Đặc khu Phú Quý: Từ hậu cứ Trường Sa đến khát vọng làm

Đặc khu Phú Quý: Từ hậu cứ Trường Sa đến khát vọng làm giàu giữa trùng khơi

Giữa Biển Đông, đặc khu Phú Quý (tỉnh Lâm Đồng) không chỉ là 'hậu cứ' bảo vệ Trường Sa, mà còn mang khát vọng trở thành trung tâm kinh tế biển xanh, nơi ngư dân bền bỉ vươn khơi, giữ chủ quyền và kiến tạo vươn mình.

Nằm cách đất liền Phan Thiết (tỉnh Lâm Đồng) 56 hải lý, đặc khu Phú Quý có diện tích tự nhiên 18,02 km², được ví như "viên ngọc xanh" của vùng biển Lâm Đồng. Giữa tuyến hàng hải quốc tế sôi động, Phú Quý giữ vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng, vừa là "tiền đồn" quốc phòng, vừa là "hậu cứ" hậu cần cho quần đảo Trường Sa.

Vị thế ấy khiến hòn đảo không chỉ được nhắc đến bằng vẻ đẹp hoang sơ, mà còn bằng sứ mệnh thiêng liêng, bảo vệ chủ quyền, gắn kết phát triển kinh tế - xã hội để vươn mình trên biển.

Đặc khu Phú Quý: Từ hậu cứ Trường Sa đến khát vọng làm giàu giữa trùng khơi - Ảnh 1. — Ngôi chùa cổ Linh Quang trên đảo Phú Quý nhìn từ biển vào

Thiên nhiên ban tặng vị thế "có một không hai"

Theo Chủ tịch UBND đặc khu Phú Quý Lê Hồng Lợi, thiên nhiên đã ban tặng cho hòn đảo này những lợi thế hiếm có. Đó là nguồn lợi thủy sản phong phú, vùng biển rộng và ngư trường dồi dào, sản lượng khai thác ổn định từ 30.000 đến 35.000 tấn hải sản mỗi năm.

"Sản lượng khai thác của ngư dân hiện nay duy trì ở mức ổn định, nhờ tổ chức lại sản xuất, quản lý chặt chẽ việc khai thác gắn với bảo vệ nguồn lợi. Toàn đảo hiện có hơn 1.700 tàu thuyền được trang bị thiết bị giám sát hành trình, không còn tình trạng vi phạm IUU", ông Lợi cho biết.

Đặc khu Phú Quý: Từ hậu cứ Trường Sa đến khát vọng làm giàu giữa trùng khơi - Ảnh 2. — Tàu thuyền trên đảo Phú Quý

Cũng theo ông Lợi, Phú Quý được xem là nơi có nguồn hải sản đa dạng, phong phú của vùng biển Nam Trung bộ. Các loài hải sản quý hiếm, có giá trị ở đảo Phú Quý như cá ngừ đại dương, mực, tôm hùm, cua huỳnh đế, cua mặt trăng, ốc hương...

Ngư dân trên đảo không chỉ mưu sinh trên biển, mà còn mang trong mình niềm tự hào về vai trò người giữ biển, đảo của Tổ quốc.

Đặc khu Phú Quý còn được đánh giá là vùng có tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió và điện mặt trời. Hiện nay trên đảo có 3 trụ điện gió với 6MW, cho công suất 25,4 triệu kWh/năm và nhà máy điện mặt trời 10 MW.

Đặc khu Phú Quý: Từ hậu cứ Trường Sa đến khát vọng làm giàu giữa trùng khơi - Ảnh 3. — Phát triển điện gió trên đảo Phú Quý

Không chỉ có tiềm lực năng lượng, trên đảo hiện có tiềm năng lớn để phát triển du lịch với các cảnh quan thiên nhiên "kỳ quan" đó là núi Cao Cát (núi Cấm), ngọn hải đăng cổ, ngôi chùa cổ trên 300 năm, hòn Tranh và các đảo nhỏ bao quanh với hệ sinh thái san hô đa dạng bên cạnh các bãi cát; phù hợp để phát triển du lịch mạo hiểm, trải nghiệm văn hóa ngư dân trên đảo.

Chủ tịch đặc khu Phú Quý Lê Hồng Lợi còn cho rằng, cuộc sống bà con trên đảo khấm khá hơn trước đây vì không chỉ có thu nhập từ làm nghề biển, mà còn phát triển dịch vụ và kinh doanh du lịch.

Đặc khu Phú Quý: Từ hậu cứ Trường Sa đến khát vọng làm giàu giữa trùng khơi - Ảnh 4. — Khách du lịch khám phá địa hình đồi núi sát biển trên đảo Phú Quý

Những hạn chế yếu kém về hạ tầng

Chủ tịch UBND đặc khu Phú Quý thừa nhận, dù có nhiều lợi thế, nhưng hạ tầng trên đảo chưa đồng bộ, nhất là hệ thống giao thông, mạng internet. Đặc biệt, mối quan ngại nhất hiện nay trên đảo là nguồn nước ngọt khan hiếm dần, tình trạng bê tông hóa làm cho mạch nước ngầm cạn kiệt. Tình trạng xói lở bờ biển, rác thải sinh hoạt chưa được giải quyết tốt.

Đảng bộ đặc khu Phú Quý xác định sáu nhóm giải pháp trọng tâm để phát triển toàn diện đảo, kết hợp hài hòa giữa kinh tế, xã hội và quốc phòng - an ninh biển đảo.

Đặc khu Phú Quý: Từ hậu cứ Trường Sa đến khát vọng làm giàu giữa trùng khơi - Ảnh 5. — Đền thờ công chúa Bàn Tranh, vị trí gần núi Cao Cát trên đảo Phú Quý, tỉnh Lâm Đồng

Ông Đỗ Thái Dương, Bí thư đặc khu Phú Quý, cho biết: "Chúng tôi đặt mục tiêu phát triển Phú Quý thành trung tâm hậu cần nghề cá, năng lượng tái tạo và là điểm du lịch xanh của vùng Nam Trung bộ, phấn đấu đạt chuẩn đô thị loại V vào năm 2030".

Theo ông Dương, để đạt được mục tiêu trên, giải pháp thứ nhất là phát triển kinh tế xanh và bền vững.

Phú Quý sẽ tổ chức lại khai thác hải sản gắn với bảo tồn hệ sinh thái, duy trì sản lượng ổn định, đồng thời đầu tư vào chế biến (hiện nay trên đảo không có nhà máy chế biến nào); nâng cao giá trị gia tăng để xây dựng thương hiệu hải sản Phú Quý. Du lịch biển đảo sẽ được phát triển theo hướng xanh, sạch, gắn với văn hóa ngư dân và thể thao biển.

Đặc khu Phú Quý: Từ hậu cứ Trường Sa đến khát vọng làm giàu giữa trùng khơi - Ảnh 6. — Đảng bộ đặc khu Phú Quý muốn hòn đảo này thành trung tâm hậu cần nghề cá, năng lượng tái tạo và là điểm du lịch xanh của tỉnh Lâm Đồng

Giải pháp thứ hai, đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, trong đó ưu tiên nâng cấp cảng biển, khu neo đậu tránh trú bão, trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá, tàu cao tốc tuyến Phan Thiết và các công trình du lịch. Bảo đảm an sinh xã hội, nâng cấp hệ thống y tế, giáo dục, triển khai chương trình giảm nghèo bền vững. Mặt khác, kết hợp phát triển kinh tế với quốc phòng - an ninh, hỗ trợ ngư dân trang bị tàu lớn, thiết bị đánh bắt, phát huy lực lượng dân quân tự vệ biển, đảm bảo mỗi chuyến vươn khơi vừa là hành trình mưu sinh, vừa là "đường tuần tra mềm" trên biển.

Củng cố vai trò hậu cứ cho Trường Sa, đa dạng hóa ngành nghề biển, phát triển kinh tế số, đổi mới công nghệ chế biến, nâng cao năng lực hậu cần nghề cá, khẳng định đặc khu Phú Quý là trụ cột kinh tế - quốc phòng trên vùng biển tỉnh Lâm Đồng và Nam Trung bộ trong thời gian tới.

Ông Đỗ Thái Dương, Bí thư đặc khu Phú Quý