Ảnh minh hoạ
Trong bối cảnh phần lớn các nước phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt và giảm mua dầu từ Nga, Ấn Độ đã tận dụng cơ hội để tăng mạnh nhập khẩu dầu thô từ quốc gia này. Phân tích của tờ The Indian Express, dựa trên dữ liệu thương mại của chính phủ Ấn Độ, cho thấy các nhà máy lọc dầu nước này đã tiết kiệm được ít nhất 12,6 tỷ USD trong giai đoạn hơn ba năm qua nhờ giá dầu từ Nga thấp hơn so với các nguồn cung khác.
Dù mức chiết khấu đối với dầu Nga đã thu hẹp đáng kể trong năm tài chính 2024-2025, lợi ích kinh tế từ việc mua dầu giá rẻ vẫn hiện hữu. Hơn nữa, giới phân tích cho rằng khoản tiết kiệm thực tế của Ấn Độ còn có thể lớn hơn nhiều nếu tính đến yếu tố gián tiếp: nguồn cung dầu từ Nga góp phần kiểm soát giá dầu thế giới. Nếu New Delhi không tăng cường mua dầu Nga, giá dầu thô toàn cầu có thể đã leo thang mạnh hơn, khiến chi phí nhập khẩu của Ấn Độ tăng cao do quốc gia này phụ thuộc lớn vào dầu mỏ nhập khẩu.
Chính sách nhập khẩu dầu Nga của Ấn Độ đã trở thành mối lo ngại trong quan hệ với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Với vai trò là nước mua dầu lớn thứ hai của Nga – chỉ sau Trung Quốc, Ấn Độ trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng dầu toàn cầu của Moscow.
Đầu tháng 8/2025, chính quyền Trump công bố áp thuế bổ sung 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ, được cho là nhằm trừng phạt việc New Delhi tiếp tục mua dầu từ Nga. Mức thuế này áp dụng trên diện rộng, tác động đến phần lớn kim ngạch xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ – đạt khoảng 87 tỷ USD trong năm tài chính 2024-2025.
Đáng chú ý, Mỹ chưa đưa ra biện pháp tương tự đối với Trung Quốc – quốc gia hiện là khách hàng mua dầu lớn nhất của Nga.
Dù việc mua dầu từ Nga mang lại lợi ích rõ ràng cho các nhà máy lọc dầu lớn, nhưng trong nước, chính phủ Ấn Độ cũng đối mặt với bài toán đánh đổi. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ – vốn chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thuế quan cao của Mỹ – có thể chịu thiệt so với lợi ích tương đối của các doanh nghiệp lọc dầu quy mô lớn.
Tuy nhiên, lập trường của New Delhi vẫn kiên định. Ấn Độ không muốn thỏa hiệp với quyền tự chủ chiến lược của mình, đặc biệt trong mối quan hệ với Nga – một đối tác lâu đời và quan trọng về an ninh và quốc phòng. Giới phân tích cho rằng cách tiếp cận cứng rắn và công khai của chính quyền Trump có thể khiến việc cắt giảm nhập khẩu dầu từ Nga trở nên khó khăn hơn về mặt chính trị, ngay cả khi New Delhi cân nhắc làm điều đó.
