chỉ có khoảng 1/3 là bệnh viện quy mô từ 200 giường trở lên, còn lại chủ yếu quy mô nhỏ và vừa, có những bệnh viện chỉ 10 giường, 20 giường.
Theo thống kê năm 2022 cả nước mới có 5,6% giường bệnh tư nhân. Và theo Nghị quyết Trung ương đến 2030 phấn đấu đạt 15% nhưng đến 2025 mà chỉ đạt dưới 10% thì mục tiêu đặt ra khó đạt được. Trong khi đó nhiều quốc gia gần Việt Nam như Trung Quốc bệnh viện tư nhân đã chiếm tỷ lệ 60%, Nhật Bản 80% tổng số giường bệnh...
 |
Ông Phạm Văn Học, Tổng Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương trao quà thăm hỏi bệnh nhân hoàn cảnh khó khăn |
Một cái khó của tư nhân hiện nay nữa là giá dịch vụ y tế còn quá thấp. Giá tại bệnh viện công quá thấp dẫn đến giá bệnh viện tư không thể cao được do người bệnh có sự so sánh. Cho dù làm dịch vụ chất lượng tốt, chi phí đầu vào cao nhưng khó mà tăng gấp 2-3 lần được, đành rằng trong quy định là bệnh viện tư nhân có quyền quyết định giá nhưng mà không phải thích bao nhiêu là được, nhất là khi chịu tác động mặt bằng giá của một địa phương cụ thể. Hệ lụy là chưa thu đúng, thu đủ thì không thể tiếp tục tái đầu tư và vì vậy không thể nâng cao được trình độ, đời sống y bác sĩ. Cho nên ở Việt Nam hiện nay đấy là những cái dìm chân nhau.
Ông Học xin nêu ví dụ cụ thể: Mổ một ca ruột thừa mà khống chế giá 3 triệu đồng là không phù hợp. Đầu tiên phải xét nghiệm, sinh hoá, chụp X quang tim phổi... nếu suôn sẻ xét nghiệm chụp không có gì đặc biệt thì coi như xong nhưng có những tình huống sau khi chụp lại nghi ngờ thì lại phải làm thêm các xét nghiệm.
“Một cái khó của tư nhân hiện nay nữa là giá dịch vụ y tế còn quá thấp. Giá tại bệnh viện công quá thấp dẫn đến giá bệnh viện tư không thể cao được. Cho dù làm rất tốt, chi phí đầu vào cao cũng khó mà tăng gấp 2-3 lần được. Tôi ví dụ 1 ca mổ ruột thừa với bao nhiêu phát sinh mà khống chế giá khoảng gần 3 triệu đồng thì làm sao nâng cao chất lượng được?”.
Ông Phạm Văn Học, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân VN, Tổng Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương
Sau đó vào nhà mổ thì cần một bác sĩ mổ chính, một bác sĩ mổ phụ, một bác sĩ gây mê, một tuýp dụng cụ, 1 điều dưỡng nhưng trước khi vào được cuộc mổ đó thì một tổ phải sát khuẩn, sau cuộc mổ lại sát khuẩn một lần nữa. Thế thì một ca mổ phải bao nhiêu người phục vụ mà bây giờ lại có giá 2,8 triệu thì làm sao mà phát triển, chất lượng được?
“Đầu tư phải có lãi mới sống được!”
Đại diện Bệnh viện Hùng Vương cho hay, chính sách với bệnh viện tư làm sao phải giúp cho hệ thống y tế tư nhân có lãi! “Khi bệnh viện đầu tư thật, kinh doanh thật thì phải có lãi vì không có lãi thì bệnh viện ấy sẽ chết, hoặc chất lượng sẽ không đảm bảo”, ông Phạm Văn Học phân tích.
Ông Học cho biết, hệ thống Bệnh viện Hùng Vương có tại hai tỉnh: Phú Thọ và Pleiku, tổng là 700 giường và có 4 phòng khám vệ tinh vận hành theo chuỗi. Tổng cán bộ nhân viên hiện nay là khoảng 1.600 y bác sĩ... đòi hỏi phải có lượng kinh phí vận hành rất lớn.
Bệnh viện Hùng Vương có số lượng bệnh nhân khám xếp thứ hai sau Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ (khám ngoại trú khoảng 300.000 bệnh nhân/1 năm). Ngoài ưu đãi về thuế và đất ban đầu thì không còn gì khác. “Bệnh viện tư không bao giờ có ngân sách, tài trợ hay trợ giá, tất cả đều tự cân đối”, đại diện Bệnh viện Hùng Vương chia sẻ.
Đại diện nhiều bệnh viện tư nhân cho biết, gần đây, kinh tế tư nhân tiếp tục được khẳng định vị trí. Tuy nhiên, từ chủ trương đến thực tiễn có rất nhiều việc cần làm. Cần phải giải quyết tổng thể, tạo ra sân chơi sòng phẳng. Ví dụ như hiện nay 90% người dân có bảo hiểm y tế nhưng ngay bảo hiểm y tế cũng không thanh toán đủ.
Để giải quyết được bài toán khó cho y tế nói chung và y tế tư nhân nói riêng thì phải cải thiện chính sách đầu tư, mạch lạc trong việc công và tư, mạch lạc trong việc an sinh xã hội và chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế.
Hiệp hội Bệnh viện tư nhân VN cho rằng, bên cạnh điều chỉnh cơ chế chính sách, bản thân các bệnh viện tư cần nâng cao đổi mới sáng tạo, năng lực quản trị, tìm mọi giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, hỗ trợ cho người bệnh.
“Tôi kiến nghị Bộ Y tế quy định các bệnh viện kể cả công hay tư thì cần làm việc cả thứ 7 chủ nhật. Người bệnh khỏi lúc nào thì ra viện lúc đấy, bớt tốn kém rất nhiều. Tại Bệnh viện Hùng Vương, thủ tục hành chính rút gọn thuận tiện cho người bệnh như việc thanh toán, làm hồ sơ bệnh án”, vị đại diện Hiệp hội cho hay.
Một chuyên gia khác cho biết, chính sách phát triển bệnh viện tư gặp nhiều khó khăn. Ví dụ như: Trong nhiều năm, Hà Nội không cho tăng giường khu vực 4 quận nội thành (Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa). Trong khi đó, bệnh viện phải theo nguyên tắc gần dân, người dân ốm đâu thì đến đó, không phải đi quá xa. Cho đến khi Luật Thủ đô ra đời cơ chế mới có phần tháo gỡ.
PGS.TS.BS Trần Quang Bính - Giám đốc chuyên môn, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM kiến nghị cần xóa rào cản phân biệt giữa hệ thống y tế công và tư vì dù là công hay tư thì cũng chung mục tiêu là chăm sóc sức khỏe người dân. Do đó, việc tư nhân có thể nhận được các nguồn đầu tư, hỗ trợ về nguồn vốn, ưu đãi vay, quỹ đất, các thủ tục hành chính… thì sẽ giúp các đơn vị y tế tư nhân có thể được tiếp thêm sức mạnh và vượt qua khó khăn.
Cũng theo PGS.TS.BS Trần Quang Bính, chính sách thanh toán Bảo hiểm thuận tiện cũng là yếu tố quan trọng để y tế tư nhân có được điều kiện chia sẻ gánh nặng áp lực về số lượng lớn bệnh nhân ở các cơ sở y tế công lập, cũng như hỗ trợ cho bệnh nhân khám chữa bệnh thuận tiện hơn.
Giống như nhiều đơn vị y tế tư nhân, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cũng đối mặt với nhiều khó khăn trong quá trình xây dựng, phát triển và hoạt động. Chủ yếu tập trung ở các nguồn lực đầu tư và phát triển của hoạt động khám chữa bệnh, trong đó bao gồm cả cơ chế chính sách, nguồn vốn đầu tư, cơ chế chính sách cho y tế tư nhân, hạn chế nguồn nhân lực cũng như các vấn đề còn phân biệt công tư trong kinh tế thị trường nói chung, ngành y tế nói riêng.
