Đề nghị người lao động được chốt sổ theo thời gian thực đóng
Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội và TPHCM vừa chuyển kiến nghị của cử tri lên Văn phòng Chính phủ, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội phản ánh tình trạng nhiều doanh nghiệp nợ, trốn đóng BHXH.
Cụ thể, cử tri Hà Nội kiến nghị Chính phủ chỉ đạo bộ, ngành kiểm tra, xử lý nghiêm các doanh nghiệp hiện vẫn nợ, trốn đóng BHXH cho người lao động, gây thiệt hại cho người lao động và ảnh hưởng đến quỹ bảo hiểm.
Trong khi đó, cử tri TPHCM phản ánh một số doanh nghiệp sau khi giải thể hoặc di dời địa điểm sản xuất, kinh doanh đã chấm dứt hợp đồng lao động nhưng chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp BHXH. Việc này dẫn đến người lao động không thể chốt sổ BHXH, gây ảnh hưởng đến quyền lợi hưu trí và các chế độ BHXH.
Do đó, cử tri TP.HCM kiến nghị BHXH Việt Nam nghiên cứu giải pháp tháo gỡ, cho phép người lao động được chốt sổ theo thời gian thực đóng. Đồng thời, tiếp tục truy thu khoản nợ BHXH từ doanh nghiệp nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người lao động, không để họ bị thiệt thòi do trách nhiệm chưa hoàn thành của doanh nghiệp.
Các kiến nghị trên được gửi đến Bộ Tài chính. Trước vướng mắc trong tổ chức thực hiện chính sách BHXH ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người lao động, Bộ Tài chính trả lời đã phối hợp với Bộ Nội vụ trình Chính phủ ban hành Nghị định 158/2025 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH.
Theo quy định, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng đủ số tiền BHXH bắt buộc đối với người lao động đủ điều kiện. Trường hợp người lao động thôi việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, doanh nghiệp phải hoàn thành nghĩa vụ đóng BHXH để kịp giải quyết chế độ.
Trường hợp người sử dụng lao động chưa đóng đủ, quyền lợi của người lao động sẽ được giải quyết trên thời gian đã đóng BHXH. Sau khi thu hồi số tiền phải đóng BHXH bắt buộc thì xác nhận bổ sung thời gian đóng BHXH và thực hiện điều chỉnh lại mức hưởng chế độ BHXH.
Trường hợp doanh nghiệp không còn khả năng đóng BHXH cho người lao động trước ngày 1/7/2024, chính sách cho phép xác nhận thời gian đóng để làm căn cứ giải quyết chế độ hưu trí, tử tuất đối với người lao động.
Như vậy, Bộ Tài chính khẳng định, việc xác nhận thời gian đóng BHXH cho người lao động được pháp luật quy định đầy đủ. Đồng thời, BHXH Việt Nam tiếp tục phối hợp với cơ quan chức năng có giải pháp truy thu số tiền BHXH chậm đóng từ doanh nghiệp để điều chỉnh chế độ theo đúng quy định.
Doanh nghiệp cố tình trốn BHXH sẽ kiến nghị khởi tố
Về tình trạng chậm, trốn đóng BHXH, Bộ Tài chính cho biết đã chỉ đạo BHXH Việt Nam triển khai nhiều giải pháp để hạn chế vi phạm, bảo đảm quyền lợi cho người lao động. Qua đó, tỷ lệ chậm đóng BHXH đã giảm từ 3,05% tổng số tiền phải thu năm 2021 xuống còn 2,59% năm 2024 và dự kiến còn 2,55% trong năm nay.
Để giải quyết tình trạng doanh nghiệp chậm, trốn đóng BHXH, Quốc hội đã thông qua Luật BHXH, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025; Chính phủ ban hành Nghị định 274 quy định chi tiết về chậm, trốn đóng BHXH, có hiệu lực từ ngày 30/11/2025. Trong đó, đã làm rõ các hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH và tăng cường chế tài xử lý các hành vi này nhằm bảo vệ tối đa quyền lợi của người lao động.
Bộ Tài chính đang hoàn thiện thông tư hướng dẫn quy trình kiểm tra BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, trong đó quy định kiểm tra từ xa khi phát hiện dấu hiệu chậm, trốn đóng BHXH. Giải pháp này nhằm hạn chế tình trạng chậm, trốn đóng BHXH kéo dài.
Cùng với đó, BHXH Việt Nam tăng cường đôn đốc doanh nghiệp đóng tiền BHXH cho người lao động theo quy định. Hàng tháng, cơ quan BHXH thống kê, rà soát gửi thông báo đến doanh nghiệp có số tiền chậm đóng.
Đồng thời, BHXH Việt Nam phối hợp với cơ quan Thuế, Nội vụ, Công an và UBND các cấp để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các doanh nghiệp trốn đóng, chậm đóng BHXH theo quy định.
“Đối với doanh nghiệp cố tình trốn đóng BHXH cho người lao động, BHXH Việt Nam sẽ chuyển hồ sơ, kiến nghị khởi tố theo quy định Bộ luật Hình sự, tạo sự răn đe đối với các doanh nghiệp chưa có ý thức chấp hành tốt pháp luật về BHXH”, Bộ Tài chính nhấn mạnh.
