Bạn sẽ phản ứng ra sao nếu con nhỏ bỗng dưng hỏi: Mẹ ơi, mại dâm là gì? Đây chính xác là tình huống "tréo ngoe" mà một bà mẹ gặp phải khi đang ngồi xem video với bạn mình. Chị kể: "Hôm đó, khi đang cùng con xem một video giáo dục ở trường về ma túy, trong đó có nhắc đến từ "mại dâm", con tôi bỗng quay sang hỏi: "Mẹ ơi, mại dâm là gì?" Thậm chí con còn phát âm sai, lúng túng hỏi thêm: "Họ bán cái gì vậy mẹ? Từ này nghĩa là gì?" Câu hỏi bất ngờ khiến tôi chết lặng, chỉ kịp buột miệng: "Mẹ phải tra từ điển đã".
Chị cũng thắc mắc, liệu với một đứa trẻ 10 tuổi, trong trường hợp này, cha mẹ nên trả lời ra sao?
Đây không phải tình huống hiếm gặp. Nhiều phụ huynh có con ở độ tuổi 9-11 cũng từng đối mặt với những câu hỏi bất ngờ liên quan đến tình dục, giới tính, thậm chí cả khái niệm nhạy cảm như "mại dâm". Vấn đề đặt ra: Cha mẹ nên phản ứng thế nào để vừa giữ được sự trong sáng cho con, vừa không bỏ lỡ cơ hội giáo dục quan trọng?
Nhiều phụ huynh đưa ra gợi ý:
- Đó là một việc người lớn dùng cơ thể của mình để lấy tiền. Nhưng đây là điều không lành mạnh, không đúng và có hại cho cả sức khỏe lẫn cuộc sống. Con bây giờ chưa cần hiểu sâu, chỉ cần biết đó là điều xấu mà chúng ta không nên làm.
- Mại dâm là việc người ta bán những hành động liên quan đến cơ thể, nhưng đó là hành vi vi phạm pháp luật. Ở trường và ở nhà, con sẽ được học cách bảo vệ cơ thể mình, không cho ai động chạm khi con không muốn. Vì vậy, con chỉ cần nhớ rằng đó là việc sai trái, con không nên tò mò làm theo.
- Con biết không, cơ thể của mỗi người rất quý giá. Có những người vì hoàn cảnh đã phải bán cơ thể mình để kiếm tiền, người ta gọi là mại dâm. Nhưng điều quan trọng là chúng ta phải biết bảo vệ cơ thể, tôn trọng bản thân và không để ai lợi dụng.
- Mại dâm có nghĩa là bán những hành vi tình dục để lấy tiền. Nhưng đây là việc không đúng, vì nó khiến nhiều người gặp nguy hiểm và bị coi là xấu trong xã hội. Con chỉ cần hiểu đơn giản vậy thôi, lớn lên mẹ sẽ giải thích kỹ hơn.
Ảnh minh hoạ
Tại sao trẻ bắt đầu hỏi về tình dục từ 9-11 tuổi?
Các chuyên gia tâm lý cho rằng giai đoạn cuối tiểu học, đầu trung học cơ sở chính là "cửa ngõ" dậy thì. Trẻ em ở tuổi này bắt đầu tò mò mạnh mẽ về cơ thể, sự khác biệt giới tính và những vấn đề xã hội có liên quan đến tình dục. Khác với trẻ 5-6 tuổi, câu hỏi của các em không chỉ đơn thuần là "em bé sinh ra từ đâu", mà có thể đi xa hơn, chạm đến những từ ngữ người lớn thường ngại nói.
Một nghiên cứu của Đại học Stanford (Mỹ) cho thấy, 72% trẻ từ 9-12 tuổi từng hỏi cha mẹ ít nhất một lần về tình dục hoặc các khái niệm liên quan. Đáng tiếc, gần một nửa số phụ huynh thừa nhận họ đã lảng tránh hoặc trả lời qua loa. Điều này vô tình khiến trẻ tìm kiếm thông tin ở nơi khác, đôi khi là mạng xã hội hoặc bạn bè, vốn thiếu kiểm chứng và dễ gây hiểu sai.
Khi con hỏi "mại dâm là gì?", cha mẹ nên làm gì?
Các chuyên gia giáo dục giới tính khuyên rằng thay vì né tránh, cha mẹ hãy coi đây là cơ hội vàng để dạy trẻ cách nhìn nhận vấn đề đúng đắn. Có thể áp dụng ba bước sau:
Giữ bình tĩnh và công nhận câu hỏi của con
Điều quan trọng là không phản ứng thái quá. Thay vì quát: "Con không được hỏi linh tinh!", cha mẹ có thể mỉm cười và nói: "Đây là một câu hỏi khó nhưng rất quan trọng, con đã dũng cảm khi hỏi mẹ". Cách phản hồi này giúp trẻ cảm thấy an toàn để tiếp tục trò chuyện.
Giải thích vừa đủ, đúng với lứa tuổi
Với trẻ 10-11 tuổi, không cần đi sâu chi tiết sinh hoạt tình dục. Cha mẹ có thể dùng cách diễn đạt giản dị: "Mại dâm là khi có người dùng cơ thể mình để đổi lấy tiền. Đây là việc không lành mạnh, trái pháp luật, và thường gây hại cho cả sức khỏe lẫn cuộc sống"; "Con thấy không, cơ thể là điều quý giá, không nên dùng để buôn bán. Chúng ta cần biết giữ an toàn và tôn trọng bản thân".
Với trẻ 5-6 tuổi, cách trả lời chắc chắn sẽ khác so với trẻ 9-11 tuổi, vì ở lứa tuổi này con chưa có khái niệm về tình dục hay các vấn đề xã hội phức tạp. Cha mẹ nên giữ câu trả lời rất ngắn gọn, đơn giản, và tập trung vào thông điệp an toàn, tôn trọng cơ thể.
Một số gợi ý:
- Giải thích đơn giản, tránh chi tiết: "Mại dâm là một việc xấu của người lớn. Đó không phải chuyện dành cho trẻ con, con chỉ cần biết mình phải yêu quý và giữ gìn cơ thể của mình".
- Chuyển hướng sang bài học về an toàn cơ thể: "Có những người dùng cơ thể để đổi lấy tiền, người ta gọi là mại dâm. Nhưng điều quan trọng với con là: cơ thể con là của con, không ai được chạm vào nếu con không muốn. Nếu có ai làm con thấy khó chịu, con phải nói ngay với bố mẹ."
Mở rộng ra bài học giá trị sống
Từ câu hỏi của con, phụ huynh có thể dẫn dắt sang những thông điệp tích cực:
Giá trị của cơ thể, sự tự trọng.
Quyền được bảo vệ khỏi xâm hại.
Khi gặp thông tin khó hiểu, con có thể hỏi cha mẹ thay vì tự tìm kiếm bừa bãi.
Các chuyên gia cho rằng, phụ huynh cần bỏ sự e ngại khi nói chuyện giới tính với con. Việc chậm trễ hoặc né tránh sẽ khiến trẻ tò mò và tìm đến những nguồn thiếu an toàn. Họ cũng khuyến khích cha mẹ chuẩn bị sẵn vốn từ phù hợp theo từng độ tuổi. Ví dụ:
6-8 tuổi: Giải thích về cơ thể nam nữ, sự khác biệt giới tính.
9-11 tuổi: Bắt đầu nói về các khái niệm xã hội liên quan, như tình yêu, tình dục, các tệ nạn.
12 tuổi trở lên: Cung cấp kiến thức chi tiết hơn về sinh sản, an toàn tình dục, và luật pháp.
Câu chuyện của phụ huynh nói trên là lời nhắc nhở với nhiều phụ huynh: những câu hỏi tưởng chừng "khó nói" lại chính là chiếc cầu nối để gắn kết cha mẹ và con cái. Khi trẻ hỏi "mại dâm là gì?", điều con thật sự muốn không chỉ là một định nghĩa, mà là sự tin tưởng rằng cha mẹ đủ gần gũi để đồng hành cùng con trong hành trình lớn lên.
Và có lẽ, câu trả lời hay nhất không nằm trong từ điển, mà trong thái độ cởi mở, tôn trọng và tình yêu thương mà cha mẹ trao cho con mình.
