Không chỉ các cơ quan chính phủ và doanh nghiệp trong nước triển khai hạ tầng mạng lưới, mà Việt Nam còn đang xây dựng các sàn giao dịch tiền mã hóa "cây nhà lá vườn". Trong số đó có những sàn được hậu thuẫn bởi các ngân hàng lớn như Ngân hàng MB và Techcombank.
Những động thái này nhằm chiếm lĩnh thị trường vốn đã bị các "ông lớn" toàn cầu thống trị từ lâu.
Động lực này càng được thúc đẩy vào tháng 6, khi Thủ tướng Phạm Minh Chính xác định blockchain là một trong 11 công nghệ chiến lược của Việt Nam, đồng thời nhấn mạnh vai trò của nó trong các lĩnh vực như tiền mã hóa, hạ tầng số và truy xuất nguồn gốc. Cũng trong tháng đó, Quốc hội đã thông qua một luật mới, chính thức công nhận tài sản số.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính (giữa) tại lễ khánh thành Trung tâm Dữ liệu Quốc gia số 1. Ảnh: Hiệp hội Dữ liệu quốc gia Việt Nam.
Các sáng kiến lớn đã được triển khai. Một trong số đó là NDAChain, một blockchain nền tảng (Layer 1) hoạt động song song với Trung tâm Dữ liệu Quốc gia. Một sáng kiến khác là Mạng lưới Dịch vụ Blockchain Đa chuỗi Việt Nam (VBSN), do công ty 1Matrix phát triển và lấy cảm hứng từ các mô hình của Trung Quốc và Liên minh châu Âu.
Trong khi đó, các sàn giao dịch tiền mã hóa mới do Việt Nam vận hành cũng đang dần hình thành. Đáng chú ý là sự hợp tác giữa ngân hàng MB và công ty Dunamu của Hàn Quốc, đơn vị vận hành Upbit – sàn giao dịch tiền mã hóa tập trung lớn thứ ba thế giới.
Bằng cách xây dựng một hạ tầng blockchain nhanh, an toàn và tuân thủ quy định, Việt Nam đang định vị mình không chỉ là quốc gia hàng đầu về việc chấp nhận tiền mã hóa, mà còn là một nhà đổi mới về công nghệ nền tảng.
NDAChain – "Tấm khiên" bảo vệ dữ liệu quốc gia
Trung tâm Dữ liệu Quốc gia Việt Nam, khánh thành cơ sở đầu tiên vào ngày 18/8, là kho lưu trữ dữ liệu tập trung, tích hợp thông tin của 100 triệu công dân cùng hàng nghìn cơ quan chính phủ và tổ chức.
Tuy nhiên, theo người phát ngôn của NDAChain, mô hình kho dữ liệu tập trung truyền thống đang đối mặt với nhiều thách thức: các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng tăng, những nút thắt về khả năng mở rộng, và khả năng tương thích quốc tế còn hạn chế.
NDAChain, do Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia Việt Nam (NDA) phát triển, được thiết kế như một mạng lưới blockchain phi tập trung và được cấp phép (permissioned blockchain), hoạt động song hành cùng Trung tâm Dữ liệu Quốc gia.
Nó đóng vai trò như một lớp bảo vệ, giúp xác thực và kiểm chứng dữ liệu của công dân và khu vực tư nhân trước khi dữ liệu được đưa vào Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, qua đó giảm tải cho hệ thống và nâng cao an ninh tổng thể.
Theo sách trắng của dự án, NDAChain được xây dựng trên một phiên bản tùy chỉnh của Hyperledger Fabric, một nền tảng blockchain cấp doanh nghiệp uy tín toàn cầu.
Không giống các blockchain công khai như Bitcoin và Ethereum, các công ty và tổ chức muốn tham gia NDAChain đều được sàng lọc và giám sát chặt chẽ.
Họ phải được cấp phép để tham gia mạng lưới với tư cách là nút xác thực (validator nodes) – có nhiệm vụ xác thực giao dịch và tham gia đồng thuận, hoặc là nút đầy đủ (full nodes) – lưu trữ toàn bộ bản sao của sổ cái blockchain để duy trì an ninh và tính phi tập trung cho mạng lưới.
Trong giai đoạn đầu, 49 nút xác thực của NDAChain được vận hành bởi các cơ quan chính phủ lớn và các doanh nghiệp hàng đầu trong nước, bao gồm Masan, VNVC, nhà phát triển bất Sun Group, Sovico và VNG. Trong tương lai, con số này có thể tăng lên hàng trăm, thậm chí hàng nghìn nút.
"Chúng tôi ưu tiên tính bảo mật và khả năng mở rộng hơn là tính phi tập trung cho blockchain này. Các nút xác thực được lựa chọn kỹ lưỡng và phân bổ khắp Việt Nam, giúp mạng lưới có khả năng chống chọi tốt hơn trước các cuộc tấn công," người phát ngôn nói với The Business Times.
Một số nền tảng Lớp 2 (Layer 2) cũng đã được ra mắt trên NDAChain, bao gồm: NDATrace, cho phép truy xuất nguồn gốc sản phẩm một cách minh bạch từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng; và NDAKey, một công cụ xác minh danh tính kỹ thuật số giúp xác thực đối tác trước khi giao dịch trực tuyến, nhằm ngăn chặn hành vi trộm cắp danh tính và lừa đảo qua mạng.
Mạng lưới blockchain lấy cảm hứng từ Châu Âu và Trung Quốc
Một nỗ lực khác trong việc xây dựng hạ tầng blockchain Việt Nam là VBSN, được phát triển dựa trên ý tưởng từ Cơ sở hạ tầng Dịch vụ Blockchain Châu Âu và Mạng lưới Dịch vụ dựa trên Blockchain của Trung Quốc.
Ông Đỗ Văn Thuật, Giám đốc giải pháp và Kiến trúc blockchain tại 1Matrix (thuộc hệ sinh thái Techcombank), cho biết VBSN hỗ trợ 6 giao thức blockchain Lớp 1 mã nguồn mở phổ biến nhất trên thế giới.
"Không có một giải pháp công nghệ nào là hoàn hảo cho mọi trường hợp; tôi tin rằng không một blockchain đơn lẻ nào có thể đáp ứng tất cả nhu cầu kinh doanh và người dùng," ông nói thêm. Ông cũng cho biết đội ngũ của mình đã tùy chỉnh và tối ưu hóa các giao thức mã nguồn mở để phù hợp với mục đích và bối cảnh ứng dụng tại Việt Nam.
Ông dẫn chứng ví dụ về việc công ty đã chuyển đổi các giao thức blockchain công khai thành mạng lưới được cấp phép, giúp cải thiện hiệu suất lên tới 100 đến 200 lần.
Ngoài việc triển khai nhanh chóng, mỗi blockchain Lớp 1 tạo ra từ VBSN đều được tích hợp sẵn các công cụ thiết yếu như ví tài sản số, cầu nối chuỗi chéo và bộ công cụ phát triển hợp đồng thông minh. Theo ông Thuật, bộ công cụ toàn diện này giúp giảm đáng kể thời gian và chi phí cho việc ra mắt và vận hành các giải pháp blockchain.
"Nó cũng giúp công nghệ blockchain trở nên dễ tiếp cận hơn, ngay cả với các tổ chức truyền thống không có chuyên môn kỹ thuật sâu," ông nhấn mạnh.
Các sàn giao dịch tài sản mã hóa nội địa
Việt Nam được công ty phân tích blockchain Chainalysis của Mỹ xếp hạng là một trong ba thị trường tiền mã hóa hàng đầu châu Á. Từ tháng 7/2023 đến tháng 6/2024, khối lượng giao dịch tiền mã hóa của Việt Nam ước tính đã vượt 100 tỷ USD.
Theo báo cáo của cổng thanh toán tiền mã hóa Triple-A, cứ sáu người Việt thì có khoảng một người (tương đương 17,4 triệu người) sở hữu tiền mã hóa vào năm 2024. Để so sánh, các sàn giao dịch chứng khoán truyền thống của Việt Nam chỉ có hơn 10 triệu tài khoản tính đến cuối tháng 7/2025.
Binance hiện là sàn giao dịch tiền mã hóa tập trung lớn nhất được các nhà đầu tư Việt Nam sử dụng, với khối lượng giao dịch được cho là nằm trong top 10 của nền tảng này.
Tuy nhiên, theo một dự thảo nghị quyết đang được Bộ Tài chính xây dựng và dự kiến sẽ được phê duyệt trong năm nay, các công ty nước ngoài sẽ chỉ được cung cấp dịch vụ liên quan đến tài sản mã hóa tại Việt Nam thông qua các tổ chức trong nước được cấp phép.
Việt Nam có kế hoạch yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ này phải có giấy phép và đáp ứng các điều kiện khắt khe, bao gồm vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng và có ít nhất 35% vốn góp từ hai tổ chức như ngân hàng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ hoặc công ty bảo hiểm.
Nắm bắt cơ hội này, nhiều đơn vị đã nhanh chóng tham gia cuộc đua để giành lợi thế đi đầu.
Vào ngày 12/8, MB và Dunamu đã công bố hợp tác thành lập một nền tảng giao dịch tài sản số tại Việt Nam. Trước đó vào tháng 5, công ty Sàn Giao dịch Techcom Crypto cũng được thành lập như một phần của hệ sinh thái ngân hàng Techcombank.
Các sàn giao dịch tập trung này (thường không được xây dựng trên nền tảng blockchain) sẽ quản lý tài sản mã hóa của người dùng, cung cấp nền tảng mua bán token, và cho phép người dùng nạp rút bằng tiền pháp định.
Theo các chuyên gia, tiềm năng tích hợp của các sàn giao dịch này với mạng lưới VBSN hay NDAChain là rất lớn.
VBSN có thể đóng vai trò là lớp nền tảng để mã hóa các tài sản trong thế giới thực như trái phiếu và cổ phiếu trước khi chúng được niêm yết trên các sàn.
Trong khi đó, NDAChain giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tuân thủ quy định về định danh khách hàng (KYC) và chống rửa tiền (AML), giúp việc xác minh người dùng Việt Nam trở nên an toàn và hỗ trợ các nền tảng đáp ứng yêu cầu pháp lý.
Ngày 4/11 tại TP HCM, Diễn đàn Đầu tư Việt Nam (VIF), do Trang TTĐT Tổng hợp VietnamBiz và Việt Nam Mới tổ chức, trở lại với loạt nội dung nóng: “Bức tranh vĩ mô – bất động sản – thị trường tài chính – chứng khoán: Con đường thịnh vượng của Việt Nam”.
Sự kiện quy tụ chuyên gia kinh tế, nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo ngân hàng, các quỹ và hàng trăm nhà đầu tư, cùng phân tích triển vọng vĩ mô, chính sách, bất động sản, ngân hàng, tài sản số và chu kỳ mới của chứng khoán.
Trải qua nhiều mùa tổ chức, VIF đã khẳng định vị thế diễn đàn đầu tư số 1 Việt Nam, nơi kết nối tri thức và vốn đầu tư.
Thông tin chi tiết: https://vietnaminvestmentforum.vn/
Đăng ký mua vé hoặc tham gia khảo sát để có cơ hội nhận vé mời đặc biệt tại đây.
