Định giá, nâng hạng và bài toán chiến lược đầu tư những tháng cuối năm qua góc nhìn nhà phân tích

Để tìm lời giải cho những băn khoăn trên, người viết đã trao đổi với Tiến sĩ Hồ Sỹ Hoà – Giám đốc Nghiên cứu và tư vấn đầu tư, Chứng khoán DNSE và ông Nghiêm Sỹ Tiến – Chuyên viên phân tích cao cấp, Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV). Hai chuyên gia đã chia sẻ quan điểm về các yếu tố vĩ mô tác động, kịch bản chỉ số, động thái khối ngoại và chiến lược đầu tư trong những tháng cuối năm.

Theo ông, đâu là những yếu tố, sự kiện quan trọng sẽ chi phối thị trường chứng khoán trong giai đoạn này?

Ông Hồ Sỹ Hoà: Trong tháng 9 có ba thông tin đáng chú ý. Thứ nhất là quyết định của Fed về việc có hạ lãi suất hay không. Xác suất đang tương đối cao, theo nhiều định chế tài chính dự báo lên đến 90–100%. Nếu Fed hạ lãi suất, đây sẽ là tín hiệu tích cực cho thị trường tài chính quốc tế.

Thứ hai là thông tin về nâng hạng thị trường. Ngày 18/9, Uỷ ban Cố vấn của FTSE Russell sẽ đánh giá khả năng Việt Nam có được nâng hạng lên thị trường mới nổi hay không.

Thứ ba là dữ liệu kinh tế 9 tháng và quý III. Tôi kỳ vọng các thông tin này sẽ tác động tích cực đến thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ông Nghiêm Sỹ Tiến: Thị trường sẽ chịu tác động từ hai sự kiện vĩ mô then chốt. Thứ nhất là quyết định về lãi suất của Fed. Một động thái ôn hoà sẽ củng cố tâm lý tích cực, giảm áp lực lên tỷ giá và hỗ trợ dòng vốn toàn cầu.

Thứ hai, quan trọng hơn đối với Việt Nam, là các thông tin liên quan đến tiến trình nâng hạng từ FTSE Russell. Bất kỳ tín hiệu khả quan nào về khả năng được đưa vào danh sách theo dõi chính thức cũng sẽ là chất xúc tác mạnh, có khả năng định vị lại kỳ vọng và thu hút sự chú ý của dòng vốn ngoại.

Khi vàng và tỷ giá cùng đi lên nhưng chứng khoán cũng tăng, ông lý giải như thế nào? Chính sách tiền tệ nới lỏng sẽ hỗ trợ ra sao trong thời gian tới?

Ông Hồ Sỹ Hoà: Nguyên nhân vàng, tỷ giá và chứng khoán đều tăng giai đoạn vừa qua xuất phát từ việc chỉ số DXY đã giảm từ đỉnh trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Điều này ảnh hưởng đến xu hướng giá vàng thế giới và Việt Nam.

Chính phủ vừa qua cũng đã đưa ra chính sách không còn cho độc quyền vàng, có thể giúp hạ nhiệt giá vàng một phần, song vẫn chịu ảnh hưởng từ giá vàng thế giới.

Với chứng khoán, thời gian qua có sự phân hoá giữa các nhóm ngành. Dòng tiền chảy vào một số nhóm như ngân hàng, chứng khoán. Tôi cho rằng thời gian tới dòng tiền sẽ có sự luân chuyển giữa các nhóm đã tăng mạnh – định giá không còn hấp dẫn nữa – sang nhóm ngành khác còn tiềm năng tăng trong dài hạn và định giá còn hợp lý.

Về chính sách tiền tệ, có ba khía cạnh. Thứ nhất là tỷ giá, hiện đang cao, nhưng có thể Ngân hàng Nhà nước sẽ đưa ra các chính sách để bình ổn, qua đó làm hạ nhiệt. Nếu Fed hạ lãi suất thì cũng giảm bớt áp lực tỷ giá.

Thứ hai là tín dụng, tăng trưởng tín dụng từ đầu năm đã đạt 11,08% so với cuối 2024, là mức tích cực. Theo đó, phần tăng trưởng những tháng còn lại không nhiều, chỉ vài phần trăm, tuỳ theo mục tiêu cả năm là 15% hay 16%. Tỷ lệ dư nợ tín dụng trên GDP của Việt Nam đang ở mức cao, khoảng 130–140%.

Thứ ba là xu hướng lạm phát, 8 tháng đầu năm đang ở mức 3,2%, dưới mức 4,5% mà Chính phủ cho phép. Tuy nhiên, nếu nhìn vào lạm phát cơ bản, hiện đang ở mức hơn 3%, tôi đánh giá cả năm vẫn ở dưới mức cho phép. Nhưng lạm phát có thể có độ trễ về mặt chính sách, có thể thể hiện từ 2026, 2027, bởi một số yếu tố như mục tiêu tăng trưởng GDP cao (hai chữ số) từ năm sau.

Tổng quan, dư địa cho chính sách tiền tệ thời gian tới không còn nhiều. Dư địa sẽ thuộc về chính sách tài khoá, giải ngân đầu tư công.

Ông Nghiêm Sỹ Tiến: Hiện nay, dù vàng và tỷ giá có những biến động, kênh chứng khoán vẫn duy trì sức hấp dẫn nhờ yếu tố kỳ vọng lợi nhuận. Vàng và USD đóng vai trò là kênh trú ẩn, trong khi chứng khoán là kênh tăng trưởng.

Sức hấp dẫn này được củng cố bởi ba trụ cột: môi trường lãi suất thấp, câu chuyện nâng hạng đang ở giai đoạn then chốt, và kỳ vọng lợi nhuận doanh nghiệp phục hồi. Do đó, đối với nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro, chứng khoán vẫn là lựa chọn ưu tiên.

Chính sách tiền tệ nới lỏng, thể hiện qua việc duy trì lãi suất thấp và hỗ trợ thanh khoản, sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp giảm chi phí vốn, mở rộng sản xuất kinh doanh. Điều này vừa cải thiện lợi nhuận vừa nâng định giá cổ phiếu. Đồng thời, lãi suất thấp khuyến khích dịch chuyển vốn từ tiết kiệm sang chứng khoán.

Trong vài tháng tới, nếu Ngân hàng Nhà nước tiếp tục điều tiết linh hoạt để ổn định tỷ giá và kiểm soát lạm phát, thị trường sẽ có thêm dư địa tăng trưởng, đặc biệt ở các ngành nhạy cảm với lãi suất như bất động sản, xây dựng, tiêu dùng và ngân hàng.

VN-Index đã chạm mốc 1.700 điểm. Theo ông, dư địa tăng trưởng thời gian tới như thế nào?

Ông Hồ Sỹ Hoà: Dư địa tăng trưởng của thị trường thời gian tới phụ thuộc vào việc dòng tiền luân chuyển giữa các nhóm ngành. Gần đây, thị trường xuất hiện những phiên điều chỉnh nhẹ, khoảng 30–40 điểm. Sắp tới, sẽ có nhiều kịch bản.

Về câu chuyện nâng hạng, giữa tháng 9, phía FTSE Russell sẽ thảo luận và công bố kết quả vào đầu tháng 10. Sau cuộc họp này, chúng ta sẽ có kết quả sơ bộ. Nếu được nâng hạng, đây chắc chắn là thông tin tích cực, thị trường nhiều khả năng bùng nổ. Theo FTSE đánh giá, Việt Nam có thể đón dòng vốn ngoại 4–5 tỷ USD.

Nếu Fed hạ lãi suất, với xác suất đang ở mức cao 90–100%, sẽ tạo hiệu ứng tích cực trong ngắn hạn cho thị trường chứng khoán thế giới cũng như Việt Nam.

Trong trường hợp cả hai câu chuyện trên không diễn ra như kỳ vọng, thị trường có thể điều chỉnh về các vùng thấp hơn, khoảng 1.500–1.578 điểm để cân bằng trở lại. Tuy nhiên, GDP quý III và 9 tháng đầu năm sẽ hứa hẹn nhiều thông tin tích cực cho thị trường.

Ông Nghiêm Sỹ Tiến: Việc VN-Index tiệm cận ngưỡng 1.700 điểm cho thấy quán tính tăng vẫn còn, nhưng dư địa trong ngắn hạn sẽ đối mặt với nhiều thử thách. Tôi nghiêng về hai kịch bản chính.

Kịch bản thứ nhất là thị trường cần một nhịp điều chỉnh hoặc đi ngang tích luỹ dưới ngưỡng cản này để hấp thụ lượng cung chốt lời, củng cố mặt bằng giá mới trước khi có thể bứt phá xa hơn.

Kịch bản thứ hai, lạc quan hơn, là chỉ số sẽ vượt qua 1.700 điểm nhờ các thông tin hỗ trợ đủ mạnh, khi đó mục tiêu tiếp theo có thể hướng đến vùng 1.750–1.800 điểm.

Khối ngoại đã bán ròng hơn 42.000 tỷ đồng trong tháng 8. Theo ông, động thái này nên được nhìn nhận như thế nào?

Ông Hồ Sỹ Hoà: Một số quỹ có hiệu suất đầu tư khá tốt đã chủ động tái cơ cấu, chốt lời. Do đó, việc bán ròng không phải vấn đề gì mới. Họ đã bán ròng suốt 2 năm qua. Xu hướng bán ròng không phải dài hạn. Trong những phiên gần đây, họ đã mua ròng trở lại ở nhóm cảng biển, hay thép.

Ông Nghiêm Sỹ Tiến: Việc khối ngoại bán ròng hơn 42.000 tỷ đồng trong tháng 8 phản ánh áp lực từ biến động tỷ giá và tái cơ cấu danh mục toàn cầu, hơn là do yếu tố nội tại doanh nghiệp.

Dù vậy, định giá P/E của VN-Index vẫn ở mức hấp dẫn so với khu vực, đặc biệt khi triển vọng tăng trưởng lợi nhuận 2025–2026 được duy trì. Lực cầu nội địa mạnh đang bù đắp phần nào áp lực bán từ khối ngoại. Nếu tiến trình nâng hạng thành công, dòng vốn ngoại có thể quay lại nhanh chóng, đặc biệt từ các ETF và quỹ chủ động.

Ở thời điểm hiện tại, nhà đầu tư nên ưu tiên chiến lược nào: mua, giữ hay chốt lời? Làm thế nào để lựa chọn cổ phiếu và duy trì tâm lý giao dịch ổn định?

Ông Hồ Sỹ Hoà: Chiến lược sẽ phụ thuộc vào khẩu vị nhà đầu tư. Nếu ưa thích ngắn hạn, có thể xem xét chốt lời một phần. Nếu ở góc nhìn xa hơn, nhà đầu tư dài hạn đã có lời đáng kể thì có thể chốt lời rồi chuyển sang tìm kiếm cơ hội ở các nhóm ngành khác.

Giai đoạn sắp tới, dư địa chính sách tiền tệ không còn nhiều thì những nhóm ngành liên quan đến chính sách tài khoá như ngân hàng, đầu tư công sẽ được hưởng lợi. Một số nhóm như chứng khoán khi thị trường bùng nổ thời gian qua thì đều sẽ có kết quả kinh doanh quý III tích cực.

Trường hợp muốn mua mới vào cổ phiếu đang ở nền giá cao, nhà đầu tư cần cân nhắc đến yếu tố định giá hay tiềm năng tăng giá của nhóm ngành mà mình muốn đầu tư trong giai đoạn sắp tới. Đối với nhóm cổ phiếu đang rơi vào tình trạng lỗ, nếu đến điểm cắt lỗ đã đặt ra, nhà đầu tư nên tuân thủ kỷ luật.

Tổng quan, khi dòng tiền vẫn chưa rời khỏi thị trường, dòng tiền sẽ luân chuyển qua các nhóm ngành. Nhà đầu tư có thể canh các nhịp hồi phục để cơ cấu danh mục cho phù hợp.

Ông Nghiêm Sỹ Tiến: Đây là giai đoạn đòi hỏi một chiến lược linh hoạt và có tính chọn lọc cao. Nhà đầu tư nên ưu tiên nắm giữ các vị thế cốt lõi, có nền tảng tốt và còn dư địa tăng trưởng. Việc chốt lời từng phần ở những cổ phiếu đã tăng nóng và đạt mục tiêu là cần thiết để quản trị rủi ro.

Việc mua thêm chỉ nên được thực hiện một cách có chọn lọc trong các nhịp điều chỉnh, tập trung vào các cổ phiếu đầu ngành. Về nhóm ngành tiềm năng, tôi đánh giá cao nhóm chứng khoán (hưởng lợi trực tiếp từ thanh khoản và câu chuyện nâng hạng), đầu tư công (vật liệu xây dựng, hạ tầng) và bán lẻ (kỳ vọng vào sự phục hồi sức mua).

Để cân bằng giữa cơ hội và rủi ro, nhà đầu tư nên tập trung vào hai yếu tố chính khi lựa chọn cổ phiếu.

Thứ nhất là chất lượng tăng trưởng, tức là sự tăng trưởng phải đến từ hoạt động kinh doanh cốt lõi, bền vững và có khả năng duy trì. Thứ hai là biên độ an toàn về định giá, tránh mua đuổi những cổ phiếu đã có P/E quá cao so với tốc độ tăng trưởng và trung bình ngành.

Về tâm lý, ngắn hạn, hãy tuân thủ kỷ luật một cách tuyệt đối: xác định rõ điểm mua, điểm bán và ngưỡng cắt lỗ trước khi vào lệnh, tránh bị cuốn theo biến động hàng ngày. Dài hạn, hãy tin vào giá trị nội tại của doanh nghiệp bạn đầu tư.

Hãy xem mình là một cổ đông, tập trung vào triển vọng kinh doanh thay vì những con số nhảy múa trên bảng điện. Việc rà soát danh mục định kỳ là cần thiết, nhưng đừng để nỗi sợ hãi hay lòng tham nhất thời phá vỡ kế hoạch dài hạn.

Xin cám ơn chuyên gia đã trả lời phỏng vấn!